متن عربی
172.و من خطبة له (علیه السلام):
حمد الله
- الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَا تُوَارِي عَنْهُ سَمَاءٌ سَمَاءً وَ لَا أَرْضٌ أَرْضاً.
يوم الشورى
منها - وَ قَدْ قَالَ قَائِلٌ إِنَّكَ عَلَى هَذَا الْأَمْرِ يَا ابْنَ أَبِي طَالِبٍ لَحَرِيصٌ فَقُلْتُ بَلْ أَنْتُمْ وَ اللَّهِ لَأَحْرَصُ وَ أَبْعَدُ وَ أَنَا أَخَصُّ وَ أَقْرَبُ وَ إِنَّمَا طَلَبْتُ حَقّاً لِي وَ أَنْتُمْ تَحُولُونَ بَيْنِي وَ بَيْنَهُ وَ تَضْرِبُونَ وَجْهِي دُونَهُ.
- فَلَمَّا قَرَّعْتُهُ بِالْحُجَّةِ فِي الْمَلَإِ الْحَاضِرِينَ هَبَّ كَأَنَّهُ بُهِتَ لَا يَدْرِي مَا يُجِيبُنِي بِهِ.
الاستنصار على قريش - اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَعْدِيكَ عَلَى قُرَيْشٍ وَ مَنْ أَعَانَهُمْ فَإِنَّهُمْ قَطَعُوا رَحِمِي وَ صَغَّرُوا عَظِيمَ مَنْزِلَتِيَ وَ أَجْمَعُوا عَلَى مُنَازَعَتِي أَمْراً هُوَ لِي ثُمَّ قَالُوا أَلَا إِنَّ فِي الْحَقِّ أَنْ تَأْخُذَهُ وَ فِي الْحَقِّ أَنْ تَتْرُكَهُ.
منها في ذكر أصحاب الجمل - فَخَرَجُوا يَجُرُّونَ حُرْمَةَ رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم)كَمَا تُجَرُّ الْأَمَةُ عِنْدَ شِرَائِهَا مُتَوَجِّهِينَ بِهَا إِلَى الْبَصْرَةِ فَحَبَسَا نِسَاءَهُمَا فِي بُيُوتِهِمَا وَ أَبْرَزَا حَبِيسَ رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم)لَهُمَا وَ لِغَيْرِهِمَا فِي جَيْشٍ مَا مِنْهُمْ رَجُلٌ إِلَّا وَ قَدْ أَعْطَانِي الطَّاعَةَ وَ سَمَحَ لِي بِالْبَيْعَةِ طَائِعاً غَيْرَ مُكْرَهٍ .
- فَقَدِمُوا عَلَى عَامِلِي بِهَا وَ خُزَّانِ بَيْتِ مَالِ الْمُسْلِمِينَ وَ غَيْرِهِمْ مِنْ أَهْلِهَا فَقَتَلُوا طَائِفَةً صَبْراً وَ طَائِفَةً غَدْراً.
- فَوَاللَّهِ [إِنْ] لَوْ لَمْ يُصِيبُوا مِنَ الْمُسْلِمِينَ إِلَّا رَجُلًا وَاحِداً مُعْتَمِدِينَ لِقَتْلِهِ بِلَا جُرْمٍ جَرَّهُ لَحَلَّ لِي قَتْلُ ذَلِكَ الْجَيْشِ كُلِّهِ إِذْ حَضَرُوهُ فَلَمْ يُنْكِرُوا وَ لَمْ يَدْفَعُوا عَنْهُ بِلِسَانٍ وَ لَا بِيَدٍ .
- دَعْ مَا [إِنَّهُمْ] أَنَّهُمْ قَدْ قَتَلُوا مِنَ الْمُسْلِمِينَ مِثْلَ الْعِدَّةِ الَّتِي دَخَلُوا بِهَا عَلَيْهِمْ.
متن فارسی
از یک خطبه ی آن حضرت درباره ی شورای خلافت، دادخواهی از قریش، یاران جمل
- سپاس خدایی را که آسمانی آسمان دیگر را، و زمینی زمین دیگر را از دید او پوشیده نمی دارد.
شورای خلافت - (در آن روز) کسی گفت[1] : ای پسر ابوطالب، تو بر این کار بسیار حریص هستی گفتم: - عدد بلکه - به خدا سوگند - شما به آن حریصی تر و از شایستگی آن دورترید، و من به آن مخصوص تر و نزدیک ترم. جز این نیست که من حق خود را می جویم که شما میان من و آن جدایی می آفکنید و مرا از آن میرانید.
- چون او را در جمع حاضران با دلیل دندان شکن سرکوب کردم شروع کرد به سخنان بی ربط گفتن، گویی خود را باخته،- نمی دانست چه پاسخ دهد!
شکایت از قریش - خداوندا، بر قریش و یارانشان از تو یاری می جویم، زیرا آنان رشته ی خویشاوندی با مرا بریدند، و مقام بزرگ مرا کوچک شمردند، و بر آن شدند که کاری را که حق من است از چنگم در آورندسپس گفتند :زنهار که حق را گاه باید بگیری و گاه باید از آن دست برداری!
شورشيان جمل - به جنگ با من بیرون شدند در حالی که ناموس رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) (عایشه) را به سان کنیزی که در معرض فروش گذارند به این سو و آن سو کشیده، به سوی بصره روانه ساختند. آنان (طلحه و زبیر) زنان خود را در خانه هاشان بازداشتند و پرده نشین رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم)را در برابر دیدگان خود و دیگر نامحرمان آشکار نمودند، آن هم در میان لشکری که مردی از آنان نبود جز آنکه با کمال رضایت بدون کمترین اجباری با من قرار طاعت نهاده و دست بیعت داده بود.
- آنان بر کارگزار من در بصره (عثمان بن خنیف) و خزانه داران بیت المال مسلمانان و سایر مردم آن شهر در آمدند، گروهی را کت بسته گردن زدند، و گروهی را با فریب و نیرنگ به قتل رساندند.
- به خدا سوگند اگر از میان مسلمانان جز یک مرد را عمداً و بدون هیچگونه جرمی نکشته بودند همانا کشتن همه ی آن لشکر بر من روا بود، زیرا کشتار او را حاضر بودند و اعتراض نکردند، و با دست و زبان از او دفاع ننمودند.
- چه رسد به آنکه گروهی از مسلمانان را به تعداد سپاهی که بر آنان یورش بردند از دم تیغ گذراندند!
[1] وی سعد بن ابی وقاص بود.
