متن عربی
88.و من خطبة له (علیه السلام)و فيها بيان للأسباب التي تهلك الناس:
1. أَمَّا بَعْدُ فَإِنَّ اللَّهَ لَمْ يَقْصِمْ جَبَّارِي دَهْرٍ قَطُّ إِلَّا بَعْدَ تَمْهِيلٍ وَ رَخَاءٍ وَ لَمْ يَجْبُرْ عَظْمَ أَحَدٍ مِنَ الْأُمَمِ إِلَّا بَعْدَ أَزْلٍ وَ بَلَاءٍ وَ فِي دُونِ مَا اسْتَقْبَلْتُمْ مِنْ عَتْبٍ وَ مَا اسْتَدْبَرْتُمْ مِنْ خَطْبٍ مُعْتَبَرٌ !
2. وَ مَا كُلُّ ذِي قَلْبٍ بِلَبِيبٍ وَ لَا كُلُّ ذِي سَمْعٍ بِسَمِيعٍ وَ لَا كُلُّ [ذِي] نَاظِرٍ بِبَصِيرٍ.
3. فَيَا عَجَباً وَ مَا لِيَ لَا أَعْجَبُ مِنْ خَطَإِ هَذِهِ الْفِرَقِ عَلَى اخْتِلَافِ حُجَجِهَا فِي دِينِهَا لَا يَقْتَصُّونَ أَثَرَ نَبِيٍّ وَ لَا يَقْتَدُونَ بِعَمَلِ وَصِيٍّ وَ لَا يُؤْمِنُونَ بِغَيْبٍ وَ لَا يَعِفُّونَ عَنْ عَيْبٍ .
4. يَعْمَلُونَ فِي الشُّبُهَاتِ وَ يَسِيرُونَ فِي الشَّهَوَاتِ الْمَعْرُوفُ فِيهِمْ مَا عَرَفُوا وَ الْمُنْكَرُ عِنْدَهُمْ مَا أَنْكَرُوا .
5. مَفْزَعُهُمْ فِي الْمُعْضِلَاتِ إِلَى أَنْفُسِهِمْ وَ تَعْوِيلُهُمْ فِي الْمُهِمَّاتِ عَلَى آرَائِهِمْ كَأَنَّ كُلَّ امْرِئٍ مِنْهُمْ إِمَامُ نَفْسِهِ قَدْ أَخَذَ مِنْهَا فِيمَا يَرَى بِعُرًى ثِقَاتٍ وَ أَسْبَابٍ مُحْكَمَاتٍ.
متن فارسی
از یک خطبه آن حضرت در بیان اسباب هلاکت مردم
- اما بعد، خداوند هرگز گردنکشان روزگار را به شکست و هلاکت نیفکند مگر پس از آنکه آنان را مهلت و آسایش داد؛ و استخوان شکسته (و وضع پریشان) هیچ امتی را بهبود نبخشید مگر پس از سختی و گرفتاری؛ و در رنج هایی که از روزگار پیش رو دارید و مشکلاتی که پشت سر نهادهاید درس عبرت است!
- ولی هر دل داری خردمند نیست، و هر گوش داری شنوا نیست، و هر چشم داری بینا نیست.
- شگفتا! آخر چه سان در شگفت نشوم از خطای این فرقه ها که در دلایل دینشان اختلاف دارند! نه راه پیامبری را پی می گیرند، و نه به کردار وصیی اقتدا کنند. نه به غیبی ایمان می آورند، و نه از هیچ زشتکاری پاکی می ورزند.
- در شبهات عمل می کنند، و در مسیر شهوات گام می نهند. پسندیده آن است که آنان بپسندند، و ناپسند آن است که آنان ناپسند دانند.
- در مشکلات به خود پناه می آورند، و در مهمّات بر رأی و نظر خویش تکیه می کنند. گویی هر کدامشان پیشوای خویش است، در آنچه درست بیند از سوی خود دستاویزهای محکم و اسباب استوار می تراشد و به آنها می آویزد.
