متن عربی
168. و من كلام له (علیه السلام):بعد ما بويع له بالخلافة، و قد قال له قوم من الصحابة: لو عاقبت قوما ممن أجلب على عثمان فقال عليه السلام:
- يَا إِخْوَتَاهْ إِنِّي لَسْتُ أَجْهَلُ مَا تَعْلَمُونَ وَ لَكِنْ كَيْفَ لِي بِقُوَّةٍ وَ الْقَوْمُ الْمُجْلِبُونَ عَلَى حَدِّ شَوْكَتِهِمْ يَمْلِكُونَنَا وَ لَا نَمْلِكُهُمْ.
- وَ هَا هُمْ هَؤُلَاءِ قَدْ ثَارَتْ مَعَهُمْ عِبْدَانُكُمْ وَ الْتَفَّتْ إِلَيْهِمْ أَعْرَابُكُمْ وَ هُمْ خِلَالَكُمْ يَسُومُونَكُمْ مَا شَاءُوا وَ هَلْ تَرَوْنَ مَوْضِعاً لِقُدْرَةٍ عَلَى شَيْءٍ تُرِيدُونَهُ .
- إِنَّ هَذَا الْأَمْرَ أَمْرُ جَاهِلِيَّةٍ وَ إِنَّ لِهَؤُلَاءِ الْقَوْمِ مَادَّةً إِنَّ النَّاسَ مِنْ هَذَا الْأَمْرِ إِذَا حُرِّكَ عَلَى أُمُورٍ فِرْقَةٌ تَرَى مَا تَرَوْنَ وَ فِرْقَةٌ تَرَى مَا لَا تَرَوْنَ وَ فِرْقَةٌ لَا تَرَى هَذَا وَ لَا [هَذَا] ذَاكَ فَاصْبِرُوا حَتَّى يَهْدَأَالنَّاسُ وَ تَقَعَ الْقُلُوبُ مَوَاقِعَهَا وَ تُؤْخَذَ الْحُقُوقُ مُسْمَحَةً .
- فَاهْدَءُوا عَنِّي وَ انْظُرُوا مَا ذَا يَأْتِيكُمْ بِهِ أَمْرِي وَ لَا تَفْعَلُوا فَعْلَةً تُضَعْضِعُ قُوَّةً وَ تُسْقِطُ مُنَّةً وَ تُورِثُ وَهْناً وَ ذِلَّةً .
- وَ سَأُمْسِكُ الْأَمْرَ مَا اسْتَمْسَكَ وَ إِذَا لَمْ أَجِدْ بُدّاً فَآخِرُ الدَّوَاءِ الْكَيُ.
متن فارسی
از یک سخن آن حضرت پس از بیعت با او بر خلافت هنگامی که برخی از صحابه گفتند: کاشکی تحریک کنندگان بر قتل عثمان را کیفر می دادی! فرمود:
- ای برادران، من از آنچه شما می دانید بی اطلاع نیستم، ولی چگونه بر آنان دست داشته باشم با آنکه تحریک کنندگان قدرت را در اختیار دارند، و آنان بر ما چیره اند و ما بر آنان چیره نیستیم!
- اینان کسانی هستند که غلامان شما نیز با آنان شوریدند، و بادیه نشینان شما هم به آنان پیوستند، و اینک در میان شما هستند و شما را به هر کاری که بخواهند وامی دارند. با این شرایط آیا جایی برای دستیابی به آنچه در نظر دارید می یابید؟!
- این کاری که پیش آمده (شورش داخلی) کار جاهلیت است، و اینان یاور و پشتیبان فراوان دارند. مردم در صورت دامن زدن به این کار چند گونه اند:گروهی با شما همرای اند، و گروهی رای غیر رأی شما دارند، و گروهی دیگر نه این را میپسندند نه آن را. صبر کنید تا مردم آرام یابند و دل ها(ی پریشان) در جای خود قرار گیرد، و حقوق پایمال شده به آسانی گرفته شود.
- پس آرامش و خونسردی خود را در برابر من حفظ کنید، و بنگرید چه فرمانی از من به شما می رسد، و کاری نکنید که نیرو را سست و زور و قوت را ساقط کند و موجب سستی و سرشکستگی گردد.
- من این کار را نگاه می دارم تا زمانی که نگاه داشته شود، و اگر چاره ای دیگر نیابم «آخرین درمان داغ کردن است» .[1]
[1]. یعنی عمل جراحی و قطع عضو، آخرین مرحله ی درمان است. من نیز تا زمانی که مشکلی با مدارا حل شود مدارا می کنم وگرنه تیغ بر می کشم و مخالفان راسر جای خودشان می نشانم.
