متن عربی
65.و من خطبة له (علیه السلام):و فيها مباحث لطيفة من العلم الإلهي
1. الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَمْ تَسْبِقْ لَهُ حَالٌ حَالًا فَيَكُونَ أَوَّلًا قَبْلَ أَنْ يَكُونَ آخِراً وَ يَكُونَ ظَاهِراً قَبْلَ أَنْ يَكُونَ بَاطِناً .
2. كُلُّ مُسَمًّى بِالْوَحْدَةِ غَيْرَهُ قَلِيلٌ وَ كُلُّ عَزِيزٍ غَيْرَهُ ذَلِيلٌ وَ كُلُّ قَوِيٍّ غَيْرَهُ ضَعِيفٌ وَ كُلُّ مَالِكٍ غَيْرَهُ مَمْلُوكٌ وَ كُلُّ عَالِمٍ غَيْرَهُ مُتَعَلِّمٌ وَ كُلُّ قَادِرٍ غَيْرَهُ يَقْدِرُ وَ يَعْجَزُ .
3. وَ كُلُّ سَمِيعٍ غَيْرَهُ يَصَمُّ عَنْ لَطِيفِ الْأَصْوَاتِ وَ يُصِمُّهُ كَبِيرُهَا وَ يَذْهَبُ عَنْهُ مَا بَعُدَ مِنْهَا وَ كُلُّ بَصِيرٍ غَيْرَهُ يَعْمَى عَنْ خَفِيِّ الْأَلْوَانِ وَ لَطِيفِ الْأَجْسَامِ وَ كُلُّ ظَاهِرٍ غَيْرَهُ [غَيْرُ بَاطِنٍ] بَاطِنٌ وَ كُلُّ بَاطِنٍ غَيْرَهُ غَيْرُ ظَاهِرٍ .
4. لَمْ يَخْلُقْ مَا خَلَقَهُ لِتَشْدِيدِ سُلْطَانٍ وَ لَا تَخَوُّفٍ مِنْ عَوَاقِبِ زَمَانٍ وَ لَا اسْتِعَانَةٍ عَلَى نِدٍّ مُثَاوِرٍ وَ لَا شَرِيكٍ مُكَاثِرٍ وَ لَا ضِدٍّ مُنَافِرٍ وَ لَكِنْ خَلَائِقُ مَرْبُوبُونَ وَ عِبَادٌ دَاخِرُونَ.
5. لَمْ يَحْلُلْ فِي الْأَشْيَاءِ فَيُقَالَ هُوَ [فِيهَا] كَائِنٌ وَ لَمْ يَنْأَعَنْهَا فَيُقَالَ هُوَ مِنْهَا بَائِنٌ.
6. لَمْ يَؤُدْهُ خَلْقُ مَا ابْتَدَأَوَ لَا تَدْبِيرُ مَا ذَرَأَوَ لَا وَقَفَ بِهِ عَجْزٌ عَمَّا خَلَقَ وَ لَا وَلَجَتْ عَلَيْهِ شُبْهَةٌ فِيمَا قَضَى وَ قَدَّرَ.
7. بَلْ قَضَاءٌ مُتْقَنٌ وَ عِلْمٌ مُحْكَمٌ وَ أَمْرٌ مُبْرَمٌ .
8. الْمَأْمُولُ مَعَ النِّقَمِ الْمَرْهُوبُ مَعَ النِّعَمِ.
متن فارسی
از یک خطبه ی آن حضرت شامل مباحثی دقیق در خدا شناسی
- سپاس و ستایش خدایی را که هیچ یک از حالاتش بر دیگری پیشی ندارد تا اول باشد پیش آنکه آخر باشد ، و ظاهر بود پیش از آنکه باطن بود.
- هر واحدی جز او کم است[1] و هرعزیزی جز او ذلیل ،وهرنیرومندی جز او زبون ،و هر مالکی جز او مملوک ، وهر دانایی جز او آموزنده ،و هر توانایی جز او گاه توانا وگاه نا توان است.
- و هر شنوایی جز او از شنیدن صداهای آهسته کر است و صداهای بلند او را کر می کند ،وهر بینایی جز او از دیدن رنگ های نهان و اجسام ریز و ظریف کوراست ،و جز او هر آشکاری نهان نیست،و هرنهانی آشکار نیست. [2]
- آنچه را آفرید برای پشتوانه ی قدرت و بیم از پیشامدهای زمان و یاری جستن بر حریف رزمجو و شریک فخرفروش و همآورد برتری جو نیافرید،بلکه همه ی خلایق آفریدگی زبون تحت قدرت او،وبندگانی ذلیل اند.
- در اشیاء حلول نکرده تا گویند در آنهاست .واز آنها دور نشده تا گویند از آنها جداست.
- آفرینش خلایق و تدبیر آفریدگان او را خسته و فرسوده نساخته ،و ازآنچه آفریده از پای در نیامده،ودر آنچه خواسته و مقدر فرموده شک وشبهه ای به او دست نداده است.
- بلکه همه خواسته های محکم ،دانشی استوار و فرمانی پایدار است.
- به هنگام خشم و انتقام امید عفوش می رود،و به هنگام نعمت ها بیم انتقامش.
[1] یعنی وحدت خداوند وحدت عددی نیست که از چیزهایی دیگر کمتر به حساب آید چنان که یک کمتر از دو است.
[2] یعنی تنها اوست که در عین آشکار بودن نهان است و در عین نهان بودن آشکار
