متن عربی
147.و من خطبة له (علیه السلام):
الغاية من البعثة
- فَبَعَثَ اللَّهُ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله و سلم)بِالْحَقِّ لِيُخْرِجَ عِبَادَهُ مِنْ عِبَادَةِ الْأَوْثَانِ إِلَى عِبَادَتِهِ وَ مِنْ طَاعَةِ الشَّيْطَانِ إِلَى طَاعَتِهِ بِقُرْآنٍ قَدْ بَيَّنَهُ وَ أَحْكَمَهُ لِيَعْلَمَ الْعِبَادُ رَبَّهُمْ إِذْ جَهِلُوهُ وَ لِيُقِرُّوا بِهِ بَعْدَ إِذْ جَحَدُوهُ وَ لِيُثْبِتُوهُ بَعْدَ إِذْ أَنْكَرُوهُ.
- فَتَجَلَّى لَهُمْ سُبْحَانَهُ فِي كِتَابِهِ مِنْ غَيْرِ أَنْ يَكُونُوا رَأَوْهُ بِمَا أَرَاهُمْ مِنْ قُدْرَتِهِ وَ خَوَّفَهُمْ مِنْ سَطْوَتِهِ .
- وَ كَيْفَ مَحَقَ مَنْ مَحَقَ بِالْمَثُلَاتِ وَ احْتَصَدَ مَنِ احْتَصَدَ بِالنَّقِمَاتِ.
الزمان المقبل - وَ إِنَّهُ سَيَأْتِي عَلَيْكُمْ مِنْ بَعْدِي زَمَانٌ لَيْسَ فِيهِ شَيْءٌ أَخْفَى مِنَ الْحَقِّ وَ لَا أَظْهَرَ مِنَ الْبَاطِلِ وَ لَا أَكْثَرَ مِنَ الْكَذِبِ عَلَى اللَّهِ وَ رَسُولِهِ .
- وَ لَيْسَ عِنْدَ أَهْلِ ذَلِكَ الزَّمَانِ سِلْعَةٌ أَبْوَرَ مِنَ الْكِتَابِ إِذَا تُلِيَ حَقَّ تِلَاوَتِهِ وَ لَا أَنْفَقَ مِنْهُ إِذَا حُرِّفَ عَنْ مَوَاضِعِهِ .
- وَ لَا فِي الْبِلَادِ شَيْءٌ أَنْكَرَ مِنَ الْمَعْرُوفِ وَ لَا أَعْرَفَ مِنَ الْمُنْكَرِ.
- فَقَدْ نَبَذَ الْكِتَابَ حَمَلَتُهُ وَ تَنَاسَاهُ حَفَظَتُهُ .
- فَالْكِتَابُ يَوْمَئِذٍ وَ أَهْلُهُ طَرِيدَانِ مَنْفِيَّانِ وَ صَاحِبَانِ مُصْطَحِبَانِ فِي طَرِيقٍ وَاحِدٍ لَا يُؤْوِيهِمَا مُؤْوٍ فَالْكِتَابُ وَ أَهْلُهُ فِي ذَلِكَ الزَّمَانِ فِي النَّاسِ وَ لَيْسَا فِيهِمْ وَ مَعَهُمْ وَ لَيْسَا مَعَهُمْ لِأَنَّ الضَّلَالَةَ لَا تُوَافِقُ الْهُدَى وَ إِنِ اجْتَمَعَا.
- فَاجْتَمَعَ الْقَوْمُ عَلَى الْفُرْقَةِ وَ افْتَرَقُوا [عَنِ] عَلَى الْجَمَاعَةِ كَأَنَّهُمْ أَئِمَّةُ الْكِتَابِ وَ لَيْسَ الْكِتَابُ إِمَامَهُمْ فَلَمْ يَبْقَ عِنْدَهُمْ مِنْهُ إِلَّا اسْمُهُ وَ لَا يَعْرِفُونَ إِلَّا خَطَّهُ وَ زَبْرَهُ .
- وَ مِنْ قَبْلُ مَا [مَثَلُوا] مَثَّلُوا بِالصَّالِحِينَ كُلَّ مُثْلَةٍ وَ سَمَّوْا صِدْقَهُمْ عَلَى اللَّهِ فِرْيَةً وَ جَعَلُوا فِي الْحَسَنَةِ عُقُوبَةَ السَّيِّئَةِ.
- وَ إِنَّمَا هَلَكَ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ بِطُولِ آمَالِهِمْ وَ تَغَيُّبِ آجَالِهِمْ حَتَّى نَزَلَ بِهِمُ الْمَوْعُودُ الَّذِي تُرَدُّ عَنْهُ الْمَعْذِرَةُ وَ تُرْفَعُ عَنْهُ التَّوْبَةُ وَ تَحُلُّ مَعَهُ الْقَارِعَةُ وَ النِّقْمَةُ.
عظة الناس - أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ مَنِ اسْتَنْصَحَ اللَّهَ وُفِّقَ وَ مَنِ اتَّخَذَ قَوْلَهُ دَلِيلًا هُدِيَ لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ فَإِنَّ جَارَ اللَّهِ آمِنٌ وَ عَدُوَّهُ خَائِفٌ .
- وَ إِنَّهُ لَا يَنْبَغِي لِمَنْ عَرَفَ عَظَمَةَ اللَّهِ أَنْ يَتَعَظَّمَ فَإِنَّ رِفْعَةَ الَّذِينَ يَعْلَمُونَ مَا عَظَمَتُهُ أَنْ يَتَوَاضَعُوا لَهُ وَ سَلَامَةَ الَّذِينَ يَعْلَمُونَ مَا قُدْرَتُهُ أَنْ يَسْتَسْلِمُوا لَهُ .
- فَلَا تَنْفِرُوا مِنَ الْحَقِّ نِفَارَ الصَّحِيحِ مِنَ الْأَجْرَبِ وَ الْبَارِئِ مِنْ ذِي السَّقَمِ .
- وَ اعْلَمُوا أَنَّكُمْ لَنْ تَعْرِفُوا الرُّشْدَ حَتَّى تَعْرِفُوا الَّذِي تَرَكَهُ وَ لَنْ تَأْخُذُوا بِمِيثَاقِ الْكِتَابِ حَتَّى تَعْرِفُوا الَّذِي نَقَضَهُ وَ لَنْ تَمَسَّكُوا بِهِ حَتَّى تَعْرِفُوا الَّذِي نَبَذَهُ .
- فَالْتَمِسُوا ذَلِكَ مِنْ عِنْدِ أَهْلِهِ فَإِنَّهُمْ عَيْشُ الْعِلْمِ وَ مَوْتُ الْجَهْلِ .
- هُمُ الَّذِينَ يُخْبِرُكُمْ حُكْمُهُمْ عَنْ عِلْمِهِمْ وَ صَمْتُهُمْ عَنْ مَنْطِقِهِمْ وَ ظَاهِرُهُمْ عَنْ بَاطِنِهِمْ.
- لَا يُخَالِفُونَ الدِّينَ وَ لَا يَخْتَلِفُونَ فِيهِ فَهُوَ بَيْنَهُمْ شَاهِدٌ صَادِقٌ وَ صَامِتٌ نَاطِقٌ.
متن فارسی
از یک خطبه ی آن حضرت در فلسفه ی بعشت، حوادت آینده، و پند و اندرز
هدف بعثت
- خداوند محمّد (صلى الله عليه و آله و سلم) را به حق برانگیخت تا بندگان او را از پرستش بت ها به سوی پرستش او، و از اطاعت شیطان به سوی اطاعت او بیرون آورد، به وسیله ی قرآنی که معنایش را روشن و اساسش را استوار نمود، تا بندگان خدای خویش را پس از نشناختن او بشناسند، و پس از انکار (زبانی) او به وجودش اقرار کنند، و پس از انکار (قلبی) او وجودش را ثابت بدانند.
- پس خدای سبحان در کتاب خویش با ارائه ی نشانه های قدرتش بر بندگان خود جلوه کرد بی آنکه او را (به چشم سر) ببینند، و آنان را از خشم خویش بیم داد.
- و به آنان نمود که چگونه کسانی را به انواع کیفرها به هلاکت انداخت، و کسانی را با عذاب های گوناگون ریشه کن ساخت.
زمان آینده - و به زودی پس از من روزگاری بر شما فرا رسد که در آن چیزی پنهان تر از حق، و آشکارتر از باطل، و فراوان تر از دروغ بستن بر خدا و پیامبرش نباشد.
- و نزد مردم آن زمان کالایی بی رونق تر از قرآن نیست اگر آن گونه که باید خوانده شود، و کالایی رایج تر از آن نیست آنگاه که از معانی حقیقیاش تحریف گردد.
- و در شهرها چیزی زشت تر از معروف، و بهتر از منکر یافت نشود.
- حاملان قرآن آن را پشت سر اندازند، و حافظانش را به فراموشی سپارند.
- بنابراین قرآن و پیروانش در آن روزگار دو آواره و در به دارند، و دو یار همدم در یک راهند، که هیچ پناه دهندهای آنان را پناه ندهد. از این رو قرآن و پیروانش در آن روزگار (به ظاهر) در میان مردمند اما (به واقع) در میان آنان نیستند، و با مردمند ولی (در حقیقت) با آنها نمی باشند، زیرا گمراهی و هدایت با یکدگر نسازند گرچه یکجا جمع باشند.
- پس آن مردم در پراکندگی متحد، و در اتحاد پراکندهاند، گویی آنان پیشوای قرآنند نه قرآن پیشوای آنان، بدین سبب از قرآن جز نامی نزد آنان به جای نماند، و جز خط و نوشته ای از آن نشناسند.
- پیش از این نیز (نابکاران) مردمان شایسته را به انواع شکنجه ها دچار کردند، و صدق آنان بر خدا را دروغ و افترا نامیدند، و کار نیکشان را کیفر بد دادند.
- بیشک کسانی که پیش از شما بودند به خاطر آرزوهای دراز و نهان بودن زمان مرگشان در معرض هلاکت قرار گرفتند، تا آنکه مرگ موعودشان فرا رسید، مرگی که با رسیدنش عذرخواهی از کسی پذیرفته نشود، و فرصت توبه از دست برود، و با ورود آن سختی جان کندن عذاب الهی بر آدمی فرود آید.
پند و اندرز - ای مردم، هر که خدا را خیرخواه خود داند توفیق یابد، و هر که گفتار خدا را رهنمای خویش قرار دهد به استوارترین راه هدایت یابد، چرا که پناهنده ی خدا آسوده و در امان است، و دشمن او آشفته و هراسان است.
- و آن که عظمت حق را شناخت سزاوار نیست که خویش را بزرگ شمارد، زیرا بزرگی آنان که عظمت حق را دانستهاند آن است که در برابر او کرنش کنند، و سلامتی آنان که از قدرت حق آگاهند آن است که تسلیم او باشند.
- پس از حق نگریزید آنگونه که سالم از گر، و تندرست از بیمار می گریزد.
- و بدانید که راه هدایت را نخواهید شناخت تا آنکه ترک کنندگان آن را بشناسید، و پیمان قرآن را محکم نخواهید گرفت تا آنکه پیمان شکنان را بشناسید، و بدان چنک نتوانید زد تا آنکه رها کنندگان آن را بشناسید.
- پس همه ی این حقایقی را در نزد اهلش (خاندان پیامبر (صلى الله عليه و آله و سلم)) بجویید، که آنان زنده دارندگان علم و میرانندگان جهل اند.
- آنانند که گفتار حکیمانه ی آنان از دانششان، و سکوت آنان از گفتارشان، و برون آنان از درونشان شما را خبر می دهد،
- نه با دین مخالفت ورزند و نه در آن اختلاف کنند. دین در میان آنان گواهی صادقی، و خامشی گویاست[1].
[1] خامش است از آن جهت که مشتی حروف و الفاظ است و زبان ندارد، و گویاست از آن جهت که بر زبان جاری می شود و مقصود را ادا می نماید.
