متن عربی
18.و من كلام له (علیه السلام):في ذم اختلاف العلماء في الفتيا و فيه يذم أهل الرأي و يكل أمر الحكم في أمور الدين للقرآن
ذم أهل الرأي
1. تَرِدُ عَلَى أَحَدِهِمُ الْقَضِيَّةُ فِي حُكْمٍ مِنَ الْأَحْكَامِ فَيَحْكُمُ فِيهَا بِرَأْيِهِ ثُمَّ تَرِدُ تِلْكَ الْقَضِيَّةُ بِعَيْنِهَا عَلَى غَيْرِهِ فَيَحْكُمُ فِيهَا بِخِلَافِ قَوْلِهِ ثُمَّ يَجْتَمِعُ الْقُضَاةُ بِذَلِكَ عِنْدَ الْإِمَامِ الَّذِي اسْتَقْضَاهُمْ فَيُصَوِّبُ آرَاءَهُمْ جَمِيعاً وَ إِلَهُهُمْ وَاحِدٌ وَ نَبِيُّهُمْ وَاحِدٌ وَ كِتَابُهُمْ وَاحِدٌ.
2. أَفَأَمَرَهُمُ اللَّهُ [تَعَالَى] سُبْحَانَهُ بِالاخْتِلَافِ فَأَطَاعُوهُ أَمْ نَهَاهُمْ عَنْهُ فَعَصَوْهُ؟
الحكم للقرآن
3. أَمْ أَنْزَلَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ دِيناً نَاقِصاً فَاسْتَعَانَ بِهِمْ عَلَى إِتْمَامِهِ أَمْ كَانُوا شُرَكَاءَ لَهُ فَلَهُمْ أَنْ يَقُولُوا وَ عَلَيْهِ أَنْ يَرْضَى.
4. أَمْ أَنْزَلَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ دِيناً تَامّاً فَقَصَّرَ الرَّسُولُ (صلی الله علیه و آله و سلم)عَنْ تَبْلِيغِهِ وَ أَدَائِهِ وَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ يَقُولُ ما فَرَّطْنا فِي الْكِتابِ مِنْ شَيْءٍ وَ فِيهِ [تِبْيَانُ كُلِ] تِبْيَانٌ لِكُلِّ شَيْءٍ.
5. وَ ذَكَرَ أَنَّ الْكِتَابَ يُصَدِّقُ بَعْضُهُ بَعْضاً وَ أَنَّهُ لَا اخْتِلَافَ فِيهِ فَقَالَ سُبْحَانَهُ وَ لَوْ كانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلافاً كَثِيراً .
6. وَ إِنَّ الْقُرْآنَ ظَاهِرُهُ أَنِيقٌ وَ بَاطِنُهُ عَمِيقٌ لَا تَفْنَى عَجَائِبُهُ وَ لَا تَنْقَضِي غَرَائِبُهُ وَ لَا تُكْشَفُ الظُّلُمَاتُ إِلَّا بِهِ.
متن فارسی
از یک سخن آن حضرت در نکوهش اختلاف علما در فتوا و حکم در این سخن به نکوهش اهل رأی می پردازدو کار حکومت در امور دینی را به قرآن وا می گذارد
- در حکمی از احکام قضیه ای نزد یکی از ایشان مطرح می شود و او ب رأی خود درباره ی حکم می دهد ، سپس عین همان قضیه برای دیگری مطرح می شود واو حکمی دیگر صادر می نماید ، آن گاه همه ی قاضیان برای آن حکم نزد رهبری که مسند قضا را به آنان سپرده می روند و او نظر همه ی آنان را درست می شمارد! در حالی که خدایشان یکی ،پیامبرشان یکی و کتابشان هم یکی است.
- آیا خداوند آنان را به اختلاف فرمان داده وآنان اطاعت کرده اند؟یا از اختلاف نهیشان فرموده و آنان سر پیچی نموده اند؟
حکومت قرآن
- یا خدای سبحان دین ناقصی فرستاده وبرای کامل کردن آن از ایشان یاری خواسته ؟یا اینان شریک خدا هستند که حق دارند نظر خودرا بگویند و برخداست که به حکم آنان رضا دهد ؟
- یا خدای سبحان دین کاملی فرستاده ولی رسولش صلی الله علیه وآله وسلم در تبلیغ وادی آن کوتاهی کرده؟ در حالی که خدای سبحان می فرماید:«ما در این کتاب در بیان چیزی کوتاهی نکرده ایم»[1] وفرموده:«بیان هر چیزی در آن هست.» [2]
- ویاد آور شده که بخشی از قرآن گواه بخش دیگر است واختلافی در آن نیست ، و فرموده :«اگر این کتاب از سوی غیر خداوند نازل شده بود در آن اختلاف فراوان می یافتند».[3]
- قرآن ظاهرش شگرف و باطنش ژرف است . عجایبش پایان نگیرد ، غرایبش سپری نگردد و تاریکی جز با او زدوده نشود.
[1] سوره انعام آیه ی 38.
[2] اقتباسی از سوره ی نحل، آیه ی ۸۹.
[3]سوره ی نساء، آیه ی ۸۲.
قبلی بعدی