متن عربی
153.و من خطبة له (علیه السلام):
صفة الضال
- وَ هُوَ فِي مُهْلَةٍ مِنَ اللَّهِ يَهْوِي مَعَ الْغَافِلِينَ وَ يَغْدُو مَعَ الْمُذْنِبِينَ بِلَا سَبِيلٍ قَاصِدٍ وَ لَا إِمَامٍ قَائِدٍ.
صفات الغافلين
منها - حَتَّى إِذَا كَشَفَ لَهُمْ عَنْ جَزَاءِ مَعْصِيَتِهِمْ وَ اسْتَخْرَجَهُمْ مِنْ جَلَابِيبِ غَفْلَتِهِمُ اسْتَقْبَلُوا مُدْبِراً وَ اسْتَدْبَرُوا مُقْبِلًا فَلَمْ يَنْتَفِعُوا بِمَا أَدْرَكُوا مِنْ طَلِبَتِهِمْ وَ لَا بِمَا قَضَوْا مِنْ وَطَرِهِمْ .
- إِنِّي أُحَذِّرُكُمْ وَ نَفْسِي هَذِهِ الْمَنْزِلَةَ فَلْيَنْتَفِعِ امْرُؤٌ بِنَفْسِهِ فَإِنَّمَا الْبَصِيرُ مَنْ سَمِعَ فَتَفَكَّرَ وَ نَظَرَ فَأَبْصَرَ وَ انْتَفَعَ بِالْعِبَرِ .
- ثُمَّ سَلَكَ جَدَداً وَاضِحاً يَتَجَنَّبُ فِيهِ الصَّرْعَةَ فِي الْمَهَاوِي وَ الضَّلَالَ فِي الْمَغَاوِي وَ لَا يُعِينُ عَلَى نَفْسِهِ الْغُوَاةَ بِتَعَسُّفٍ فِي حَقٍّ أَوْ تَحْرِيفٍ فِي نُطْقٍ أَوْ تَخَوُّفٍ مِنْ صِدْقٍ.
عظة الناس - فَأَفِقْ أَيُّهَا السَّامِعُ مِنْ سَكْرَتِكَ وَ اسْتَيْقِظْ مِنْ غَفْلَتِكَ وَ اخْتَصِرْ مِنْ عَجَلَتِكَ .
- وَ أَنْعِمِ الْفِكْرَ فِيمَا جَاءَكَ عَلَى لِسَانِ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ (صلی الله علیه و آله و سلم)مِمَّا لَا بُدَّ مِنْهُ وَ لَا مَحِيصَ عَنْهُ وَ خَالِفْ مَنْ خَالَفَ ذَلِكَ إِلَى غَيْرِهِ وَ دَعْهُ وَ مَا رَضِيَ لِنَفْسِهِ .
- وَ ضَعْ فَخْرَكَ وَ احْطُطْ كِبْرَكَ وَ اذْكُرْ قَبْرَكَ فَإِنَّ عَلَيْهِ مَمَرَّكَ .
- وَ كَمَا تَدِينُ تُدَانُ وَ كَمَا تَزْرَعُ تَحْصُدُ وَ مَا قَدَّمْتَ الْيَوْمَ تَقْدَمُ عَلَيْهِ غَداً فَامْهَدْ لِقَدَمِكَ وَ قَدِّمْ لِيَوْمِكَ.
- فَالْحَذَرَ الْحَذَرَ أَيُّهَا الْمُسْتَمِعُ وَ الْجِدَّ الْجِدَّ أَيُّهَا الْغَافِلُ وَ لا يُنَبِّئُكَ مِثْلُ خَبِيرٍ.
- إِنَّ مِنْ عَزَائِمِ اللَّهِ فِي الذِّكْرِ الْحَكِيمِ الَّتِي عَلَيْهَا يُثِيبُ وَ يُعَاقِبُ وَ لَهَا يَرْضَى وَ يَسْخَطُ أَنَّهُ لَا يَنْفَعُ عَبْداً وَ إِنْ أَجْهَدَ نَفْسَهُ وَ أَخْلَصَ فِعْلَهُ أَنْ يَخْرُجَ مِنَ الدُّنْيَا لَاقِياً رَبَّهُ بِخَصْلَةٍ مِنْ هَذِهِ الْخِصَالِ لَمْ يَتُبْ مِنْهَا أَنْ يُشْرِكَ بِاللَّهِ فِيمَا افْتَرَضَ عَلَيْهِ مِنْ عِبَادَتِهِ أَوْ يَشْفِيَ غَيْظَهُ بِهَلَاكِ نَفْسٍ أَوْ يَعُرَّ بِأَمْرٍ فَعَلَهُ غَيْرُهُ أَوْ يَسْتَنْجِحَ حَاجَةً إِلَى النَّاسِ بِإِظْهَارِ بِدْعَةٍ فِي دِينِهِ أَوْ يَلْقَى النَّاسَ بِوَجْهَيْنِ أَوْ يَمْشِيَ فِيهِمْ بِلِسَانَيْنِ .
- اعْقِلْ ذَلِكَ فَإِنَّ الْمِثْلَ دَلِيلٌ عَلَى شِبْهِهِ إِنَّ الْبَهَائِمَ هَمُّهَا بُطُونُهَا وَ إِنَّ السِّبَاعَ هَمُّهَا الْعُدْوَانُ عَلَى غَيْرِهَا وَ إِنَّ النِّسَاءَ هَمُّهُنَّ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَ الْفَسَادُ فِيهَا إِنَّ الْمُؤْمِنِينَ مُسْتَكِينُونَ إِنَّ الْمُؤْمِنِينَ مُشْفِقُونَ إِنَّ الْمُؤْمِنِينَ خَائِفُونَ.
متن فارسی
از یک خطبه ی آن حضرت درباره ی مردمان گمراه و غافل
گمراهان
- آدم گمراه در مهلت کوتاهی که از سوی خداوند به او داده شده در پرتگاه غفلت با غافلان به سر می برد، و با گناهکاران شام را به روز می آورد. نه راه راست و درستی می پوید، و نه امام پیشروی را فرا راه خود دارد.
غافلان - همین که خداوند پرده از کیفر گناهانشان بردارد، و آنان را از پس پردههای غفلت بیرون آورد، به آخرتی که به آنان پشت کرده بود رو آرند، و به دنیایی که به آنان رو آورده بود پشت کنند، اما می بینند که در حقیقت نه از آرزوهایی که بدان رسیدند سود بردند، و نه از کام هایی که دنیا گرفتند بهرهمند گشتند.
- من شما و خود را از این موقعیت برحذر می دارم ! پس هرکس باید از وجود خود بهره مند شود، زیرا بیناکسی است که اندرز را بشنود و درباره ی آن بیندیشد، و اطرافش را بنگرد و بر بینش خود بیفزاید، و از سرنوشت گذشتکان عبرت آموزد.
- آن کاه در جاده ی راست و روشن کام برداشته، از پرت شدن در پرتگاه ها و سرگردانی در پیچ و خمها بپرهیزد، و گمراهان را با پایمال ساختن حقی یا تحریف در سخنی یا ترس از گفتن سخن راستی بر ضد خویش یاری نرساند.
پند و اندرز - پس ای شنونده، از این بیهوشی که در آنی به هوش آی، و از خواب غفلت بیدار شو، از شتابزدگی خود بکاه.
- و پیرامون آنچه بر زبان پیامبر امی بالایی به تو رسیده که از آن چاره ای نیست و راه گریزی ندارد نیک بیندیش، و از کسی که با آنها مخالفت می ورزد و روی به جانب دیگر آرد روی برتاب، و او را با آنچه بر خود پسندیده واگذار.
- دست از فخر و ناز بردار، و بزرگی و خود فروشی را فرو بگذار گورت را به یاد آر که گذرت بر آن خواهد افتاد.
- و هر دست که دهی همان دست پس می گیری، و هر چه بکاری همان درو می کنی، و هر چه امروز پیش فرستی فردا بر همان وارد می شوی. پس جای پایی برای خودت بگشا، و برای آن روزت توشهای فرست.
- زنهار، زنهار ای شنونده! و کوشش، کوشش ای غافل ! «که هیچ کس مثل شخص آگاه تو را خبر ندهد». [1]
- از احکام حتمی خداوند که در قرآن حکیم آمده و بر اساس آن پاداش و کیفر می دهد و بدان خاطر خشنودی و خشم خود را به کار می برد آن است که هیچ بندهای را که از دنیا بیرون رود در حالی که پروردگارش را با یکی از این گناهان که برمیشمرم دیدار کند و از آنها تو به نکرده باشد هرچند خود را در پرستش او به رنج افکند و در اعمالشان اخلاص ورزد هیچ سودی از عباداتش نرساند: در عبادتی که خداوند بر او واجب نموده شرک ورزد، یا خشم خود را با تباه کردن کسی فرونشاند، یا دیگری را به کار ناشایسته اش نکوهش و بدنام کند، یا برای پیش بردن کاری که با مردم دارد بدعتی در دین اظهار بدارد، یا با دو رویی با مردم دیدار کند، با با دو ربان در میان مردم رفت و آمد کند!.
- و این مثل را خوب فراگیر (و در موارد مشابه آن به کار بر)، چه هر مثلی رهنمایی است بر مانند خود: چارپایان در بند شکمشان هستند، و درندگان در اندیشه ی آسیب رساندن بر دیگرانند، و زنان در آرزوی زینت های زندگی دنیا و فساد ورزی در آنند.مؤمنان فرو تنند، مؤمنان مهربانند، مؤمنان از خشم خدا بیمناکند.
[1] سوره ی فاطر آیه 14
