متن عربی
125 .و من كلام له (علیه السلام):في التحكيم و ذلك بعد سماعه لأمر الحكمين
- إِنَّا لَمْ نُحَكِّمِ الرِّجَالَ وَ إِنَّمَا حَكَّمْنَا الْقُرْآنَ .
- هَذَا الْقُرْآنُ إِنَّمَا هُوَ خَطٌّ مَسْطُورٌ بَيْنَ الدَّفَّتَيْنِ لَا يَنْطِقُ بِلِسَانٍ وَ لَا بُدَّ لَهُ مِنْ تَرْجُمَانٍ وَ إِنَّمَا يَنْطِقُ عَنْهُ الرِّجَالُ.
- وَ لَمَّا دَعَانَا الْقَوْمُ إلَى أَنْ نُحَكِّمَ بَيْنَنَا الْقُرْآنَ لَمْ نَكُنِ الْفَرِيقَ الْمُتَوَلِّيَ عَنْ كِتَابِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ [تَعَالَى عَزَّ مِنْ قَائِلٍ] سُبْحَانَهُ فَإِنْ تَنازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَ الرَّسُولِ فَرَدُّهُ إِلَى اللَّهِ أَنْ نَحْكُمَ بِكِتَابِهِ وَ رَدُّهُ إِلَى الرَّسُولِ أَنْ نَأْخُذَ بِسُنَّتِهِ .
- فَإِذَا حُكِمَ بِالصِّدْقِ فِي كِتَابِ اللَّهِ فَنَحْنُ أَحَقُّ النَّاسِ بِهِ وَ إِنْ حُكِمَ بِسُنَّةِ رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم)فَنَحْنُ أَحَقُّ النَّاسِ وَ أَوْلَاهُمْ بِهَا .
- وَ أَمَّا قَوْلُكُمْ لِمَ جَعَلْتَ بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُمْ أَجَلًا فِي التَّحْكِيمِ فَإِنَّمَا فَعَلْتُ ذَلِكَ لِيَتَبَيَّنَ الْجَاهِلُ وَ يَتَثَبَّتَ الْعَالِمُ وَ لَعَلَّ اللَّهَ أَنْ يُصْلِحَ فِي هَذِهِ الْهُدْنَةِ أَمْرَ هَذِهِ الْأُمَّةِ وَ لَا تُؤْخَذَ بِأَكْظَامِهَا فَتَعْجَلَ عَنْ تَبَيُّنِ الْحَقِّ وَ تَنْقَادَ لِأَوَّلِ الْغَيِّ.
- إِنَّ أَفْضَلَ النَّاسِ عِنْدَ اللَّهِ مَنْ كَانَ الْعَمَلُ بِالْحَقِّ أَحَبَّ إِلَيْهِ وَ إِنْ نَقَصَهُ وَ كَرَثَهُ مِنَ الْبَاطِلِ وَ إِنْ جَرَّ إِلَيْهِ فَائِدَةً وَ زَادَهُ.
- فَأَيْنَ يُتَاهُ بِكُمْ وَ مِنْ أَيْنَ أُتِيتُمْ اسْتَعِدُّوا لِلْمَسِيرِ إِلَى قَوْمٍ حَيَارَى عَنِ الْحَقِّ لَا يُبْصِرُونَهُ وَ مُوزَعِينَ بِالْجَوْرِ لَا يَعْدِلُونَ [عَنْهُ] بِهِ جُفَاةٍ عَنِ الْكِتَابِ نُكُبٍ عَنِ الطَّرِيقِ .
- مَا أَنْتُمْ بِوَثِيقَةٍ يُعْلَقُ بِهَا وَ لَا [زَوَافِرَ] زَوَافِرِ عِزٍّ يُعْتَصَمُ إِلَيْهَا لَبِئْسَ [حُشَاشُ] حُشَّاشُ نَارِ الْحَرْبِ أَنْتُمْ .
- أُفٍّ لَكُمْ لَقَدْ لَقِيتُ مِنْكُمْ بَرْحاً يَوْماً أُنَادِيكُمْ وَ يَوْماً أُنَاجِيكُمْ فَلَا أَحْرَارُ صِدْقٍ عِنْدَ النِّدَاءِ وَ لَا إِخْوَانُ ثِقَةٍ عِنْدَ النَّجَاءِ.
متن فارسی
از یک سخن آن حضرت درباره ی حکمیت
هنگامی که داستان حکمین به گوش او رسید
- ما اشخاص را به داوری برنگزیدیم بلکه فقط قرآن را داور ساختیم.
- اما این قرآن خطی است نوشته شده که میان دو جلد قرار گرفته ، با زبان سخن نمی گوید و ناگزیر به مفسری نیازمند است، و این اشخاصند که از جانب آن سخن می گویند.
- هنگامی که شامیان ما را فراخواندند تا قرآن را میان خود به داوری بپذیریم ما کسانی نبودیم که از کتاب خدا روی بر تابیم، زیرا خدای سبحان فرموده: «پس اگر در چیزی اختلاف کردید آن را به خدا و رسولش ارجاع دهید. ارجاع آن به خداوند آن است که به حکم کتابش تن دهیم، و ارجاع آن به پیامبر آن است که به سننش چنگ زنیم.
- پس اگر به راستی و درستی درباره ی کتاب خدا حکم شود ما از همه ی مردم به آن شایسته تریم، و اگر به سنت رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) حکم شود ما از همه به آن سزاوارتر و نزدیک تریم.
- اما این که گوید: «چرا میان خود و آنان در داوری ملت قرار دادی؟» فقط برای این بود که جاهل حق را بهتر شناسد، و دانا در عقیده اش بیشتر تحقیق کند، و شاید خداوند در این ملا ت آرامش، کار این امت را به سامان آرد، و امت نیز چنان در تنگنا نباشد تا پیش از شناخت حق شتاب ورزیده، به نخستین گمراهی گردن نهد.
- همانا برترین مردم نزد خداوند کسی است که عمل به حق گرچه نقصان و زیان بر او وارد کند، نزد او محبوب تر باشد از باطل گرچه به سود او تمام شود و بر مقامش بیفزاید.
- پس به کدام سو سرگردان مانده اید؟ و از کجا ضربه خورده اید؟ آماده ی حرکت به سوی گروهی شوید که در شناخت حق سرگردانند و آن را نمی بینند، و به ستم تحریک شده اند.و آن را با عدل و داد عوض نمی کنند؛ گروهی که از فهم قرآن دورند، و از راه راست منحرف اند!
- (ولی افسوس که) شما نه دستاویز محکمی هستید که بتوان به آن در آویخت، و نه یاران توانمندی که بتوان به آنان پشت گرم بود. و ه! چه آتش افروزان بالا یا برای جنگ هستید!
- اف بر شما، که از شما بسی آزار و بلا دیدم! روزی با صدای بلند برای پیکار فراتان میخوانم، و روزی (لغزشهایتان را) بیخ گوشتان میخوانم، اما نه در وقت ندا آزادمردان راستینی هستید، و نه در هنگام نجوا برادران رازداری!
