متن عربی
160.و من خطبة له (علیه السلام):
عظمة اللّه
- أَمْرُهُ قَضَاءٌ وَ حِكْمَةٌ وَ رِضَاهُ أَمَانٌ وَ رَحْمَةُ يَقْضِي بِعِلْمٍ وَ يَعْفُو بِحِلْمٍ.
حمد اللّه - اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ عَلَى مَا تَأْخُذُ وَ تُعْطِي وَ عَلَى مَا تُعَافِي وَ تَبْتَلِي حَمْداً يَكُونُ أَرْضَى الْحَمْدِ لَكَ وَ أَحَبَّ الْحَمْدِ إِلَيْكَ وَ أَفْضَلَ الْحَمْدِ عِنْدَكَ .
- حَمْداً يَمْلَأُ مَا خَلَقْتَ وَ يَبْلُغُ مَا أَرَدْتَ حَمْداً لَا يُحْجَبُ عَنْكَ وَ لَا يُقْصَرُ دُونَكَ حَمْداً لَا يَنْقَطِعُ عَدَدُهُ وَ لَا يَفْنَى مَدَدُهُ.
- فَلَسْنَا نَعْلَمُ كُنْهَ عَظَمَتِكَ إِلَّا أَنَّا نَعْلَمُ أَنَّكَ حَيٌّ قَيُّومُ لَا تَأْخُذُكَ سِنَةٌ وَ لا نَوْمٌ لَمْ يَنْتَهِ إِلَيْكَ نَظَرٌ وَ لَمْ يُدْرِكْكَ بَصَرٌ.
- أَدْرَكْتَ الْأَبْصَارَ وَ أَحْصَيْتَ الْأَعْمَالَ وَ أَخَذْتَ بِالنَّوَاصِي وَ الْأَقْدَامِ .
- وَ مَا الَّذِي نَرَى مِنْ خَلْقِكَ وَ نَعْجَبُ لَهُ مِنْ قُدْرَتِكَ وَ نَصِفُهُ مِنْ عَظِيمِ سُلْطَانِكَ وَ مَا تَغَيَّبَ عَنَّا مِنْهُ وَ قَصُرَتْ أَبْصَارُنَا عَنْهُ وَ انْتَهَتْ عُقُولُنَا دُونَهُ وَ حَالَتْ سُتُورُ الْغُيُوبِ بَيْنَنَا وَ بَيْنَهُ أَعْظَمُ .
- فَمَنْ فَرَّغَ قَلْبَهُ وَ أَعْمَلَ فِكْرَهُ لِيَعْلَمَ كَيْفَ أَقَمْتَ عَرْشَكَ وَ كَيْفَ ذَرَأْتَ خَلْقَكَ وَ كَيْفَ عَلَّقْتَ فِي الْهَوَاءِ سَمَاوَاتِكَ وَ كَيْفَ مَدَدْتَ عَلَى مَوْرِ الْمَاءِ أَرْضَكَ رَجَعَ طَرْفُهُ حَسِيراً وَ عَقْلُهُ مَبْهُوراً وَ سَمْعُهُ وَالِهاً وَ فِكْرُهُ حَائِراً.
كيف يكون الرجاء
منها - يَدَّعِي بِزَعْمِهِ أَنَّهُ يَرْجُو اللَّهَ كَذَبَ وَ الْعَظِيمِ مَا بَالُهُ لَا يَتَبَيَّنُ رَجَاؤُهُ فِي عَمَلِهِ؟
- فَكُلُّ مَنْ رَجَا عُرِفَ رَجَاؤُهُ فِي عَمَلِهِ وَ كُلُ رَجَاءٍ إِلَّا رَجَاءَ اللَّهِ تَعَالَى فَإِنَّهُ مَدْخُولٌ وَ كُلُّ خَوْفٍ مُحَقَّقٌ إِلَّا خَوْفَ اللَّهِ فَإِنَّهُ مَعْلُولٌ .
- يَرْجُو اللَّهَ فِي الْكَبِيرِ وَ يَرْجُو الْعِبَادَ فِي الصَّغِيرِ فَيُعْطِي الْعَبْدَ مَا لَا يُعْطِي الرَّبَّ فَمَا بَالُ اللَّهِ جَلَّ ثَنَاؤُهُ يُقَصَّرُ بِهِ عَمَّا يُصْنَعُ بِهِ لِعِبَادِهِ ؟!
- أَتَخَافُ أَنْ تَكُونَ فِي رَجَائِكَ لَهُ كَاذِباً أَوْ تَكُونَ لَا تَرَاهُ لِلرَّجَاءِ مَوْضِعاً وَ كَذَلِكَ إِنْ هُوَ خَافَ عَبْداً مِنْ عَبِيدِهِ أَعْطَاهُ مِنْ خَوْفِهِ مَا لَا يُعْطِي رَبَّهُ فَجَعَلَ خَوْفَهُ مِنَ الْعِبَادِ نَقْداً وَ خَوْفَهُ مِنْ خَالِقِهِ ضِمَاراً وَ وَعْداً .
- وَ كَذَلِكَ مَنْ عَظُمَتِ الدُّنْيَا فِي عَيْنِهِ وَ كَبُرَ مَوْقِعُهَا مِنْ قَلْبِهِ آثَرَهَا عَلَى اللَّهِ تَعَالَى فَانْقَطَعَ إِلَيْهَا وَ صَارَ عَبْداً لَهَا.
رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلم - وَ لَقَدْ كَانَ فِي رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم)كَافٍ لَكَ فِي الْأُسْوَةِ وَ دَلِيلٌ لَكَ عَلَى ذَمِّ الدُّنْيَا وَ عَيْبِهَا وَ كَثْرَةِ مَخَازِيهَا وَ مَسَاوِيهَا إِذْ قُبِضَتْ عَنْهُ أَطْرَافُهَا وَ وُطِّئَتْ لِغَيْرِهِ أَكْنَافُهَا وَ فُطِمَ عَنْ رَضَاعِهَا وَ زُوِيَ عَنْ زَخَارِفِهَا.
موسى(علیه السلام) - وَ إِنْ شِئْتَ ثَنَّيْتُ بِمُوسَى كَلِيمِ اللَّهِ(علیه السلام) حَيْثُ يَقُولُ رَبِّ إِنِّي لِما أَنْزَلْتَ إِلَيَّ مِنْ خَيْرٍ فَقِيرٌ .
- وَ اللَّهِ مَا سَأَلَهُ إِلَّا خُبْزاً يَأْكُلُهُ لِأَنَّهُ كَانَ يَأْكُلُ بَقْلَةَ الْأَرْضِ وَ لَقَدْ كَانَتْ خُضْرَةُ الْبَقْلِ تُرَى مِنْ شَفِيفِ صِفَاقِ بَطْنِهِ لِهُزَالِهِ وَ تَشَذُّبِ لَحْمِهِ.
داود(علیه السلام) - وَ إِنْ شِئْتَ ثَلَّثْتُ بِدَاوُدَ (علیه السلام) صَاحِبِ الْمَزَامِيرِ وَ قَارِئِ أَهْلِ الْجَنَّةِ فَلَقَدْ كَانَ يَعْمَلُ سَفَائِفَ الْخُوصِ بِيَدِهِ وَ يَقُولُ لِجُلَسَائِهِ أَيُّكُمْ يَكْفِينِي بَيْعَهَا وَ يَأْكُلُ قُرْصَ الشَّعِيرِ مِنْ ثَمَنِهَا.
عيسى(علیه السلام) - وَ إِنْ شِئْتَ قُلْتُ فِي عِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ (علیه السلام) فَلَقَدْ كَانَ يَتَوَسَّدُ الْحَجَرَ وَ يَلْبَسُ الْخَشِنَ وَ يَأْكُلُ الْجَشِبَ وَ كَانَ إِدَامُهُ الْجُوعَ وَ سِرَاجُهُ بِاللَّيْلِ الْقَمَرَ وَ ظِلَالُهُ فِي الشِّتَاءِ مَشَارِقَ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبَهَا وَ فَاكِهَتُهُ وَ رَيْحَانُهُ مَا تُنْبِتُ الْأَرْضُ لِلْبَهَائِمِ .
- وَ لَمْ تَكُنْ لَهُ زَوْجَةٌ تَفْتِنُهُ وَ لَا وَلَدٌ يَحْزُنُهُ وَ لَا مَالٌ يَلْفِتُهُ وَ لَا طَمَعٌ يُذِلُّهُ دَابَّتُهُ رِجْلَاهُ وَ خَادِمُهُ يَدَاهُ.
الرسول الأعظم(صلی الله علیه و آله و سلم) - فَتَأَسَّ بِنَبِيِّكَ الْأَطْيَبِ الْأَطْهَرِ (صلی الله علیه و آله و سلم)فَإِنَّ فِيهِ أُسْوَةً لِمَنْ تَأَسَّى وَ عَزَاءً لِمَنْ تَعَزَّى وَ أَحَبُّ الْعِبَادِ إِلَى اللَّهِ الْمُتَأَسِّي بِنَبِيِّهِ وَ الْمُقْتَصُّ لِأَثَرِهِ.
- قَضَمَ الدُّنْيَا قَضْماً وَ لَمْ يُعِرْهَا طَرْفاً أَهْضَمُ أَهْلِ الدُّنْيَا كَشْحاً وَ أَخْمَصُهُمْ مِنَ الدُّنْيَا بَطْناً عُرِضَتْ عَلَيْهِ الدُّنْيَا فَأَبَى أَنْ يَقْبَلَهَا وَ عَلِمَ أَنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ أَبْغَضَ شَيْئاً فَأَبْغَضَهُ وَ حَقَّرَ شَيْئاً فَحَقَّرَهُ وَ صَغَّرَ شَيْئاً فَصَغَّرَهُ .
- وَ لَوْ لَمْ يَكُنْ فِينَا إِلَّا حُبُّنَا مَا أَبْغَضَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ تَعْظِيمُنَا مَا صَغَّرَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ لَكَفَى بِهِ شِقَاقاً لِلَّهِ وَ مُحَادَّةً عَنْ أَمْرِ اللَّهِ .
- وَ لَقَدْ كَانَ (صلی الله علیه و آله و سلم)يَأْكُلُ عَلَى الْأَرْضِ وَ يَجْلِسُ جِلْسَةَ الْعَبْدِ وَ يَخْصِفُ بِيَدِهِ نَعْلَهُ وَ يَرْقَعُ بِيَدِهِ ثَوْبَهُ وَ يَرْكَبُ الْحِمَارَ الْعَارِيَ وَ يُرْدِفُ خَلْفَهُ.
- وَ يَكُونُ السِّتْرُ عَلَى بَابِ بَيْتِهِ فَتَكُونُ فِيهِ التَّصَاوِيرُ فَيَقُولُ يَا فُلَانَةُ لِإِحْدَى أَزْوَاجِهِ غَيِّبِيهِ عَنِّي فَإِنِّي إِذَا نَظَرْتُ إِلَيْهِ ذَكَرْتُ الدُّنْيَا وَ زَخَارِفَهَا .
- فَأَعْرَضَ عَنِ الدُّنْيَا بِقَلْبِهِ وَ أَمَاتَ ذِكْرَهَا مِنْ نَفْسِهِ وَ أَحَبَّ أَنْ تَغِيبَ زِينَتُهَا عَنْ عَيْنِهِ لِكَيْلَا يَتَّخِذَ مِنْهَا رِيَاشاً وَ لَا يَعْتَقِدَهَا قَرَاراً وَ لَا يَرْجُوَ فِيهَا مُقَاماً فَأَخْرَجَهَا مِنَ النَّفْسِ وَ أَشْخَصَهَا عَنِ الْقَلْبِ وَ غَيَّبَهَا عَنِ الْبَصَرِ.
- وَ كَذَلِكَ مَنْ أَبْغَضَ شَيْئاً أَبْغَضَ أَنْ يَنْظُرَ إِلَيْهِ وَ أَنْ يُذْكَرَ عِنْدَهُ .
- وَ لَقَدْ كَانَ فِي رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم)مَا يَدُلُّكُ عَلَى مَسَاوِئِ الدُّنْيَا وَ عُيُوبِهَا إِذْ جَاعَ فِيهَا مَعَ خَاصَّتِهِ وَ زُوِيَتْ عَنْهُ زَخَارِفُهَا مَعَ عَظِيمِ زُلْفَتِهِ فَلْيَنْظُرْ نَاظِرٌ بِعَقْلِهِ أَكْرَمَ اللَّهُ مُحَمَّداً بِذَلِكَ أَمْ أَهَانَهُ.
- فَإِنْ قَالَ أَهَانَهُ فَقَدْ كَذَبَ وَ اللَّهِ الْعَظِيمِ بِالْإِفْكِ الْعَظِيمِ وَ إِنْ قَالَ أَكْرَمَهُ فَلْيَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ قَدْ أَهَانَ غَيْرَهُ حَيْثُ بَسَطَ الدُّنْيَا لَهُ وَ زَوَاهَا عَنْ أَقْرَبِ النَّاسِ مِنْهُ.
- فَتَأَسَّى مُتَأَسٍّ بِنَبِيِّهِ وَ اقْتَصَّ أَثَرَهُ وَ وَلَجَ مَوْلِجَهُ وَ إِلَّا فَلَا يَأْمَنِ الْهَلَكَةَ فَإِنَّ اللَّهَ جَعَلَ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله و سلم)عَلَماً لِلسَّاعَةِ وَ مُبَشِّراً بِالْجَنَّةِ وَ مُنْذِراً بِالْعُقُوبَةِ .
- خَرَجَ مِنَ الدُّنْيَا خَمِيصاً وَ وَرَدَ الْآخِرَةَ سَلِيماً لَمْ يَضَعْ حَجَراً عَلَى حَجَرٍ حَتَّى مَضَى لِسَبِيلِهِ وَ أَجَابَ دَاعِيَ رَبِّهِ.
- فَمَا أَعْظَمَ مِنَّةَ اللَّهِ عِنْدَنَا حِينَ أَنْعَمَ عَلَيْنَا بِهِ سَلَفاً نَتَّبِعُهُ وَ قَائِداً نَطَأُ عَقِبَهُ .
- وَ اللَّهِ لَقَدْ رَقَّعْتُ مِدْرَعَتِي هَذِهِ حَتَّى اسْتَحْيَيْتُ مِنْ رَاقِعِهَا وَ لَقَدْ قَالَ لِي قَائِلٌ أَلَا تَنْبِذُهَا عَنْكَ فَقُلْتُ [اعْزُبْ] اغْرُبْ عَنِّي فَعِنْدَ الصَّبَاحِ يَحْمَدُ الْقَوْمُ السُّرَى.
متن فارسی
از یک خطبه ی آن حضرت در حمد و عظمت الهی، و بیان حال برخی از پیامبران بزرگ
- فرمانش بایسته و به سود و مصلحت است، و خشنودیش مایه ی امان و رحمت. از روی دانش فرمان می دهد، و از در بردباری گذشت می کند.
- خداوندا، تو را سپاس بر آنچه می ستانی و می بخشی، و عافیت می دهی و گرفتار می کنی، سپاسی که پسندیده ترین سپاس ها و محبوب ترین سپاس ها و برترین سپاس ها نزد تو باشد.
- سپاسی که آنچه را آفریده ای پر کند و فراگیرد، و به اندازه ای که خواهی برسد؛ سپاسی که از تو پنهان نشود، و از پیشگاهت فرو نماند؛ سپاسی که عددش پایان نیابد و مددش فنا نپذیرد.
- زیرا ما به گوهر عظمتت نمی بریم. همین فدر میدانیم که « تو زنده و پاینده ای، نه چرتت می برد و نه خوابت می گیرد»[1]. نه اندیشه ای به تو رسیده و نه دیده ای تو را دریافته.
- اما تو دیده ها را نگریسته و کردار بند کانت را برشمرده ای ، و زمام اختیار همه چیز را به دست داری.
- و آنچه از آفریدگانت می بینیم، و از تواناییت به شگفت می آییم، و از بزرگی سلطنتت و صف می کنیم چه قدری دارد با آنکه آفریده هایی که از ما نهان است و دیدگان ما از دیدن آنها عاجز است، و خردهای ما از پی بردن به آنها باز مانده، و پرده های غیب میان ما و آنها فاصله افکنده بسی بزرگتر است!
- پس هر که دلش را از همه چیز بپردازد. و اندیشه اش را به کار اندازد تا بداند چگونه آفرید گانت را پدید آورده، و آسمانهایت را در هوا معلق و عربست را برپا در ده اویزان ساخته ، و فرش زمینت را بر روی موج آب کسترده ای، دیده اش رنجیده و عقلش پریده و گوشش حیران و اندیشه اش سرگردان شود.
امیدواری حقیقی - یکی را می بینید که به گمان خود ادعا می کند که به خداوند امیدوار است ؛ به همان خدای بزرگ سوگند که دروغ می گوید! او را چیست که امید او در رفتارش نمودار نیست؟
- زیرا هر که امیدوار است امید او در رفتارش پیداست جز امید به خداوند که مغشوش و ناخالص. است، هر ترسی راستین و اثر گذار أست مگر ترس از خدا که کراف بی اثر است!
- در کارهای بزرگ به -خدا امید میبندد ور در کارهای کوچک به بندگان خدا؛ اما آن اندازه که به بنده عنایت می ورزد به خداوند دل نمی دهد! مکر خدا چه کرده که از آنچه درباره ی بند کانش روا می دارند درباره ی او کوتاه می آیند؟!
- آیا می ترسی که در امیدات به او دروغگو باشی؟ یا آنکه او را سزاوار امیدواری نمی بینی؟ همچنین اگر از بندهای از بندگان خدا بترسد چندان ترسی از او اظهار می کند که از خدا اظهار نمی دارد! ترسی از بندگان را نقد و ترس از خدا را نسیه و وعده ی پوچ قرار می دهد.
- همچنین کسی که دنیا در نظرش بزرگ نماید، و اهمیت آن جلوه کند آن را بر خدای بزرگ ترجیح دهد، در نتیجه تنها بدان دل سپرده و بنده ی آن گردد.
رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) - و همانا در رفتار پیامبر خدا باقی نیز برای تو سرمشقی کافی وجود دارد، و دلیل خوبی بر نکوهش دنیا و عیب آن و رسوایی ها و زشتیهایش نهفته است. چه، دامان آن از دست حضرتش برچیده بود، و اطراف و نواحیش برای دیگران آماده بود. آن حضرت را از نوشیدن شیرش بازگرفتند، از زر و زیورش بر کنار داشتند.
موسی (علیه السلام) - و اگر خواهی از دومین نمونه موسی کلیم الله (علیه السلام)بگویم که می گفت: «پروردگارا، من به خیری که بر من فروفرستی نیازمندم»[2].
- به خدا سوگند بجز نانی که بخورد چیزی از خدا نمی خواست، زیرا او گیاهان زمین را می خورد، و سبزی گیاهان از زیر پوست نازک شکمش دیده می شد از بس لاغر بود و شست تنش آب شده بود.
داود (علیه السلام) - و اگر خواهی از نمونه ی سوم داود علیه السلام بگویم که سرودهای آسمانی داشت و خواننده ی بهشتیان است.حضرتش از لیف خرما سبد می بافت و به یاران و همنشینانش می گفت:و کدام یک از شما فروش اینها را برای من به عهده می گیرد؟!» و از بهای آنها نان جوی می خرید و می خورد.
- عیسی (علیه السلام)
- واگر خواهی از عیسی بن مریم شبیه بگویم، آن حضرت سنگ را به جای بالش زیر سر می نهاد، و جامه ی زبر و خشن به تن می کرد، و نان خشکیده می خورد.خورش أو گرسنگی، و چراغش در شب مهتاب بود، و سرپناهش در زمستان جایی بود که خورشید از آن می دمید و یا در آن ناپدید می گردید (هیچ جا و مأوایی نداشت)، و میوه و سبزی و گیاهی بود که زمین برای چهار پایان می رویاند.
- نه زنی داشت که او را شیفته و فریفته سازد و نه فرزندی که به اندوهش اندازد،و نه مالی که او را به خود سرگرم سازد، و نه طمعی که او را به خواری کشاند. مرکب او پاهایش بود ، ور خدمتکار او دست هایش!
پیامبر گرامی اسلام صلى الله عليه و آله وسلم - پیامبر نيکو نهاد پاک سرشت خود : پیروی کن، زیرا که در رفتار او برای هر پیروی شایسته ترین سرمشق، و برای هر تسلیت جویی بهترین دلداری است.ومحبوب ترین بندگان نزد خداوند کسی است که رفتار پیامبرش را سرمشق قرار دهد و همان راهی را که او پیموده است پوید.
- پیامبر (صلى الله عليه و آله و سلم)دنیا را به گوشه ی دندان گرفت [3]و هرگز دیده به آن ندوخت. کمتر از همه ی مردم دنیا پهلوها را می انباشت، و شکم را از دنیا خالی تر می داشت. دنیا به وی پیشنهاد شد اما از پذیرفتن آن خودداری کرد، و آنچه را که دانست خدای سبحان دشمن دارد دشمن داشت، و آنچه را خداوند پست و کوچک شمارد پست و کوچک شمرد.
- و اگر در میان ما جز این نباشد که آنچه را خدا و پیامبر دشمن داشته اند دوست می داریم، و آنچه را خدا و پیامبر کوچک شمرده اند بزرگ می شماریم همین در دشمنی ما با خداوند و مخالفت سرسخت ما با فرمان او کافی است!
- آن حضرت این نیز بر روی زمین غذا می خورد، و مانند بنده (دو زانو) می نشست، و با دست خود کفشش را پینه می دوخت، و لباسش را وصله میزد.بر خر برهنه و بی پالان سوار می شد، و یک نفر دیگر را هم ردیف خود سوار می کرد.
- اگر بر در خانه اش پردهای آویخته می دید که در آن نقش و نگاری بود به همسرش می گفت: «ای زن، این را از نظرم نهان ساز، زیرا هرگاه چشم من به این نقش و نگار می آفتد دنیا و زیورهای آن را به یاد می آرم.
- »آری او از ته دل از دنیا روی برتافت، و خاطرات آن را از ذهنش پاک ساخت، و ،فراگیرد دوست داشت که زینت دنیا از نظرش دور باشد تا مبادا لباس فاخری از را جایگاه قرار و آرامش بداند، و به ماندن در آن دل بندد.برای همین بود که آن را از ذهن بیرون کرد، و از دل براند، و از نظر دور داشت.
- همچنین هر کس از چیزی بدش آید از دیدن و یاد شدن آن در نزد او هم بدش خواهد آمد.
- و همانا در رفتار رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) دلیلی بر زشتیها و عیب های دنیا وجود دارد، زیرا با همه ی نزدیکی و خصوصیتش با خدا همواره شکمش تهی بود، و با آن پایه ی بلند و نزدیکیش به خدا دامان زرق و برق دنیا از دستش برچیده بود. اینک هر بیننده ای باید به دیده خرد بنگرد که آیا خداوند، محمّد (صلى الله عليه و آله و سلم)را با آن وضع گرامی داشت یا خوار و سبک شمرد؟
- اگر گوید: «او را خوار و سبک شمرد» هر آینه به خدا سوگند دروغ گفته و افترایی بزرگ بافته است. و اگر گوید: «او را گرامی داشت» باید بداند که خداوند دیگری را خوار و سبک شمرد که سفره ی دنیا را برایش گسترد، و آن را از پیش نزدیک ترین مردم به خود برچید.
- پس باید هر پیروی از پیامبرش سرمشق گیرد، و همان راهی را که او پیموده است پوید، و به راهی که او در آمده است در آید، ورنه خود را از تباهی ایمن نداند.زیرا خداوند محمد را نشانه ی نزدیک شدن قیامت و مژده دهنده ی به بهشت و بیم کننده ی کیفر و عذاب قرار داده است.
- آن حضرت با شکم تهی از دنیارخت بربست و پاک و بی آلایش به آخرت پیوست.در زندگیش سنگ روی سنگ نگذاشت تا آنکه راه آخرت سپرد و فراخواننده ی پروردگارش را پاسخ گفت.
- و ه! چقدر منت خدای بر ما بزرگ است که او را به عنوان پیشوایی به ما ارزانی داشت تا از او پیروی کنیم. و رهبری ساخت تا راه او را بپیماییم!
- به خدا سوگند این جامه ی پشمینه ام را چندان وصله زده ام که از دوزنده ی ان شرم دارم.کسی به من گفت: «آیا این جامه را دور نمی اندازی؟!» گفتم: از پیش چشمم دور شو، که « هنگام سپیده دم شبروان ستایش شوند»!
[1] اقتباس از سوره بقره ،آیه ی 255.
[2] سوره ی قصص، آیه ی 24
[3] کنایه از آنکه آن را ناچیز پنداشت و بهره ی کافی از آن نگرفت.
