ناتوانى ، آفت و شكيبايى ، شجاعت و زُهد ، ثروت و پرهيزكارى ، سپرِ نگه دارنده است : و چه همنشين خوبى است راضى بودن و خرسندى .
مرکز جهانی اطلاع رسانی آل البیت

خانه  >   ترجمه ( عبدالمحمد آیتی)  >  عهدنامه(محمد بن ابی بکر) ( نامه شماره 27 )

خطبـه ها
نامـــه ها
حکمت ها
غرائب الکلم

متن عربی

(27) (و من عهد له ( عليه السلام  )) (إلى محمد ابن أبي بكر رضي الله عنه حين قلده مصر)

  1. فَاخْفِضْ لَهُمْ جَنَاحَكَ وَ أَلِنْ لَهُمْ جَانِبَكَ وَ ابْسُطْ لَهُمْ وَجْهَكَ وَ آسِ بَيْنَهُمْ فِي اللَّحْظَةِ وَ النَّظْرَةِ حَتَّى لَا يَطْمَعَ الْعُظَمَاءُ فِي حَيْفِكَ لَهُمْ وَ لَا يَيْأَسَ الضُّعَفَاءُ مِنْ عَدْلِكَ عَلَيْهِمْ
  2. فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَى يُسَائِلُكُمْ مَعْشَرَ عِبَادِهِ عَنِ الصَّغِيرَةِ مِنْ أَعْمَالِكُمْ وَ الْكَبِيرَةِ وَ الظَّاهِرَةِ وَ الْمَسْتُورَةِ فَإِنْ يُعَذِّبْ فَأَنْتُمْ أَظْلَمُ وَ إِنْ يَعْفُ فَهُوَ أَكْرَمُ
  3. وَ اعْلَمُوا عِبَادَ اللَّهِ أَنَّ الْمُتَّقِينَ ذَهَبُوا بِعَاجِلِ الدُّنْيَا وَ آجِلِ الْآخِرَةِ فَشَارَكُوا أَهْلَ الدُّنْيَا فِي دُنْيَاهُمْ وَ لَمْ يُشَارِكْهُمْ أَهْلُ الدُّنْيَا فِي آخِرَتِهِمْ
  4. سَكَنُوا الدُّنْيَا بِأَفْضَلِ مَا سُكِنَتْ وَ أَكَلُوهَا بِأَفْضَلِ مَا أُكِلَتْ فَحَظُوا مِنَ الدُّنْيَا بِمَا حَظِيَ بِهِ الْمُتْرَفُونَ وَ أَخَذُوا مِنْهَا مَا أَخَذَهُ الْجَبَابِرَةُ الْمُتَكَبِّرُونَ
  5. ثُمَّ انْقَلَبُوا عَنْهَا بِالزَّادِ الْمُبَلِّغِ وَ الْمَتْجَرِ الرَّابِحِ أَصَابُوا لَذَّةَ زُهْدِ الدُّنْيَا فِي دُنْيَاهُمْ وَ تَيَقَّنُوا أَنَّهُمْ جِيرَانُ اللَّهِ غَداً فِي آخِرَتِهِمْ لَا تُرَدُّ لَهُمْ دَعْوَةٌ وَ لَا يُنْقَصُ لَهُمْ نَصِيبٌ مِنْ لَذَّةٍ
  6. فَاحْذَرُوا عِبَادَ اللَّهِ الْمَوْتَ وَ قُرْبَهُ وَ أَعِدُّوا لَهُ عُدَّتَهُ فَإِنَّهُ يَأْتِي بِأَمْرٍ عَظِيمٍ وَ خَطْبٍ جَلِيلٍ بِخَيْرٍ لَا يَكُونُ مَعَهُ شَرٌّ أَبَداً أَوْ شَرٍّ لَا يَكُونُ مَعَهُ خَيْرٌ أَبَداً فَمَنْ أَقْرَبُ إِلَى الْجَنَّةِ مِنْ عَامِلِهَا
  7. وَ مَنْ أَقْرَبُ إِلَى النَّارِ مِنْ عَامِلِهَا وَ أَنْتُمْ طُرَدَاءُ الْمَوْتِ إِنْ أَقَمْتُمْ لَهُ أَخَذَكُمْ وَ إِنْ فَرَرْتُمْ مِنْهُ أَدْرَكَكُمْ وَ هُوَ أَلْزَمُ لَكُمْ مِنْ ظِلِّكُمْ الْمَوْتُ مَعْقُودٌ بِنَوَاصِيكُمْ وَ الدُّنْيَا تُطْوَى مِنْ خَلْفِكُمْ
  8. فَاحْذَرُوا نَاراً قَعْرُهَا بَعِيدٌ وَ حَرُّهَا شَدِيدٌ وَ عَذَابُهَا جَدِيدٌ دَارٌ لَيْسَ فِيهَا رَحْمَةٌ وَ لَا تُسْمَعُ فِيهَا دَعْوَةٌ وَ لَا تُفَرَّجُ فِيهَا كُرْبَةٌ
  9. وَ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَنْ يَشْتَدَّ خَوْفُكُمْ مِنَ اللَّهِ وَ أَنْ يَحْسُنَ ظَنُّكُمْ بِهِ فَاجْمَعُوا بَيْنَهُمَا فَإِنَّ الْعَبْدَ إِنَّمَا يَكُونُ حُسْنُ ظَنِّهِ بِرَبِّهِ عَلَى قَدْرِ خَوْفِهِ مِنْ رَبِّهِ وَ إِنَّ أَحْسَنَ النَّاسِ ظَنّاً بِاللَّهِ أَشَدُّهُمْ خَوْفاً لِلَّهِ
  10. وَ اعْلَمْ يَا مُحَمَّدَ ابْنَ أَبِي بَكْرٍ أَنِّي قَدْ وَلَّيْتُكَ أَعْظَمَ أَجْنَادِي فِي نَفْسِي أَهْلَ مِصْرَ فَأَنْتَ مَحْقُوقٌ أَنْ تُخَالِفَ عَلَى نَفْسِكَ وَ أَنْ تُنَافِحَ عَنْ دِينِكَ وَ لَوْ لَمْ يَكُنْ لَكَ إِلَّا سَاعَةٌ مِنَ الدَّهْرِ
  11. وَ لَا تُسْخِطِ اللَّهَ بِرِضَا أَحَدٍ مِنْ خَلْقِهِ فَإِنَّ فِي اللَّهِ خَلَفاً مِنْ غَيْرِهِ وَ لَيْسَ مِنَ اللَّهِ خَلَفٌ فِي غَيْرِهِ
  12. صَلِّ الصَّلَاةَ لِوَقْتِهَا الْمُوَقَّتِ لَهَا وَ لَا تُعَجِّلْ وَقْتَهَا لِفَرَاغٍ وَ لَا تُؤَخِّرْهَا عَنْ وَقْتِهَا لِاشْتِغَالٍ وَ اعْلَمْ أَنَّ كُلَّ شَيْ ءٍ مِنْ عَمَلِكَ تَبَعٌ لِصَلَاتِكَ
  13. (وَ مِنْ هَذَا الْعَهْدِ)فَإِنَّهُ لَا سَوَاءٌ إِمَامُ الْهُدَى وَ إِمَامُ الرَّدَى وَ وَلِيُّ النَّبِيِّ وَ عَدُوُّ النَّبِيِّ
  14. وَ لَقَدْ قَالَ لِي رَسُولُ اللَّهِ ( صلى الله عليه وآله  )إِنِّي لَا أَخَافُ عَلَى أُمَّتِي مُؤْمِناً وَ لَا مُشْرِكاً أَمَّا الْمُؤْمِنُ فَيَمْنَعُهُ اللَّهُ بِإِيمَانِهِ وَ أَمَّا الْمُشْرِكُ فَيَقْمَعُهُ اللَّهُ بِشِرْكِهِ
  15. وَ لَكِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ كُلَّ مُنَافِقِ الْجَنَانِ عَالِمِ اللِّسَانِ يَقُولُ مَا تَعْرِفُونَ وَ يَفْعَلُ مَا تُنْكِرُونَ

متن فارسی

عهدنامه ای از آن حضرت به محمد بن ابی بکر  هنگامی که او را حکومت مصر داد.

  1. با ايشان فروتن باش و نرمخوی و گشاده رو. همه را يکسان بنگر. اگر يکی را به گوشه چشم نگريستی به ديگری رو در رو نگاه مکن تا بزرگان از تو نخواهند که بر ناتوانان ستم کنی و ناتوانان از عدالت تو نوميد نشوند.
  2. خداوند تعالی، شما بندگانش را از اعمالتان می پرسد، چه خرد باشد و چه کلان، چه آشکار و چه پنهان. پس اگر عذاب کند از ستمکاری شماست، و اگر ببخشايد از بزرگواری اوست.
  3. و بدانيد، ای بندگان خدا، که پرهيزگاران، هم در اين دنيای زودگذر سود برند و هم در جهان آينده آخرت. آنها با مردم دنيا در کارهای دنيوی شريک شدند و مردم دنيا با ايشان در کارهای اخروی شريک نشدند.
  4. در دنيا زيستند، نيکوترين زيستنها و از نعمت دنيا خوردند، بهترين خوردنيها و از دنيا بهره مند شدند آنسان، که اهل ناز و نعمت بهره مند شدند و از آن کامياب گرديدند، چونان که جباران خودکامه کام گرفتند.
  5. سپس، رخت به جهان ديگر کشيدند با ره توشه ای که آنان را به مقصد رسانيد و با سودايی که سود فراوانشان داد. لذت زهد را در دنيا چشيدند و يقين کردند که در آخرت در جوار خداوندند. اگر دست به دعا بردارند، دستشان را واپس نگرداند و بهره شان از خوشی و آسايش نقصان نگيرد.
  6. ای بندگان خدا، از مرگ و نزديکی آن بترسيد و ساز و برگ آن مهيا داريد، زيرا مرگ کاری بزرگ و حادثه ای خطير را با خود آورد. مرگ يا هر چه می آورد خير است که با آن شرّی همراه نيست يا شرّی است که در آن از خير نشانی نيست. چه کسی به بهشت نزديکتر از کسی است که برای بهشت کار می کند
  7. و چه کسی به دوزخ نزديکتر از کسی است که برای دوزخ کار می کند مرگ در پی شماست. اگر بايستيد، می گيردتان و اگر بگريزيد، باز هم به شما می رسد. از سايه هايتان به شما نزديکتر است، مرگ بر پيشانيهايتان بسته است و دنيا از پشت سرتان چون بساطی پيچيده می شود.
  8. از آتشی که ژرفای آن بسيار است و گرمايش سخت است و شکنجه اش تازه است، بترسيد. خانه ای که در آن نشانی از شفقت و بخشش نيست، به ندای کسی گوش فرا ندهند و گرهی از اندوه کسی نمی گشايند.
  9. اگر توانستيد که ميان شدّت خوفتان از خدا و حسن ظن به او جمع کنيد، چنين کنيد. زيرا بنده خدا بايد حسن ظنش به خدا به قدر خوفش از او باشد. از ميان بندگان خدا، کسانی حسن ظنشان به خدا بيشتر است که خوفشان بيشتر باشد.
  10. و بدان، ای محمد بن ابی بکر، تو را بزرگترين سپاهيانم، يعنی مردم مصر، والی گردانيدم، پس موظّف هستی که با نفس خود مخالفت کنی و از دين خويش حمايت نمايی. حتی اگر يک ساعت از زندگيت در اين جهان باقی نمانده باشد.
  11. برای خشنودی يکی از آفريدگان خدا را به خشم مياور. زيرا خشنودی خدا جانشين هر چيز شود و چيزی جانشين خشنودی خدا نشود.
  12. نماز را در وقتی که برايش معين شده به جای آر و به سبب فراغت از کار نماز را پيش مينداز و به سبب اشتغال به کارهای ديگر نماز را به تأخير ميفکن و بايد که همه کارهای تو تابع نماز تو باشد.
  13. (هم از اين عهدنامه)برابر نيستيد، پيشوايی که مردم را به هدايت خواند و پيشوايی، که به گمراهی دعوت کند.
  14. رسول الله (صلی الله عليه و آله) فرمود که من بر امت خود از مؤمن و مشرک باک ندارم، زيرا مؤمن را خدا به سبب ايمانش باز می دارد و مشرک را به سبب شرکش سرکوب می سازد،
  15. ولی بر شما از آنکه به دل منافق است و به گفتار عالم، می ترسم که چيزهايی می گويد که می پسنديد و کارهايی می کند که نمی پسنديد.
قبلی بعدی