متن عربی
(25) (و من خطبة له ( عليه السلام )و قد تواترت عليه الأخبار باستيلاء أصحاب معاوية على البلاد
و قدم عليه عاملاه على اليمن و هما عبيد الله بن عباس و سعيد بن نمران لما غلب عليهما بسر بن أبي أرطاة فقام (علیه السلام)على المنبر ضجرا بتثاقل أصحابه عن الجهاد و مخالفتهم له في الرأي فقال :
- مَا هِيَ إِلَّا الْكُوفَةُ أَقْبِضُهَا وَ أَبْسُطُهَا
- إِنْ لَمْ تَكُونِي إِلَّا أَنْتِ تَهُبُّ أَعَاصِيرُكِ فَقَبَّحَكِ اللَّهُ
- (وَ تَمَثَّلَ بِقَوْلِ الشَّاعِرِ)
- لَعَمْرُ أَبِيكَ الْخَيْرِ يَا عَمْرُو إِنَّنِي عَلَى وَضَرٍ مِنْ ذَا الْإِنَاءِ قَلِيلِ
- ثُمَّ قَالَ (علیه السلام)أُنْبِئْتُ بُسْراً قَدِ اطَّلَعَ الْيَمَنَ
- وَ إِنِّي وَ اللَّهِ لَأَظُنُّ أَنَّ هَؤُلَاءِ الْقَوْمَ سَيُدَالُونَ مِنْكُمْ
- بِاجْتِمَاعِهِمْ عَلَى بَاطِلِهِمْ
- وَ تَفَرُّقِكُمْ عَنْ حَقِّكُمْ
- وَ بِمَعْصِيَتِكُمْ إِمَامَكُمْ فِي الْحَقِّ
- وَ طَاعَتِهِمْ إِمَامَهُمْ فِي الْبَاطِلِ
- وَ بِأَدَائِهِمُ الْأَمَانَةَ إِلَى صَاحِبِهِمْ وَ خِيَانَتِكُمْ
- وَ بِصَلَاحِهِمْ فِي بِلَادِهِمْ وَ فَسَادِكُمْ
- فَلَوِ ائْتَمَنْتُ أَحَدَكُمْ عَلَى قَعْبٍ
- لَخَشِيتُ أَنْ يَذْهَبَ بِعِلَاقَتِهِ
- اللَّهُمَّ إِنِّي قَدْ مَلِلْتُهُمْ وَ مَلُّونِي
- وَ سَئِمْتُهُمْ وَ سَئِمُونِي
- فَأَبْدِلْنِي بِهِمْ خَيْراً مِنْهُمْ
- وَ أَبْدِلْهُمْ بِي شَرّاً مِنِّي
- اللَّهُمَّ مُثْ قُلُوبَهُمْ كَمَا يُمَاثُ الْمِلْحُ فِي الْمَاءِ
- أَمَا وَ اللَّهِ لَوَدِدْتُ أَنَّ لِي بِكُمْ أَلْفَ فَارِسٍ مِنْ بَنِي فِرَاسِ ابْنِ غَنْمٍ
- هُنَالِكَ لَوْ دَعَوْتِ أَتَاكِ مِنْهُمْ فَوَارِسُ مِثْلُ أَرْمِيَةِ الْحَمِيمِ
- (ثُمَّ نَزَلَ ( عليه السلام )مِنَ الْمِنْبَرِ)
- أقول الأرمية جمع رميّ و هو السحاب
- و الحميم هاهنا وقت الصيف
- و إنما خص الشاعر سحاب الصيف بالذكر لأنه أشد
- جفولا و أسرع خفوفا لأنه لا ماء فيه
- و إنما يكون السحاب ثقيل السير لامتلائه بالماء
- و ذلك لا يكون في الأكثر إلا زمان الشتاء
- و إنما أراد الشاعر وصفهم بالسرعة إذا دعوا و الإغاثة إذا استغيثوا
- و الدليل على ذلك قوله هنالك لو دعوت أتاك منهم
متن فارسی
خطبه اى از آن حضرت (علیه السلام) پياپى به امير المؤمنين خبر مى رسيد، كه اصحاب معاويه بر بلاد مستولى شده اند
عبيد الله بن عباس و سعيد بن نمران كه كارگزاران او در يمن بودند، نيز بيامدند. بسر بن ابى ارطاة بر آنان چيره شده بود. على (علیه السلام) در حالى كه از درنگ اصحاب خود در امر جهاد، و مخالفت ورزيدنشان با رأى و نظر خود ملول شده بود، بر منبر شد
- و چنين فرمود: براى من جز كوفه قلمروى باقى نمانده است. تنها بست و گشاد كارهاى كوفه است كه با من است.
- اى كوفه اگر جز تو جاى ديگرى براى من نمانده، و تو نيز دستخوش گردبادهاى توفنده اى، خدا چهره ات را زشت گرداناد.
- لعمر ابيك الخير يا عمرو انّنى على و ضر من ذا لاناء قليل«اى عمرو سوگند به جان پدر نيكويت كه براى من در اين كاسه جز ته مانده اى از چربى نمانده است.»
- پس آن حضرت (علیه السلام) فرمود:
- خبر يافتم كه بسر بر يمن غلبه يافته،
- به خدا سوگند، پندارم كه اين قوم بزودى بر شما چيره شوند.
- زيرا آنها با آنكه بر باطل اند، دست در دست هم دارند
- و شما با آنكه بر حق هستيد، پراكنده ايد.
- شما امامتان را، كه حق با اوست، نافرمانى مى كنيد
- و آنان پيشواى خود را با آنكه بر باطل است فرمانبردارند.
- آنان با بيعتى كه با پيشواى خود كرده اند، امانت نگه مى دارند و شما خيانت مى ورزيد.
- آنان در شهرهاى خود اهل صلاح و درستى هستند و شما اهل فساد و نادرستى.
- به گونه اى كه اگر قدحى چوبين را به يكى از شما سپارم،
- ترسم كه حلقه ها و تسمه آن را بدزدد.
- بار خدايا، من از اينان ملول گشته ام و اينان از من ملول گشته اند.
- من از ايشان دلتنگ و خسته شده ام و ايشان از من دلتنگ و خسته شده اند.
- بهتر از ايشان را به من ارزانى دار
- و بدتر از مرا بر ايشان برگمار.
- بار خدايا، دلهايشان آب كن، آنسان كه نمك در آب.
- به خدا سوگند، دوست دارم به جاى انبوه شما، تنها هزار سوار از بنى فراس بن غنم در فرمان داشتم
- هنالك لو دعوت اتاك منهم فوارس مثل ارمية الحميم «اگر آنان را فراخوانى، به يكباره، سوارانى چون ابرهاى تابستانى مى تازند و به سوى تو مى آيند».
- و از منبر فرود آمد
- من مى گويم «ارميه» جمع رمى است، يعنى ابرها.
- و «حميم» به معنى فصل تابستان است.
- شاعر، «ابر تابستانى» گفته،
- زيرا ابر تابستان چون آب ندارد تند سير است
- ولى ابرى كه در آن آب باشد كند سير.
- چنين ابرهايى ويژه فصل زمستان باشد.
- شاعر، سواران را به هنگام فرياد خواهى در تاخت، به ابرهاى تابستانى تشبيه كرده
- كه گويد: هنالك لو دعوت اتاك منهم...
