سخنى از آن حضرت (علیه السلام) در باره خوارج. هنگامى كه حكميت مردان را منكر شدند.اينك اصحابش را نكوهش مى كند.
ما مردان را حكم قرار نداديم، بلكه قرآن را حكم قرار داديم.
و اين قرآن خطى است نوشته شده، كه در ميان دو جلد جاى دارد.
به زبان سخن نمى گويد.
نيازمند ترجمانى است
و مردان ترجمانى كنند.
هنگامى كه آن قوم ما را دعوت كردند كه قرآن را حكم قرار دهيم، از آن گونه مردم نبوديم كه از كتاب خدا رويگردان شويم.
كه خداى تعالى گفته است: «اگر در چيزى خصومت كرديد آن را به خدا و پيامبرش بازگردانيد.»
بازگردانيدن به خدا اين است، كه بر طبق كتاب او داورى كنيم
و بازگردانيدن به رسول خدا اين است، كه سنّت او را بگيريم.
پس، اگر از روى حقيقت به كتاب خدا داورى شود، ما از ديگر مردم بدان سزاوارتريم،
و اگر به سنّت رسول خدا داورى شود، ما از ايشان اولاتريم.
اما اين كه مى گويند، كه چرا در اين داورى مدت معين كردى
از اين رو چنين كردم تا در اين مدت آنكه جاهل است حقيقت را دريابد و آنكه داناست در اعتقاد خود ثابت قدم شود
و شايد خداوند، در اين مدت دست بازداشتن از جنگ، كار امّت را به صلاح آورد.
و او مثل كسى نباشد كه گلويش را مى فشارند تا پيش از شناخت حق بدان شتاب ورزد و نخستين بار كه باطل چهره نمايد از پى آن رود.
برترين مردم در نزد خدا كسى است، كه حق، هر چند با كاستى و رنج توأم باشد، در نظر او محبوبتر از باطل باشد، هر چند، كه باطل براى او فوايد بسيار در پى داشته باشد.
چنين حيرت زده به كجا مى برندتان،
شما را از كجا آورده اند
مهياى حركت به سوى قومى شويد كه در شناخت حق حيران اند و آن را نتوانند ديد
و گرفتار ستم شده اند و از آن رخ برنمى تابند.
از كتاب خدا دورند
و از راه راست منحرف گشته اند.
اما شما دستگيره محكمى نيستيد كه در آن چنگ توان زد
و نه يارانى در خور اعتماد، كه به هنگام سختى از آنان يارى توان خواست.
براى افروختن لهيب جنگ چه بد آتش زنه اى هستيد.
اف بر شما،
از شما جز بدى و رنج نديده ام،
چه در آن روز كه شما را به آواز بلند خواندم يا در آن روز كه آهسته در گوشتان سخن گفتم.
نه آن گاه، كه آوازتان دادم، مردمى آزاده و صادق بوديد
و نه آن گاه، كه با شما آهسته سخن گفتم، درخور اعتماد.
