متن عربی

51 .و من كتاب له (علیه السلام)  إلى عماله على الخراج‏

(1)مِنْ عَبْدِ اللَّهِ عَلِيٍّ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ إِلَى أَصْحَابِ الْخَرَاجِ

(2)أَمَّا بَعْدُ فَإِنَّ مَنْ لَمْ يَحْذَرْ مَا هُوَ [سَائِرٌ] صَائِرٌ إِلَيْهِ لَمْ يُقَدِّمْ لِنَفْسِهِ مَا يُحْرِزُهَا

(3)وَ اعْلَمُوا أَنَّ مَا كُلِّفْتُمْ بِهِ يَسِيرٌ وَ أَنَّ ثَوَابَهُ كَثِيرٌ

(4)وَ لَوْ لَمْ يَكُنْ فِيمَا نَهَى اللَّهُ عَنْهُ مِنَ الْبَغْيِ وَ الْعُدْوَانِ عِقَابٌ يُخَافُ

(5)لَكَانَ فِي ثَوَابِ اجْتِنَابِهِ مَا لَا عُذْرَ فِي تَرْكِ طَلَبِهِ

(6)فَأَنْصِفُوا النَّاسَ مِنْ أَنْفُسِكُمْ وَ اصْبِرُوا لِحَوَائِجِهِمْ

(7)فَإِنَّكُمْ خُزَّانُ الرَّعِيَّةِ وَ وُكَلَاءُ الْأُمَّةِ وَ سُفَرَاءُ الْأَئِمَّةِ

(8)وَ لَا تُحْشِمُوا أَحَداً عَنْ حَاجَتِهِ وَ لَا تَحْبِسُوهُ عَنْ طَلِبَتِهِ

(9)وَ لَا تَبِيعُنَّ [النَّاسَ‏] لِلنَّاسِ فِي الْخَرَاجِ كِسْوَةَ شِتَاءٍ وَ لَا صَيْفٍ وَ لَا دَابَّةً يَعْتَمِلُونَ عَلَيْهَا وَ لَا عَبْداً

(10)وَ لَا تَضْرِبُنَّ أَحَداً سَوْطاً لِمَكَانِ دِرْهَمٍ

(11)وَ لَا تَمَسُّنَّ مَالَ أَحَدٍ مِنَ النَّاسِ مُصَلٍّ وَ لَا مُعَاهَدٍ إِلَّا أَنْ تَجِدُوا فَرَساً أَوْ سِلَاحاً يُعْدَى بِهِ عَلَى أَهْلِ الْإِسْلَامِ

(12)فَإِنَّهُ لَا يَنْبَغِي لِلْمُسْلِمِ أَنْ يَدَعَ ذَلِكَ فِي أَيْدِي أَعْدَاءِ الْإِسْلَامِ فَيَكُونَ شَوْكَةً عَلَيْهِ

(13)وَ لَا تَدَّخِرُوا أَنْفُسَكُمْ نَصِيحَةً وَ لَا الْجُنْدَ حُسْنَ سِيرَةٍ وَ لَا الرَّعِيَّةَ مَعُونَةً وَ لَا دِينَ اللَّهِ قُوَّةً

(14)وَ [أَبْلُوهُ فِي سَبِيلِ‏] أَبْلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ مَا اسْتَوْجَبَ عَلَيْكُمْ

(15)فَإِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ قَدِ اصْطَنَعَ عِنْدَنَاوَ عِنْدَكُمْ أَنْ نَشْكُرَهُ بِجُهْدِنَا

(16) وَ أَنْ نَنْصُرَهُ بِمَا بَلَغَتْ قُوَّتُنَا

(17)وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ‏.

متن فارسی

 از نامه های آن حضرت است بر کارگزاران خراج.

(1)از بنده خدا علی امیرمؤمنان به متصدیان خراج(خراج عبارتست از وجهی که حکومت در مقابل استفاده از زمین ها از دهقانان می گرفت).

(2)پس از حمد و ثنای خدا و درود به رسول خدا، کسی که نترسد از آنچه(حساب و جزا) بسوی آن برمیگردد برای خودش قبلاً تهیه نخواهد کرد چیزی را که نفس خود را با آن حفظ کند.

(3)و بدانید انچه به شما تکلیف شده اندک و آسان است و ثواب و پاداش آن بسیار است.

(4)و اگر در آنچه خدا از آن نهی نموده از ستم و تجاوز کیفر ترسیدنی نبود.

(5)در ثواب ترک آن(نهی شده) چیزهایی هست که بهانه ای در ترک بدست آوردن آن نیست.

(6)پس به مردم از خودتان انصاف دهید(با انصاف و مدارا رفتار کنید) وبرانجام احتیاجات ایشان صبر کنید.

(7)چون شما خزانه داران رعیت، وکلیهای مردم و سفیران پیشوایان هستید.

(8)و کسی را از حاجتش عضبناک نکنید(جلو احتیاجش گرفته ناراحت نکنید) واز خواسته اش حبس نکنید.

(9)و برای گرفتن خراج از مردم لباس زمستانی و تابستانی و یا حیوانی که با آن کار می کنند و نه غلام آنها را نفروشید.

(10)به کسی به خاطر درهمی یک تازیانه نزنید.

(11)و به مال کسی از مردم دست نزنید مسلمان باش و یا کافر هم پیمان، مگر اسب و سلاحی یابید که با انها به اهل اسلام تجاوز و حمله می شود.

(12)زیرا برای مسلمانان سزاوار نیست که اینها در دست دشمنان اسلام باقی بگذارد که خاری بر علیه اسلام باشد.

(13) واز نصیحت و خیرخواهی خودتان، و خوشرفتاری با سپاهیان، واز یاری رعیت؛ واز تقویت دین خدا قصور و خودداری نکنید.

(14)و در راه خدا آن کارهای خوب را که بر شما لازم نموده انجام دهید.

(15)چون خدای سبحان به ما احسان و نیکی نموده که با تمام توانایی خود او را شکر نماییم.

(16)و به اندازه توانمان او را یاری کنیم.

(17)و قدرت و توانایی نیست مگر از جانب خدای بلند مرتبه بزرگوار.