خانه > عهدنامه محمّد بن ابوبکر ( نامه شماره 27 )
خطبـه ها
نامـــه ها
حکمت ها
غرائب الکلم
متن عربی
27.وَ مِنْ عَهْد لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ اِلى مُحَمَّدِ بْنِ اَبى بَكْر رَضِىَ اللّهُ عَنْهُ حينَ قَلَّدَهُ مِصْرَ
- فَاخْفِصْ لَهُمْ جَناحَكَ، وَ اَلِنْ لَهُمْ جانِبَكَ، وَ ابْسُطْ لَهُمْ وَجْهَكَ،
- وَ آسِ بَيْنَهُمْ فِى اللَّحْظَةِ وَ النَّظْرَةِ، حَتّى لايَطْمَعَ الْعُظَماءُ فى حَيْفِكَ لَهُمْ،
- وَ لايَيْاَسَ الضُّعَفاءُ مِنْ عَدْلِكَ عَلَيْهِمْ، فَاِنَّ اللّهَ تَعالى يُسائِلُكُمْ مَعْشَرَ عِبادِهِ عَنِ الصَّغيرَةِ مِنْ اَعْمالِكُمْ وَ الْكَبيرَةِ،
- وَ الظّاهِرَةِ وَ الْمَسْتُورَةِ، فَاِنْ يُعَذِّبْ فَاَنْتُمْ اَظْلَمُ، وَ اِنْ يَعْفُ فَهُوَ اَكْـــرَمُ .
- وَ اعْلَمُوا عِبادَ اللّهِ اَنَّ الْمُتَّقينَ ذَهَبُوا بِعاجِلِ الدُّنْيا وَ آجِلِ الاْخِرَةِ،
- فَشارَكُوا اَهْلَ الدُّنْيا فى دُنْياهُمْ، وَ لَمْ يُشارِكْهُمْ اَهْلُ الدُّنْيا فى آخِرَتِهِمْ.
- سَكَنُوا الدُّنْيا بِاَفْضَلِ ما سُكِنَتْ، وَ اَكَلُوها بِاَفْضَلِ ما اُكِلَتْ،
- فَحَظُوا مِنَ الدُّنْيا بِما حَظِىَ بِهِ الْمُتْرَفُونَ، وَ اَخَذُوا مِنْها
- ما اَخَذَهُ الْجَبابِرَةُ الْمُتَكَبِّرُونَ، ثُمَّ انْقَلَبُوا عَنْها بِالزّادِ الْمُبَلِّغِ،وَ الْمتْجَرِ الرّابِحِ.
- اَصابُوا لَذَّةَ زُهْدِ الدُّنْيا فى دُنياهُمْ، وَ تَيَقَّنُوا اَنَّهُمْ جيرانُ اللّهِ غَداً فى آخِرَتِهِمْ. لاتُرَدُّ لَهُمْ دَعْوَهٌ، وَ لايُنْقَصُ لَهُمْ نَصيبٌ مِنْ لَذَّة.
- فَاحْذَرُوا عِبادَ اللّهِ الْمَوْتَ وَ قُرْبَهُ، وَ اَعِدُّوا لَهُ عُدَّتَهُ، فَاِنَّهُ يَأْتى بِاَمْر عَظيم، وَ خَطْب جَليل:
- بِخَيْر لايَكُونُ مَعَهُ شَرٌّ اَبَداً، اَوْ شَرٍّ لايَكُونُ مَعَهُ خَيْرٌ اَبَداً.
- فَمَنْ اَقْرَبُ اِلَى الْجَنَّةِ مِنْ عامِلِها؟ وَ مَنْ اَقْرَبُ اِلَى النّارِ مِنْ عامِلِها؟
- وَ اَنْتُمْ طُرَداءُ الْمَوْتِ، اِنْ اَقَمْتُمْ لَهُ اَخَذَكُمْ، وَ اِنْ فَرَرْتُمْ مِنْهُ اَدْرَكَكُمْ، وَ هُوَ اَلْزَمُ لَكُمْ مِنْ ظِلِّكُمْ،
- الْمَوْتُ مَعْقُودٌ بِنَواصيكُمْ، وَ الدُّنْيا تُطْوى مِنْ خَلْفِكُمْ.
- فَاحْذَرُوا ناراً قَعْرُها بَعيدٌ، وَ حَرُّها شَديدٌ، وَ عَذابُها جَديدٌ:
- دارٌ لَيْسَ فيها رَحْمَةٌ، وَ لا تُسْمَعُ فيها دَعْوَةٌ، وَ لا تُفَرَّجُ فيها كُرْبَهٌ. وَ اِنِ اسْتَطَعْتُمْ اَنْ يَشْتَدَّ خَوْفُكُمْ مِنَ اللّهِ،
- وَ اَنْ يَحْسُنَ ظَنُّكُمْ بِهِ فَاجْمَعُوا بَيْنَهُما، فَاِنَّ الْعَبْدَ اِنَّما يَكُونُ حُسْنُ ظَنِّهِ بِرَبِّهِ عَلى قَدْرِ خَوْفِهِ مِنْ رَبِّهِ،
- وَ اِنَّ اَحْسَنَ النّاسِ ظَنّاً بِاللّهِ اَشَدُّهُمْ خَوْفاً لِلّهِ.
- وَاعْلَمْ يا مُحَمَّدَ بْنَ اَبى بَكْر اَنّى قَدْ وَلَّيْتُكَ اَعْظَمَ اَجْنادى فى نَفْسى اَهْلَ مِصْرَ،
- فَاَنْتَ مَحْقُوقٌ اَنْ تُخالِفَ عَلى نَفْسِكَ، وَ اَنْ تُنافِحَ عَنْ دينِكَ وَ لَوْ لَمْ يَكُنْ لَكَ اِلاّ ساعَةٌ مِنَ الدَّهْرِ.
- وَ لا تُسْخِطِ اللّهَ بِرِضى اَحَد مِنْ خَلْقِهِ، فَاِنَّ فِى اللّهِ خَلَفاً مِنْ غَيْرِهِ، وَ لَيْسَ مِنَ اللّهِ خَلَفٌ فى غَيْرِهِ.
- صَلِّ الصَّلاةَ لِوَقْتِهَا الْمُوقَّتِ لَها، وَ لاتُعَجِّلْ وَقْتَها لِفَراغ،
- وَ لاتُؤَخِّرْها عَنْ وَقْتِها لاِشْتِغال. وَ اعْلَمْ اَنَّ كُلَّ شَىْء مِنْ عَمَلِكَ تَبَعٌ لِصَلاتِكَ.
- وَ مِنْ هذَا الْعَهْدِ فَاِنَّهُ لا سَواءٌ اِمامُ الْهُدى وَ اِمامُ الرَّدى، وَ وَلِىُّ النَّبِىِّ وَ عَدُوُّ النَّبِىِّ.
- وَ لَقَدْ قالَ لى رَسُولُ اللّهِ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ: «اِنّى لا اَخافُ عَلى اُمَّتى مُؤْمِناً وَ لا مُشْرِكاً. اَمَّا الْمُؤْمِنُ فَيَمْنَعُهُ اللّهُ بِايمانِهِ.
- وَ اَمَّا الْمُشْرِكُ فَيَقْمَعُهُ اللّهُ بِشِرْكِهِ. وَلكِنّى اَخافُ عَلَيْكُمْ كُلَّ مُنافِقِ الْجَنانِ، عالِمِ اللِّسانِ، يَقُولُ ما تَعْرِفُونَ، وَ يَفْعَلُ مـا تُـنْـكِـرُونَ».
متن فارسی
از پیمانهاى آن حضرت است به محمّد بن ابوبکر رضى اللّه عنه وقتى او را به حکومت مصر گماشت
- با مردم فروتن ، و نرمخو ، و گشاده رو باش ،
- همه را به یک چشم و نظر ببین ، تا بزرگان بر تو طمع حیف و میل نبندند ،
- و ضعیفان از عدالتت مأیوس نشوند. زیرا اى بندگان حق، خداوند بزرگ از کوچک و بزرگ اعمالتان ،
- و ظاهر و نهانتان بازپرسى مى کند، پس اگر عذابتان کند به عذاب مستحق ترید، و اگر عفو کند او کریم تر است.
- اى بندگان خدا، بدانید اهل تقوا هم از دنیاى گذرا و هم از آخرتى که مى آید سود بردند،
- با اهل دنیا در دنیایشان شریک شدند، و اهل دنیا در آخرت آنان شریک نگشتند.
- در دنیا از راه حلال در بهترین مسکن ساکن شدند، و بهترین خوراکى را نوش جان نمودند،
- از دنیا بهره بردند آنچنان که خوشگذرانان بهره بردند، و از آن کام گرفتند
- بدان گونه که سرکشان گردنفراز کام گرفتند، سپس با توشه اى رساننده به سر منزل نجات از دنیا گذشتند،و با تجارتى پرسود به آخرت سفر کردند.
- در دنیایشان به لذت بى رغبتى به دنیا رسیدند، و یقین کردند که در آخرت همسایگان حقّند. دعایشان بى جواب نمانَد، و نصیبشان از لذت دنیا کـاسـتـى نـیـابــد.
- بندگان خدا! از مرگ و نزدیک بودنش حذر نمایید، و براى آن ساز و برگ آماده کنید، مرگ با امرى عظیم، و حادثه اى بزرگ مى آید.
- به خیرى که با آن شرّى نیست، یا شرّى که با آن خیرى نمى باشد.
- چه کسى به بهشت از کسى که کار بهشتى کند نزدیک تر است؟ و چه کسى به جهنّم از آن که عمل جهنّمى کند نزدیکتر است؟
- شما رانده شده هاى مرگ هستید، اگر بایستید به دستش مى افتید، و اگر فرار کنید شما را خواهد یافت، مرگ از سایه شما با شما همراه تر است،
- و با زلفتان گـره خـورده، و دنیـا به دنبال شـما درنَوَردیـده مى شـود.
- برحذر باشید از آتشى که عمقش ناپیدا، و حرارتش شدید، و عذابش تازه است:
- جایى که رحمت در آن نیست، ناله و فریاد کسى را نمى شنوند، و اندوهى را برطرف نمى کنند. اگر بتوانید که خوفتان از خدا شدید،
- و گمانتان به او نیکو باشد بین این دو واقعیت جمع کنید، زیرا حسن ظنّ عبد به پروردگارش به میزان ترس او از خداست،
- و بهترین مردم در گمان نیکو به خداوند کسى است که ترسش از خداوند شدیدتر باشد.
- اى محمّد بن ابوبکر، آگاه باش که من تو را به بزرگترین لشکرم که لشکر مصر است سرپرستى دادم ،
- شایسته توست که با نفس خود مخالفت ورزى ، و از دینت دفاع کنى گرچه از زندگیت بیش از یک ساعت نمانده باشد.
- خدا را به خاطرشنودى احدى از مردم خشمگین مساز، که خشنودى حق جایگزین دیگر چیزهاست، و چیزى جانشیـن رضـاى خـدا نیسـت.
- نماز را در وقت معیّنش بخوان، و به خاطر بیکارى پیش از وقت اقامه نکن،
- و به علّت کار داشتن از وقت مقرّرش تأخیر مینداز، و معلومت باد که هر چیزى از عملت تابع نمــاز اســت .
- از این پیمان است مسلّماً امام هدایت و امام گمراهى، و دوست پیامبر و دشمن او یکسان نیستند.
- پیامبر خدا صلّى اللّه علیه وآله به من فرمود: «بر امّتم از مؤمن و مشرک وحشتى ندارم. خداوند مؤمن را به خاطر ایمانش از فساد بازمى دارد،
- و مشرک را محض شرکش قلع و قمع مى نماید. ولى بر شما از کسى که در دل منافق و در زبان داناست مى ترسم، که مى گوید آنچه را خوب مى دانید، و انجام مى دهد آنچه را زشت به شمار مى آورید».
قبلی بعدی
