متن عربی

81.وَ مِنْ كَلام لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ فى صِفَةِ الدُّنْيا

1. ما اَصِفُ مِنْ دار اَوَّلُها عَناءٌ. وَ آخِرُها فَناءٌ. فى حَلالِها حِسابٌ، وَ فى حَرامِها عِقابٌ.
2.  مَنِ اسْتَغْنى فيها فُتِنَ، وَ مَنِ افْتَقَرَ فيها حَزِنَ.وَ مَنْ ساعاها فاتَتْهُ،
3. وَ مَنْ قَعَدَ عَنْها واتَتْهُ. وَ مَنْ اَبْصَرَ
4. بِـهـا بَـصَّـرَتْـهُ، وَ مَـنْ اَبْـصَـرَ اِلَـيْـها اَعْـمَـتْـهُ.

 اَقُولُ: وَ اِذا تَأَمَّلَ الْمُتأَمِّلُ قَوْلَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ: «مَنْ اَبْصَرَ بِها بَصَّرَتْهُ»وَجَدَ تَحْتَهُ مِنَ الْمَعْنَى الْعَجيبِ وَالْغَرَضِ الْبَعيدِ ما لاتُبْلَغُ غايَتُهُ، وَلا يُدْرَكُ غَوْرُهُ،وَلاسِيَّما اِذا قَرَنَ اِلَيْهِ قَوْلَهُ: «وَ مَنْ اَبْصَرَ اِلَيْها اَعْمَتْهُ»،فَاِنَّهُ يَجِدُ الْفَرْقَ بَيْنَ «اَبْصَرَ بِها» وَ «اَبْصَرَ اِلَيْها» واضِحاً نَيِّراً، وَ عَجيباً باهِراً.

متن فارسی

از سخنان آن حضرت است در وصف دنیا

1. چه بگویم از خانه اى که ابتدایش سختى، و سرانجامش نیستى است. در حلالش حساب،و در حرامش کیفر است.
2. ثروتمندش دچار فتنه و آزمایش، و تهیدستش گرفتار اندوه است.آن که در طلبش کوشید به آن دست نیافت،
3. و آن که زحمتى نکشید خود به او روى نمود.
4. هر که به دیده عبرت به آن نگریست او را بینا کرد، و هر کس به چشم خریدارى به آن نظر نمود او را به نابینایى دچار ساخت.

مؤلف: هر که در این گفتار امام علیه السّلام خوب بیندیشد: «هر که به دیده عبرت به آن نگریست...»معنایى بس عجیب و هدفى بى نهایت دوردست در آن مى یابد که هرگز به نهایت و غور آن نتوان رسید،به ویژه آن گاه که جمله «و هر کس که به چشم خریدارى به آن نظر نمود...» را در کنار آن قرار دهد،زیرا فرق میان «آن را واسطه دید قرار داد» با «آن را منظور نظر قرار داد» را بسیارواضح و روشن و عجیب و آشکار مى یابد.