خانه > به هنگام تلاوت یا اَیُّهَا الاِْنْسانُ ما ( خطبه شماره 214 )
خطبـه ها
نامـــه ها
حکمت ها
غرائب الکلم
متن عربی
214.وَ مِنْ كَلام لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ قالَهُ عِنْدَ تِلاوَتِهِ «يا اَيُّهَا الاِْنْسانُ ما غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَريمِ»
- اَدْحَضُ مَسْئُول حُجَّةً، وَ اَقْطَعُ مُغْتَرٍّ مَعْذِرَةً،
- لَقَـدْ اَبْـرَحَ جَهالَـةً بِنَفْسِـهِ.
- يا اَيُّهَا الاِْنْسانُ ما جَرَّاَكَ عَلى ذَنْبِكَ، وَ ما غَرَّكَ بِرَبِّكَ،
- وَ ما آنَسَكَ بِهَلَكَةِ نَفْسِكَ؟! اَما مِنْ دائِكَ بُلُولٌ؟ اَمْ لَيْسَ مِنْ نَوْمِكَ يَقَظَةٌ؟
- اَما تَرْحَمُ مِنْ نَفْسِكَ ما تَرْحَمُ مِنْ غَيْرِكَ؟
- فَلَرُبَّما تَرَى الضّاحِىَ مِنْ حَرِّ الشَّمْسِ فَتُظِلُّهُ،
- اَوْ تَرَى الْمُبْتَلى بِاَلَم يُمِضُّ جَسَدَهُ فَتَبْكى رَحْمَةً لَهُ، فَما صَبَّرَكَ عَلى دائِكَ،
- وَ جَلَّدَكَ بِمُصابِكَ، وَ عَزّاكَ عَنِ الْبُكاءِ عَلى نَفْسِكَ، وَ هِىَ اَعَزُّ الاَْنْفُسِ عَلَيْكَ؟!
- وَ كَيْفَ لايُوقِظُكَ خَوْفُ بَياتِ نِقْمَة وَ قَدْ تَوَرَّطْتَ بِمَعاصيهِ مَدارِجَ سَطَواتِهِ؟!
- فَتَداوَ مِنْ داءِ الْفَتْرَةِ فى قَلْبِكَ بِعَزيمَة، وَ مِنْ كَرَى الْغَفْلَةِ فى ناظِرِكَ بِيَقَظَة. وَ كُنْ لِلّهِ مُطيعاً،وَ بِذِكْرِهِ آنِساً،
- وَ تَمَثَّلْ فى حالِ تَوَلّيكَ عَنْهُ اِقْبالَهُ عَلَيْكَ، يَدْعُوكَ اِلى عَفْوِهِ،
- وَ يَتَغَمَّدُكَ بِفَضْلِهِ، وَ اَنْتَ مُتَوَلٍّ عَنْهُ اِلى غَيْرِهِ!
- فَتَعالى مِنْ قَوِىٍّ ما اَكْرَمَهُ! وَ تَواضَعْتَ مِنْ ضَعيف ما اَجْراَكَ عَلى مَعْصِيَتِهِ!
- وَ اَنْتَ فى كَنَفِ سِتْرِهِ مُقيمٌ، وَ فى سَعَةِ فَضْلِهِ مُتَقَلِّبٌ،
- فَلَمْ يَمْنَعْكَ فَضْلَهُ، وَ لَمْ يَهْتِكْ عَنْكَ سِتْرَهُ، بَلْ لَمْ تَخْلُ مِنْ لُطْفِهِ
- مَطْرَفَ عَيْن، فى نِعْمَة يُحْدِثُها لَكَ، اَوْ سَيِّئَة يَسْتُرُها عَلَيْكَ، اَوْ بَلِيَّة يَصْرِفُها عَنْكَ، فَما ظَنُّكَ بِهِ لَوْ اَطَعْتَهُ؟!
- وَايْمُ اللّهِ لَوْ اَنَّ هذِهِ الصِّفَةَ كانَتْ فى مُتَّفِقَيْنِ فِى الْقُوَّةِ، مُتَوازِنَيْنِ فِى الْقُدْرَةِ لَكُنْتَ اَوَّلَ حاكِم عَلى نَفْسِكَ بِذَميمِ الاَْخْلاقِ، وَ مَساوِئِ الاَْعْمالِ.
- وَ حَقّاً اَقُولُ: مَا الدُّنْيا غَرَّتْكَ وَلكِنْ بِهَا اغْتَرَرْتَ، وَ لَقَدْ كاشَفَتْكَ الْعِظاتِ، وَ آذَنَتْكَ عَلى سَواء،
- وَ لَهِىَ بِما تَعِدُكَ مِنْ نُزُولِ الْبَلاءِ بِجِسْمِكَ،
- وَالنَّقْصِ فى قُوَّتِكَ، اَصْدَقُ وَ اَوْفى مِنْ اَنْ تَكْذِبَكَ اَوْ تَغُرَّكَ.
- وَ لَرُبَّ ناصِح لَها عِنْدَكَ مُتَّهَمٌ، وَ صادِق مِنْ خَبَرِها مُكَذَّبٌ!
- وَ لَئِنْ تَعَرَّفْتَها فِى الدِّيارِ الْخاوِيَةِ،
- وَ الرُّبُوع ِ الْخالِيَةِ لَتَجِدَنَّها مِنْ حُسْنِ تَذْكيرِكَ وَ بَلاغ ِ
- مَوْعِظَتِكَ بِمَحَلَّةِ الشَّفيقِ عَلَيْكَ، وَالشِّحيحِ بِكَ.
- وَ لَنِعْمَ دارُ مَنْ لَمْ يَرْضَ بِها داراً، وَ مَحَلُّ مَنْ لَمْ يُوَطِّنْها مَحَلاًّ.
- وَ اِنَّ السُّعَداءَ بِالدُّنْيا غَداً هُمُ الْهارِبُونَ مِنْهَا الْيَوْمَ.
- اِذا رَجَفَتِ الرّاجِفَةُ، وَ حَقَّتْ بِجَلائِلِهَا الْقِيامَةُ،
- وَ لَحِقَ بِكُلِّ مَنْسَك اَهْلُهُ، وَ بِكُلِّ مَعْبُود عَبَدَتُهُ، وَ بِكُلِّ مُطاع اَهْلُ طاعَتِهِ،
- فَلَمْ يُجْزَ فى عَدْلِهِ وَ قِسْطِهِ يَوْمَئِذ خَرْقُ بَصَر فِى الْهَواءِ، وَ لا هَمْسُ قَدَم فِى الاَْرْضِ اِلاّ بِحَقِّهِ.
- فَكَمْ حُجَّة يَوْمَ ذاكَ داحِضَةٌ، وَ عَلائِقِ عُذْر مُنْقَطِعَةٌ!
- فَتَحَرَّ مِنْ اَمْرِكَ ما يَقُومُ بِهِ عُذْرُكَ، وَ تَثْبُتُ بِهِ حُجَّتُكَ،
- وَ خُذْ ما يَبْقى لَكَ مِمّا لاتَبْقى لَهُ،
- وَ تَيَسَّرْ لِسَفَرِكَ، وَ شِمْ بَرْقَ النَّجاةِ، وَ ارْحَلْ مَطايَا التَّشْميرِ.
متن فارسی
از سخنان آن حضرت است به هنگام تلاوت: «یا اَیُّهَا الاِْنْسانُ ما غَرَّکَ بِرَبِّکَ الْکَریمِ»
- دلیل مغرورشده به کرم حق درحین بازخواستْ باطل ترین دلایل، و عذر آن فریب خورده بى پایه ترین عذرهاست،
- او در این زمینه بر جهالت خود اصرار ورزیده.
- اى انسان، چه چیز تو را بر انجام گناه جرأت داد؟ و چه چیز تو را به پروردگارت مغرور کرد؟
- و چه چیز تو را به هلاکت خود واداشت؟ آیا دردت را درمان، و خوابت را بیدارى نیست؟
- چرا به همان صورتى که به دیگرى رحم مى کنى به خود رحم نمى نمایى؟
- چه بسا کسى را در حرارت آفتاب مى بینى پس بر او سایه مى اندازى،
- یا شخصى را دچار دردى مى نگرى که بدنش را مى سوزاند و تو از روى رحمت بر او گریه مى کنى، پس چه چیز تو را بر این دردت صبر داده،
- و بر بلاهایت توانمند نموده، و چه شادى و سرورى تو را از گریه بر جان خود که نزد تو عزیزترین جانهاست بازداشته و دل تسلاّیت داده؟!
- چگونه بیم شبیخون خشم حق تو را از خواب غفلت بیدار نمى کند در صورتى که به علّت گناهانت در راه هاى قهر و سلطه او افتاده اى؟!
- درد سستى دل را به قوّت اراده معالجه کن، و به هوشیارى خواب غفلت را درمان نما. خدا را بنده باش، و به یاد او انس بگیر،
- و در حال روى گرداندن از خدا روى آوردن او را به سوى خود مجسم کن که تو را به عفوش دعوت مى کند،
- و به فضلش مى پوشاند، و تو از او روى مى گردانى و به غیر او روى مى آورى!
- بلندمرتبه است خدایى که با این قدرتش چه کریم است! و تو با این ناتوانى و پستى چه جرأتى بر معصیت او دارى!
- در حالى که در پناه پوشش او مقیمى، و در فراخناى احسانش مى گردى،
- فضلش را از تو باز نداشته، و پرده حرمتت را ندریده است، بلکه در نعمتى که براى تو ایجاد مى کند،
- و گناهى که بر تو مى پوشاند، و بلایى که از تو دور مى نماید چشم به هم زدنى از لطفش محروم نیستى، پس به او چه گمان مى برى اگر او را بندگى کنى؟!
- به خدا قسم اگر این برنامه بین دو نفر بود که در قوّت و قدرت برابر بودند، تو اولین کسى بودى که بر زشتى اخلاق و بدى اعمالت به زیان خود حکم مى کردى.
- به حق مى گویم: دنیا تو را فریب نداده بلکه تو فریفته آن شده اى، دنیا پندها را برایت آشکار نمود، و بر عدل و انصاف دعوتت کرد،
- دنیا با وعده اى که از رسیدن بلا و درد بر جسمت،
- و کم شدن نیرویت به تو مى دهد راستگوتر و وفادارتر از این است که به تو دروغ بگوید یا تو را بفریبد.
- چه بسا پنددهنده اى از امور دنیا که پیش تو متّهم است، و چه بسا راستگویى از اخبار آن که نزد تو دروغگو به شمار آید! ا
- گر دنیا را از روى مناطق خراب شده،
- و خانه هاى خالى مانده بشناسى آن را با پند نیکویى که به تو مى دهد و موعظه رسایى که به گوش تو مى رساند
- همچون دوست مهربانى خواهى یافت که در رسیدن زیان و ضرر به شخص تو به شدّت خوددارى مى کند.
- دنیا سراى خوبى است براى آن که آن را خانه خود نداند، و محل نیکویى است براى کسى که آن را به عنوان وطن انتخاب ننماید.
- نیک بختان دنیا در قیـامت آنانى هستند که امـروز از دنیا فرارینـد.
- به وقتى که زمین بلرزد، و رستاخیز با سختى ها و شدائدش محقق شود،
- و به هر آیینى اهلش، و به هر معبودى بندگانش، و به هر امامى پیروانش ملحق شوند،
- در آن روز هیچ نگاه خلافى، و قدم نابجایى کیفر داده نشود مگر به عدل و درستى. چه دلیل ها که در آن روز باطل شود،
- و چه عذرها که شخص به آن دلگرم بود مردود گردد!
- پس به برنامه اى روى آور که عذرت به آن پذیرفته شود، و برهانت به آن استوار گردد،
- و از دنیایى که براى آن باقى نمى مانى براى آخرتت انتخاب کن آنچه را برایت ماندنى است
- وبراى سفرآخرت آماده باش،به برق نجات دیده بگشا، و بار وتوشه آخرت را برپشت مرکبهاى همّت محکم ببند.
قبلی بعدی
