خانه > سخنان امام علیه السلام با عثمان ( خطبه شماره 164 )
خطبـه ها
نامـــه ها
حکمت ها
غرائب الکلم
متن عربی
164.وَ مِنَ الْکَلَام لَه علیه السلام لَمّا اجْتَمَعَ النَّاسُ إِلَیْهِ وَ شَکَوْا مَا نَقِمُوهُ عَلَى عُثْمَانَ وَ سَأَلُوهُ مُخَاطَبَتَهُ عَنْهُمْ وَ اسْتِعْتَابَهُ لَهُمْ، فَدَخَلَ عَلَیْهِ فَقَالَ:
- إِنَّ النَّاسَ وَرَائِی وَ قَدِ اسْتَسْفَرُونِی بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُمْ،
- وَ وَاللّهِ مَا أَدْرِی مَا أَقُولُ لَکَ؟
- مَا أَعْرِفُ شَیْئاً تَجْهَلُهُ، وَ لا أَدُلُّکَ عَلَى أَمْرٍ لا تَعْرِفُهُ.
- إِنَّکَ لَتَعْلَمُ مَا نَعْلَمُ.
- مَا سَبَقْنَاکَ إِلَى شَیْءٍ فَنُخْبِرَکَ عَنْهُ،
- وَ لا خَلَوْنَا بِشَىْءٍ فَنُبَلِّغَکَهُ.
- وَ قَدْ رَأَیْتَ کَمَا رَأَیْنَا، وَ سَمِعْتَ کَمَا سَمِعْنَا،
- وَ صَحِبْتَ رَسُولَ اللّهِ (صلی الله علیه و آله) کَمَا صَحِبْنَا.
- وَ مَا ابْنُ أَبِی قُحَافَةَ وَ لا ابْنُ الْخَطَّابِ بِأَوْلَى بِعَمَلِ الْحَقِّ مِنْکَ،
- وَ أَنْتَ أَقْرَبُ إِلَى رَسُولِ اللّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ شِیجَةَ رَحِمٍ مِنْهُمَا.
- وَ قَدْ نِلْتَ مِنْ صِهْرِهِ مَا لَمْ یَنَالَا.
- فَاللّهَ اللّهَ فِی نَفْسِکَ!
- فَإِنَّکَ ( وَ اللّهِ )مَا تُبَصَّرُ مِنْ عَمًى، وَ لا تُعَلَّمُ مِنْ جَهْلٍ،
- وَ إِنَّ الطُّرُقَ لَوَاضِحَةٌ، وَ إِنَّ أَعْلامَ الدِّینِ لَقَائِمَةٌ.
- فَاعْلَمْ أَنَّ أَفْضَلَ عِبَادِ اللّهِ عِنْدَ اللّهِ إِمَامٌ عَادِلٌ،
- هُدِیَ وَ هَدَى، فَأَقَامَ سُنَّةً مَعْلُومَةً،
- وَ أَمَاتَ بِدْعَةً مَجْهُولَةً.
- وَ إِنَّ السُّنَنَ لَنَیِّرَةٌ، لَهَا أَعْلامٌ، وَ إِنَّ الْبِدَعَ لَظَاهِرَةٌ، لَهَا أَعْلامٌ.
- وَ إِنَّ شَرَّ النَّاسِ عِنْدَ اللّهِ إِمَامٌ جَائِر،
- ضَلَّ وَ ضُلَّ بِهِ،
- فَأمَاتَ سُنَّةً مَأْخُوذَةً، وَ أَحْیَا بِدْعَةً مَتْرُوکَةً.
- وَ إِنِّی سَمِعْتُ رَسُولَ اللّهِ (صلی الله علیه و آله)
- یَقُولُ: «یُؤْتَى یَوْمَ الْقِیَامَةِ بِالْاِمَامِ الْجَائِرِ وَ لَیْسَ مَعَهُ نَصِیرٌ وَ لا عَاذِرٌ،
- فَیُلْقَى فِی نَارِ جَهَنَّمَ، فَیَدُورُ فِیهَا کما تَدُورُ الرَّحَى، ثُمَّ یَرْتَبِطُ فِی قَعْرِهَا».
- وَ إِنِّی أَنْشُدُکَ اللّهَ أَلَّا تَکُونَ إِمَامَ هذِهِ الْاُمَّةِ الْمَقْتُولَ،
- فَإِنَّهُ کَانَ یُقَالُ: یُقْتَلُ فی هذِهِ الْاُمَّةِ إِمَامٌ یَفْتَحُ عَلَیْهَا الْقَتْلَ وَ الْقِتَالَ إِلَى یَوْمِ الْقِیامَةِ،
- وَ یَلْبِسُ أُمُورَهَا عَلَیْهَا،
- وَ یَبُثُّ الْفِتَنَ فِیهَا،
- فَلا یُبْصِرُونَ الْحَقَّ مِنَ الْبَاطِلِ،
- یَمُوجُونَ فِیهَا مَوْجاً،
- وَ یَمْرُجُونَ فِیهَا مَرْجاً.
- فَلا تَکُونَنَّ لِمَرْوَانَ سَیِّقَةً یَسُوقُکَ حَیْثُ شَاءَ،
- بَعْدَ جَلالِ السِّنِّ وَ تَقَضِّی الْعُمُرِ.
- فَقَالَ لَهُ عُثَمانُ: «کَلِّمِ النَّاسَ فِی أَنْ یُؤَجِّلُونِی،
- حَتَّى أَخْرُجَ إِلَیْهِمْ مِنْ مَظَالِمِهِمْ» فَقَالَ (علیه السلام):
- مَا کَانَ بِالْمَدِینَةِ فَلا أَجَلَ فِیهِ،
- وَ مَا غَابَ فَأَجَلُهُ وُصُولُ أَمْرِکَ إِلَیْهِ.
متن فارسی
164.از سخنان آن حضرت است در آن هنگام که مردم نزد او جمع شدند و از عثمان شکایت کردند و از آن حضرت خواستند که با عثمان در این زمینه صحبت کند (و از او بخواهد از خطاها و اشتباهاتش دست بردارد) امام (علیه السلام) بر عثمان وارد شد و (با لحنى مؤدّبانه و آمیخته با احترام به او) فرمود
- نصیحت عثمان: مردم به سراغ من آمده اند و مرا میان خود و تو سفیر قرار داده اند.
- به خدا! نمى دانم چه چیز را براى تو بگویم؟
- من مطلبى را که تو از آن بى اطّلاع باشى (در مورد حقوق مردم) سراغ ندارم، و نمى توانم تو را به چیزى راهنمایى کنم که از آن آگاه نیستى؟
- (چرا که) آنچه ما (در این زمینه) مى دانیم، مى دانى
- و ما به چیزى پیش تر از تو دست نیافته ایم که تو را از آن آگاه سازیم
- و مطلب پنهانى نزد ما نیست که به تو ابلاغ کنیم.
- آنچه ما (در عصر پیامبر (صلی الله علیه و آله) ) دیده ایم تو نیز دیده اى و آنچه ما شنیده ایم همانند ما شنیده اى
- و همان گونه که ما با پیامبر (صلی الله علیه و آله) همنشین بودیم تو نیز همنشین بودى
- (علاوه بر این،) فرزند ابى قحافه (ابوبکر) و پسر خطاب (عمر) در اجراى اعمال نیک از تو سزاوارتر نبودند؛
- چرا که تو از نظر پیوند خویشاوندى، از آن دو به رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نزدیک ترى؛
- تو به افتخار دامادى پیامبر (صلی الله علیه و آله) نائل شدى که آن ها نشدند.
- خدا را! خدا را! (اى عثمان!) به جان خود رحم کن؛
- چرا که به خدا سوگند! تو کور نیستى تا بینایت کنند و جاهل نیستى تا تعلیمت دهند؛
- زیرا راه ها آشکارند و نشانه هاى دین بر پا و روشن! (از خدا بترس و به کار مردم رسیدگى کن).
- ویژگى هاى پیشوایان عادل و ستمگر: بدان! برترین بندگان نزد خدا پیشواى عادلى است
- که خود، هدایت شده و دیگران را هدایت مى کند؛ سنّت هاى شناخته شده را بر پا مى دارد
- و بدعت هاى ناشناخته را مى میراند؛
- چرا که سنّت ها روشن و نورانى اند و نشانه هاى مشخص دارند و بدعت ها آشکارند و علامت هایى دارند، (و در واقع ناشناخته بودن بدعت ها دلیل روشنى بر عدم مشروعیّت آن هاست)
- بدترین مردم نزد خداوند پیشواى ستمگرى است
- که هم خود،گمراه است و هم مردم به وسیله او گمراه مى شوند،
- کسى که سنّت هاى مقبول را از میان برده و بدعت هاى متروک را زنده کرده است،
- من از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) شنیدم که
- فرمود: «روز قیامت، پیشواى ستمگر را حاضر مى کنند؛ در حالى که نه یاورى با اوست و نه عذرخواهى،
- سپس او را در آتش دوزخ مى افکنند و همچون سنگ آسیا در آن به گردش درمى آید (و همه رسوایى او را مى بینند) آنگاه او را در قعر دوزخ به زنجیر مى کشند».
- من تو را به خدا سوگند مى دهم! نکند تو همان پیشواى مقتول این امّت باشى!
- چرا که گفته مى شد (پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) مى فرمود): «در این امّت، پیشوایى به قتل مى رسد که بعد از آن درهاى کشتار و جنگ به روى این امّت تا قیامت گشوده خواهد شد!
- امور این امّت را بر آن ها مشتبه مى کند؛
- فتنه و فساد را در میان آنان گسترش مى دهد؛
- به گونه اى که حق را از باطل تمیز نمى دهند
- و به سختى در آن فتنه غوطه ور مى شوند،
- و به شدّت درهم آمیخته و فاسد خواهند شد»؛
- مبادا مرکب راهوار مروان شوى (و زمام خود را به دست او بسپارى) تا تو را هر جا مى خواهد ببرد؛
- آن هم بعد از این سنّ و سال و گذراندن عمر (و تجربیّات فراوان).
- (هنگامى که سخن مولا (علیه السلام) به این جا رسید) عثمان گفت: با مردم سخن بگو و از آنان بخواه
- که به من مهلت دهند تا از حقوق (از دست رفته) آن ها رهایى یابم.
- امام (علیه السلام) فرمود: آنچه مربوط به مدینه است مهلتى در آن نیست
- و آنچه مربوط به بیرون مدینه است مهلتش رسیدن دستور تو به آن هاست.
قبلی بعدی
