متن عربی

18.وَ مِن خُطبَةٍ لَهُ عَلیهِ السَّلامُ فی ذمّ اختلاف العلماء فی الفتیا و فیه یذمّ أهل الرأی و یَکِلُ أمر الحکم فی أُمور الدین للقرآن

1. تَرِدُ عَلَى أَحَدِهِمُ الْقَضِیَّةُ فِی حُکْمٍ مِنَ الْاَحْکامِ فَیَحْکُمُ فِیْها بِرَأْیِهِ،
2.  ثُم تَرِدُ تِلْکَ الْقَضِیَّةُ بِعَیْنِهَا عَلَى غَیْرِهِ فَیَحْکُمُ فِیهَا بِخِلافِ قَوْلِهِ،
3.  ثُمَّ یَجْتَمِعُ الْقُضَاةُ بِذَلِکَ عِنْدَ الْاِمَامِ الَّذِی اسْتَقْضَاهُمْ فیُصَوِّبُ آرَاءَهُمْ جَمِیعاً وَ إِلهُهُمْ وَاحِدٌ! وَ نَبِیُّهُمْ وَاحِدٌ! وَ کِتَابُهُمْ وَاحِدٌ!
4. أَفَاَمَرَهُمُ اللّهُ سُبْحَانَهُ بِالْاِختِلافِ فَأَطَاعُوهُ! أَمْ نَهَاهُمْ عَنْهُ فَعَصَوْهُ!
5. أمْ أَنْزَلَ اللّهُ سُبْحَانَهُ دِیْناً ناقِصاً فَاسْتَعَانَ بِهِمْ عَلَى إِتْمامِهِ! أَمْ کانُوا شُرَکاءَ لَهُ،
6.  فَلَهُمْ أَنْ یَقُولُوا وَ عَلَیْهِ أَنْ یَرْضَى؟
7.  أمْ أنْزَلَ اللّهُ سُبْحَانَهُ دِیْناً تَامّاً فَقَصَّرَ الرَّسُولُ (صلی الله علیه و آله) عَنْ تَبْلِیغِهِ وَ أَدَائِهِ،
8.  وَ اللّهُ سُبْحَانَهُ یَقُولُ: (مَا فَرَّطْنَا فِی الْکِتَابِ مِنْ شَىْءٍ) فِیهِ تِبْیَانٌ لِکُلِّ شَىْ ءٍ،
9.  وَ ذَکَرَ أَنَّ الْکِتَابَ یُصَدِّقُ بَعْضُهُ بَعْضاً،
10.  وَ أَنَّهُ لا اخْتِلافَ فِیهِ،
11.  فَقَالَ سُبْحَانَهُ: (وَ لَوْ کَانَ مِنْ عِنْدِ غَیْرِ اللّهِ لَوَجَدُوا فِیهِ اخْتِلافاً کَثِیراً).
12. وَ إِنَّ الْقُرْآنَ ظَاهِرُهُ أَنِیقٌ وَ بَاطِنُهُ عَمِیقٌ، لا تَفْنَى عَجَائِبُهُ،
13. وَ لا تَنْقَضِی غَرَائِبُهُ، وَ لا تُکْشَفُ الظُّلُمَاتُ إِلّا بِهِ.

متن فارسی

18.از خطبه هاى آن حضرت است در مذمّت اختلاف علما در فتوا در آن، اهل رأى (و قیاس) را نیز مذمّت مى کند و حکم کردن در مسائل دینى را به قرآن واگذار مى نماید

1. نظریه تصویب (اجتهادبه رأى): گاه (دعوا و) مسئله اى مطرح مى شود و قاضى به رأى خود در آن جا حکم مى کند؛
2. سپس شبیه همان دعوا نزد قاضى دیگرى عنوان مى گردد، او درست برخلاف اوّلى حکم مى کند؛
3. سپس همه این قاضى ها (با آن آراى ضدّ و نقیض) نزد پیشوایشان که آنان را به قضاوت منصوب کرده، گرد مى آیند و او رأى همه آن ها را تصدیق و تصویب مى کند در حالى که خداى آن ها یکى، پیامبرشان یکى و کتابشان (نیز) یکى است!
4. ابطال نظریه تصویب: (چگونه ممکن است این همه آراى ضدّ و نقیض در مسئله واحد، حکم خداوند باشد؟!) آیا خداوند سبحان به آن ها دستور اختلاف و پراکندگى داده است و آن ها اطاعت فرمان او را کرده اند؟! یا این که آن ها را از اختلاف بر حذر داشته و آن ها عصیان نموده اند؟!
5. یا این که دین ناقصى نازل کرده و در تکمیل آن از آن ها کمک خواسته است؟! یا این که آن ها شریک هاى خدایند
6. و حق دارند بگویند (و حکم صادر کنند و قانون بنویسند) و بر خدا لازم است رضایت دهد؟!
7.  یا این که خداوند سبحان دین کاملى نازل کرده، ولى پیامبر (صلی الله علیه و آله) در تبلیغ و اداى آن کوتاهى نموده است؟!
8. حال آن که خداوند سبحان مى فرماید: «ما چیزى در قرآن فروگذار نکردیم».{1}
9. و در قرآن توضیح همه چیز آمده است و نیز فرموده: بخش هاى قرآن، یکدیگر را تصدیق و تأیید مى کنند
10. و هیچ گونه اختلافى در آن راه ندارد»
11.  (تا مایه اختلاف آرا شود، چگونه ممکن است در قرآن اختلافى باشد در حالى که) خداوند سبحان مى فرماید: «اگر این قرآن از ناحیه غیر خدا بود اختلافات بسیارى در آن مى یافتند».
12. توصیف قرآن: قرآن ظاهرش زیبا و آراسته و باطنش عمیق و ژرف است؛ نکات شگفت آورش هرگز تمام نمى شود،
13. و اسرار نهفته اش پایان نمى گیرد و ظلمات (جهل و گمراهى) جز در پرتو انوارش برطرف نخواهد شد!