متن عربی
222.وَ مِنَ الْکَلَام لَه علیه السلام قَالَهُ عِنْدَ تِلَاوَتِهِ: (یُسَبّحُ لَهُ فِیهَا بِالْغُدُوِّ وَ الْآصَالِ رِجَالٌ لا تُلْهِیهِمْ تِجَارَةٌ وَ لا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللّهِ)
- إِنَّ اللّهَ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى جَعَلَ الذِّکْرَ جِلَاءً لِلْقُلُوبِ،
- تَسْمَعُ بِهِ بَعْدَ الْوَقْرَةِ، وَ تُبْصِرُ بِهِ بَعْدَ الْعَشْوَةِ،
- وَ تَنْقَادُ بِهِ بَعْدَ الْمُعَانَدَةِ،
- وَ مَا بَرِحَ لِلّهِ عَزَّتْ آلاَؤُهُ فِی الْبُرْهَةِ بَعْدَ الْبُرْهَةِ،
- وَ فِی أَزْمَانِ الْفَتَرَاتِ، عِبَادٌ نَاجَاهُمْ فِی فِکْرِهِمْ،
- وَ کَلَّمَهُمْ فِی ذَاتِ عُقُولِهِمْ،
- فَاسْتَصْبَحُوا بِنُورِ یَقْظَةٍ فِی الْاَبْصَارِ وَ الْاَسْمَاعِ وَ الْاَفْئِدَةِ،
- یُذَکِّرُونَ بِأَیَّامِ اللّهِ، وَ یُخَوِّفُونَ مَقَامَهُ،
- بِمَنْزِلَةِ الْاَدِلَّةِ فِی الْفَلَوَاتِ.
- مَنْ أَخَذَ الْقَصْدَ حَمِدُوا إِلَیْهِ طَرِیقَهُ، وَ بَشَّرُوهُ بِالنَّجَاةِ،
- وَ مَنْ أَخَذَ یَمیناً وَ شِمَالاً ذَمُّوا إِلَیْهِ الطَّرِیقَ،
- وَ حَذَّرُوهُ مِنَ الْهَلَکَةِ،
- وَ کانُوا کَذَلِکَ مَصَابِیحَ تِلْکَ الظُّلُماتِ،
- وَ أَدِلَّةَ تِلْکَ الشُّبُهَاتِ.
- وَ إِنَّ لِلذِّکْرِ لَأَهْلاً أَخَذُوهُ مِنْ الدُّنْیَا بَدَلاً،
- فَلَم تَشْغَلْهُمْ تِجَارَةٌ وَ لا بَیْعٌ عَنْهُ،
- یَقْطَعُونَ بِهِ أَیَّامَ الْحَیَاةِ،
- وَ یَهْتِفُونَ بِالزَّوَاجِرِ عَنْ مَحَارِمِ اللّهِ فِی أَسْمَاعِ الْغَافِلِینَ،
- وَ یَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ وَ یَأْتَمِرُونَ بِهِ،
- وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یَتَنَاهَوْنَ عَنْهُ،
- فَکَأَنَّما قَطَعُوا الدُّنْیَا إِلَى الْآخِرَةِ وَ هُمْ فِیهَا،
- فَشَاهَدُوا مَا وَرَاءَ ذَلِکَ،
- فَکَأَنَّما اطَّلَعُوا غُیُوبَ أَهْلِ الْبَرْزَخِ فِی طُولِ الْاِقَامَةِ فِیهِ،
- وَ حَقَّقَتِ الْقِیَامَةُ عَلَیْهِمْ عِدَاتِهَا،
- فَکَشَفُوا غِطَاءَ ذَلِکَ لِاَهْلِ الدُّنْیَا،
- حَتَّى کَأَنَّهُمْ یَرَوْنَ مَا لا یَرَى النَّاسُ،
- وَ یَسْمَعُونَ مَا لا یَسْمَعُونَ.
- فَلَوْ مَثَّلْتَهُمْ لِعَقْلِکَ فِی مَقَاوِمِهِمْ الْمَحْمودَةِ،
- وَ مَجَالِسِهِمْ الْمَشْهُودَةِ،
- وَ قَدْ نَشَرُوا دَوَاوِینَ أَعْمَالِهِمْ،
- وَ فَرَغُوا لِمُحَاسَبَةِ أَنْفُسِهِمْ عَنْ کُلِّ صَغِیرَةٍ وَ کَبِیرَةٍ أُمِرُوا بِهَا فَقَصَّرُوا عَنْهَا،
- أَوْ نُهُوا عَنْهَا فَفَرَّطُوا فِیهَا،
- وَ حَمَّلُوا ثِقَلَ أَوْزَارِهِمْ ظُهُورَهُمْ،
- فَضَعُفُوا عَنِ الْاِسْتِقْلَالِ بِهَا، فَنَشَجُوا نَشِیجاً،
- وَ تَجَاوَبُوا نَحِیباً، یَعِجُّونَ إِلَى رَبِّهِمْ مِنْ مَقَامِ نَدَمٍ وَ اعْتِرَافٍ،
- لَرَأَیْتَ أَعْلَامَ هُدىً، وَ مَصَابِیحَ دُجىً،
- قَدْ حَفَّتْ بِهِمُ الْمَلاَئِکَةُ،
- وَ تَنَزَّلَتْ عَلَیْهِمُ السَّکِینَةُ،
- وَ فُتِحَتْ لَهُمْ أَبْوَابُ السَّمَاءِ،
- وَ أُعِدَّتْ لَهُمْ مَقَاعِدُ الْکَرَامَاتِ فِی مَقْعَدٍ اطَّلَعَ اللّهُ عَلَیْهِمْ فِیهِ،
- فَرَضِیَ سَعْیَهُمْ، وَ حَمِدَ مَقَامَهُمْ.
- یَتَنَسَّمُونَ بِدُعَائِهِ رَوْحَ التَّجَاوُزِ،
- رَهَائِنُ فَاقَةٍ إِلَى فَضْلِهِ،
- وَ أُسَارَى ذِلَّةٍ لِعَظَمَتِهِ،
- جَرَحَ طُولُ الْاَسَى قُلُوبَهُمْ،
- وَ طُولُ الْبُکَاءِ عُیُونَهُمْ.
- لِکُلِّ بَابِ رَغْبَةٍ إِلَى اللّهِ مِنْهُمْ یَدٌ قَارِعَةٌ،
- یَسْأَلُونَ مَنْ لا تَضِیقُ لَدَیْهِ الْمَنَادِحُ،
- وَ لا یَخِیبُ عَلَیْهِ الرَّاغِبُونَ.
- فَحَاسِبْ نَفْسَکَ لِنَفْسِکَ،
- فَإِنَّ غَیْرَهَا مِنَ الْاَنْفُسِ لَها حَسِیبٌ غَیْرُکَ.
متن فارسی
222.از سخنان آن حضرت به هنگام تلاوت آیات 36 و 37 سوره نور (صبح و شام در آن خانه هایى که از نور خدا روشن است مردانى تسبیح مى گویند که هیچ تجارت و معامله اى آن ها را از یاد خدا غافل نمى کند)
- یاد خدا و آثار آن: خداوند منزّه و برتر، یاد خود را مایه جلاى قلب ها قرار داده که بر اثر آن،
- گوش، پس از سنگینى (بر اثر غفلت) شنوا شود و چشم پس از کم سویى بینا گردد
- و از لجاجت و عناد، به انقیاد و اطاعت بازگردد و رام شود.
- خداوندى که نعمتهایش بزرگ و عظیم است همواره در هر عصر و زمان
- و در فاصله میان بعثت پیامبران، بندگانى داشت که حقایق را به فکر آن ها الهام مى کرد
- و با عقل و اندیشه آن ها سخن مى گفت
- تا آن ها در پرتو آن با نور بیدارى، چشم ها و گوش ها و قلب ها را روشن سازند
- و مردم را به یاد ایّام الله و روزهاى خاص الهى بیندازند و از مقام عظمت او بیم دهند.
- این افراد همچون راهنماى بیابان ها هستند که قافله ها را از گم کردن راه نجات مى دهند.
- هر کس راه حق را در پیش مى گرفت طریقش را مى ستودند و او را به نجات، بشارت مى دادند
- و آن کس که به چپ و راست منحرف شده بود طریقش را نکوهش مى کردند
- و از هلاکت بر حذر مى داشتند
- (آرى!) آن ها چراغ هاى روشن تاریکى ها بودند
- و راهنمایان در برابر شبهات!
- اوصاف مردان الهى (اهل ذکر): یاد خدا اهلى دارد که آن را به جاى (زرق و برق) دنیا برگزیده اند،
- لذا هیچ تجارت و دادوستدى آن ها را از یاد خدا بازنداشته،
- با یاد خدا تمام دوران زندگى خود را سپرى مى کنند
- و با فریادهاى بازدارنده در گوش غافلان، آن ها را متوجه (کیفر) محرمات الهى مى کنند
- و به عدالت و معروف دعوت مى نمایند و خود عامل به آن هستند،
- مردم را از منکرات بازمى دارند و خود گرد آن نمى گردند.
- (با این که در دنیا هستند) گویى دنیا را رها کرده و به آخرت پیوسته اند و در آن قرار دارند، به
- همین سبب ماوراى دنیا را مشاهده کرده اند.
- گویى از پشت دیواره این دنیا سر برآورده و به برزخیان و اقامت طولانى آن ها در آن جا مى نگرند و (با چشم دل به قیامت نگاه مى کنند)
- و مى بینند که رستاخیز، وعده هاى خود را براى آن ها عملى ساخته،
- از این رو آن ها پرده ها را براى اهل دنیا کنار مى زنند (و حقایق عالم برزخ و قیامت را براى آن ها شرح مى دهند)
- گویى آن ها با چشم خود چیزهایى را مى بینند که مردم نمى بینند
- و مطالبى را مى شنوند که دیگران نمى شنوند.
- عاقبت کار مردان الهى: اگر حال آن ها را در برابر عقل خود مجسّم سازى و مقامات ستوده و
- مجالس آنان را که مشهود فرشتگان است،
- بنگرى، که نامه هاى اعمال خویش را گشوده
- و به حسابرسى اعمال خود نشسته اند و هر کار کوچک و بزرگى را که مأمور به انجام آن بوده و کوتاهى کرده اند
- یا از آن نهى شده بودند و مرتکب گشته اند، حساب مى کنند
- و سنگینى بار خطاهایشان را بر دوش خود احساس مى نمایند
- (و مى بینند) که از کشیدن این بار سنگین ناتوان اند،
- و در نتیجه گریه گلویشان را مى فشارد و با صداى بلند همراه با یکدیگر ضجّه مى زنند و در پیشگاه پروردگارشان در مقام اظهار ندامت و اعتراف به تقصیر فریاد بر مى آورند.
- (آرى اگر آن حالات وآن عوالم معنوى را در نظر مجسّم کنى) خواهى دید که آنان نشانه هاى هدایت و چراغ هاى پرفروغ برطرف کننده تاریکى ها هستند.
- فرشتگان آن ها را در میان گرفته اند
- و آرامش و سکینه الهى بر آن ها نازل شده است؛
- درهاى آسمان به رویشان گشوده شده
- وجایگاه ومقام هاى والاى کرامت براى آنان فراهم گشته است، در جایى که خداوند به آن ها نظر رحمت افکنده
- و از سعى و کوشش آن ها راضى است و موقعیتشان را مى ستاید.
- آن ها با دعا ونیایش به درگاه خدا آرامش عفو و گذشت او را مى طلبند
- و گروگان نیازمندى به فضل او
- و اسیران فروتنى در برابر عظمتش هستند،
- غم و اندوه طولانى (به سبب احساس تقصیر در اطاعت و بندگى) قلبشان را مجروح ساخته
- و گریه هاى بسیار، چشمانشان را خسته کرده است.
- براى هر درى که امید عفو و رحمت خدا از آن مى رود دستى براى کوبیدن دارند
- و از درگاه کسى درخواست مى کنند که گستردگى بخشش او تنگى ندارد
- و امیدواران، از درگاه او نومید برنمى گردند.
- (حال که چنین است) به حساب خود براى نفع خویشتن رسیدگى کن،
- (و کار به حساب دیگران نداشته باش) زیرا دیگران حسابرسى جز تو دارند.
