متن عربی
103.وَ مِنْ خُطبَةٍ لَهُ عَلیهِ السَّلامُ فی التزهید فی الدنیا
- أَیُّهَا الناسُ، انْظُرُوا إِلَى الدُّنْیَا نَظَرَ الزَّاهِدِینَ فِیهَا، الصَّادِفِینَ عَنْهَا؛
- فَإِنَّهَا وَ اللّهِ عَمَّا قَلِیلٍ تُزِیلُ الثَّاوِیَ السَّاکِنَ،
- وَ تَفْجَعُ الْمُتْرَفَ الْآمِنَ؛ لا یَرْجِعُ مَا تَوَلَّى مِنْهَا فَأَدْبَرَ،
- وَ لا یُدْرَى مَا هُوَ آتٍ مِنْهَا فَیُنْتَظَرَ.
- سُرُورُهَا مَشُوبٌ بِالْحُزْنِ،
- وَ جَلَدُ الرِّجَالِ فِیهَا إِلَى الضَّعْفِ وَ الْوَهْنِ،
- فَلا یَغُرَّنَّکُمْ کَثْرَةُ مَا یُعْجِبُکُمْ فِیهَا،
- لِقِلَّةِ مَا یَصْحَبُکُمْ مِنْهَا.
- رَحِمَ اللّهُ امْرَأً تَفَکَّرَ فَاعْتَبَرَ،
- وَ اعْتَبَرَ فَأَبْصَرَ، فَکَأَنَّ مَا هُوَ کائِنٌ مِنَ الدُّنْیَا عَنْ قَلِیلٍ لَمْ یَکُنْ،
- وَ کَأَنَّ مَا هُوَ کَائِنٌ مِنَ الآخِرَةِ عَمَّا قَلِیلٍ لَمْ یَزَلْ،
- وَ کُلُّ مَعْدُودٍ مُنْقَضٍ، وَ کُلُّ مُتَوَقَّعٍ آتٍ، وَ کُلُّ آتٍ قَرِیبٌ دَانٍ.
صفة العالم - و منها: الْعَالِمُ مَنْ عَرَفَ قَدْرَهُ،
- وَ کَفَى بِالْمَرْءِ جَهْلاً أَلَّا یَعْرِفَ قَدْرَهُ؛
- وَ إِنَّ مِنْ أَبْغَضِ الرِّجَالِ إِلَى اللّهِ تَعَالَى، لَعَبْداً وَ کَلَهُ اللّهُ، إِلَى نَفْسِهِ،
- جَائِراً عَنْ قَصْدِ السَّبِیلِ، سَائِراً بِغَیْرِ دَلِیلٍ؛
- إِنْ دُعِیَ إِلَى حَرْثِ الدُّنْیَا عَمِلَ،
- وَ إِنْ دُعِیَ إِلَى حَرْثِ الآخِرَةِ کَسِلَ!
- کَأَنَّ مَا عَمِلَ لهُ، وَاجِبٌ عَلَیْهِ؛
- وَ کَأَنَّ مَا وَنَى فِیهِ، سَاقِطٌ عَنْهُ.
آخرالزمان - و منها: وَ ذَلِکَ زَمَانٌ لاَیَنْجُو فِیهِ إِلَّا کُلُّ مُؤْمِنٍ نُوَمَةٍ،
- «إنْ شَهِدَ لَمْ یُعْرَفْ، وَ إِنْ غَابَ لَمْ یُفْتَقَدْ،
- أُولئِکَ مَصَابِیحُ الْهُدَى»، وَ أَعْلامُ السُّرَى، لَیْسوا بِالْمَسَایِیحِ،
- وَ لا الْمَذَایِیع الْبُذُرِ، أُولئِکَ یَفْتَحُ اللّهُ لَهُمْ أَبْوَابَ رَحْمَتِهِ،
- وَ یَکْشِفُ عَنْهُمْ ضَرَّاءَ نِقْمَتِهِ.
- أَیُّهَا النَّاسُ، سَیَأْتِی عَلَیْکُمْ زَمَانٌ یُکْفَأُ فِیهِ الْاِسْلاَمُ،
- کَمَا یُکْفَأُ الْاِنَاءُ بِمَا فِیهِ.
- أَیُّهَا النَّاسُ، إِنَّ اللّهَ قَدْ أَعَاذَکُمْ مِنْ أَنْ یَجُورَ عَلَیْکُمْ،
- وَ لَمْ یُعِذْکُمْ مِنْ أَنْ یَبْتَلِیَکُمْ،
- وَ قَدْ قَالَ جَلَّ مِنْ قَائِلٍ: «إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیاتٍ وَ إِنْ کُنَّا لَمُبْتَلِینَ».
قال السیّد الشریف الرضىّ: أمّا قوله (علیه السلام): «کُلُّ مُؤْمِنِ نُوَمَةٍ» فإنّما أراد به الخامل الذکر، القلیل الشرّ، و المساییح: جمع مِسیاح، و هو الذی یسیح بین الناس بالفساد و النمائم. و المذاییع: جمع مذیاع، و هو الذی إذا سمع لغیره بفاحشة أذاعها، و نوّه بها، و البُذُرُ: جمع بَذُور، و هو الذی یکثر سفهه و یلغو منطقه.
متن فارسی
103.از خطبه هاى آن حضرت است درباره ترک دنیاپرستى
- اى مردم! به دنیا همچون پارسایان و بى اعتنایان نگاه کنید؛
- زیرا به خدا سوگند! دنیا به زودى مقیمان و ساکنان خود را از میان برمى دارد،
- و هوس بازانِ غرق نعمت را ـ که بر آن تکیه کرده اند ـ ناگهان به مصیبت مى کشاند. آنچه از دنیا از دست رفته و پشت کرده،
- هیچ گاه برنمى گردد، و آینده معلوم نیست چگونه خواهد بود تا در انتظارش باشیم.
- شادى آن، آمیخته با اندوه است
- و توان و استقامت مردان نیرومند، در آن به ضعف و سستى مى گراید،
- زیبایى ها و زرق و برق هاى فراوان دنیا شما را نفریبد؛
- چرا که تنها مدّت کمى با شما خواهد بود.
- تفکر در سرنوشت دنیا: رحمت خدا بر آن کس باد که اندیشه کند،
- عبرت گیرد و بینا شود، آنچه هم اکنون از دنیا موجود است پس از مدّت کوتاهى فکر مى کنید گویى هرگز وجود نداشته،
- و آنچه از آخرت به زودى فرامى رسد گویى همواره بوده است.
- هر چیزى که به شمارش آید (مانند ساعات عمر،) سرانجام پایان مى گیرد، و هر چیز انتظارش را دارید، خواهد آمد و هر آینده اى قریب و نزدیک است.
عالمان و عالم نمایان - عالم کسى است که قدر و منزلت خویش را بشناسد؛
- و براى نادانى انسان همین بس که قدر و منزلت خود را نشناسد!
- از مبغوض ترین افراد نزد خدا، بنده اى است که خداوند او را به خودش واگذاشته؛
- از راه راست منحرف گشته و بدون راهنما گام برمى دارد.
- او (چنان فریفته دنیاست که) اگر به تحصیل دنیا خوانده شود، اجابت مى کند و براى آن مى کوشد
- و اگر به تحصیل آخرت دعوت شود، سستى مى ورزد؛
- گویا آنچه براى آن کار مى کند بر او واجب است
- و آنچه در آن سستى نشان مى دهد، از او ساقط مى باشد!.
نشانه هاى آخرالزمان - (آخر الزّمان) زمانى است که هیچ کس از فتنه ها نجات نمى یابد، مگر مؤمنى که بى نام و نشان است!
- اگر حاضر باشد، شناخته نمى شود و اگر غایب شود کسى سراغ او را نمى گیرد.
- آن ها چراغ هاى هدایت و نشانه هاى راه براى حرکت رهروان راه حق در شب هاى تاریک اند. آن ها در میان مردم اظهار وجود نمى کنند،
- و احمقانه و ناآگاهانه به افشاى اسرار نمى پردازند. آن ها کسانى هستند که خداوند درهاى رحمتش را به رویشان مى گشاید،
- و سختى ها و مشکلات را از آنان برطرف مى سازد.
- اى مردم! به زودى زمانى بر شما فرا مى رسد که اسلام واژگون مى شود،
- همچون ظرفى واژگون که آنچه در آن است بریزد.
- اى مردم! خداوند به شما امان داده که هرگز بر شما ظلم روا ندارد؛
- ولى هرگز امان نداده است که شما را آزمایش نکند،
- حال آن که خداوند متعال (در قرآن) فرموده: «در این ماجرا نشانه هایى است (از حق) و ما به یقین همگان را مى آزماییم!».
سیّد شریف رضى (رحمه الله) مى فرماید: «امّا تعبیر آن حضرت «کُلُّ مُؤْمِنٍ نُوَمَةٍ» (هر مؤمن پرخواب) اشاره به افراد گمنام و بى آزار است و «أَلْمَسَایِیح» جمع «مِسْیاح» به معناى کسى است که در بین مردم به نمّامى و شرّ و فساد رفت و آمد دارد. و «أَلْمَذَایِیع» جمع «مِذْیاع» کسى است که چون کار زشتى را بشنود، اشاعه دهد. و «بُذُر» (بر وزن دهل) جمع «بَذُور» (بر وزن قبول) به کسى گفته مى شود که بسیار سفیه و بیهوده گوست».
قبلی بعدی