خانه > پس از «لیلة الهریر» ( خطبه شماره 121 )
خطبـه ها
نامـــه ها
حکمت ها
غرائب الکلم
متن عربی
121.وَ مِنْ خُطبَةٍ لَهُ عَلیهِ السَّلامُ بَعْدَ لَیْلَةِ الهَرِیرِ وَقَدْ قام إلیه رجلٌ من أصحابه، فقال: نهیتَنا عن الحکومة ثمّ أمرتَنا بها، فلم نَدرِ أیَّ الْاَمْرَیْنِ أَرْشَدُ؟ فَصَفَّقَ (علیه السلام) إِحْدَى یَدَیْهِ عَلَى الْاُخْرَى، ثُمَّ قَالَ:
- هذَا جَزَاءُ مَن تَرَکَ الْعُقْدَةَ!
- أَمَا وَ اللّهِ لَوْ أَنِّی حِینَ أَمَرْتُکُمْ بِهِ حَمَلْتُکُمْ عَلَى الْمَکْرُوهِ الَّذِی یَجْعَلُ اللّهُ فِیهِ خَیْراً،
- فَإِنِ اسْتَقَمْتُمْ هَدَیْتُکُمْ،
- وَ إِنِ اعْوَجَجْتُمْ قَوَّمْتُکُمْ،
- وَ إِنْ أَبَیْتُمْ تَدَارَکْتُکُمْ،
- لَکَانَتِ الْوُثْقَى، وَ لکِنْ بِمَنْ، وَ إِلَى مَنْ؟
- أُرِیدُ أَنْ أُدَاوِیَ بِکُمْ، وَ أَنْتُمْ دَائِی،
- کَنَاقِشِ الشَّوْکَةِ بِالشَّوْکَةِ،
- وَ هُوَ یَعْلَمُ أَنَّ ضَلْعَهَا مَعَهَا!
- اللَّهُّمَّ قَدْ مَلَّتْ أَطِبَّاءُ هذَا الدَّاءِ الدَّوِیِّ،
- وَ کَلَّتِ النَّزَعَةُ بِأَشْطَانِ الرَّکِیِّ!
- أَیْنَ الْقَوْمُ الَّذِینَ دُعُوا إِلَى الْاِسْلَامِ فَقَبِلُوهُ،
- وَ قَرَءُوا الْقُرْآنَ فَأَحْکَمُوهُ،
- وَ هِیجُوا إِلَى الْجِهَادِ فَوَلِهُوا
- و َلَهَ اللِّقَاحِ إِلَى أَوْلاَدِهَا،
- وَ سَلَبُوا السُّیُوفَ أَغْمَادَهَا،
- وَ أَخَذُوا بِأَطْرَافِ الْاَرْضِ زَحْفاً زَحْفاً،
- وَ صَفَّاً صَفّاً.
- بَعْضٌ هَلَکَ، وَ بَعْضٌ نَجَا.
- لا یُبَشَّرُونَ بِالْاَحْیَاءِ،
- وَ لا یُعَزَّوْنَ عَنِ الْمَوْتَى.
- مُرْهُ الْعُیُونِ مِنَ الْبُکَاءِ، خُمْصُ الْبُطُونِ مِنَ الصِّیَامِ،
- ذُبُلُ الشِّفَاهِ مِنَ الدُّعَاءِ، صُفْرُ الْاَلْوَانِ مِنَ السَّهَرِ.
- عَلَى وُجُوهِهِمْ غَبَرَةُ الْخَاشِعِینَ.
- أُولئِکَ إِخْوَانِی الذَّاهِبُونَ.
- فَحَقَّ لَنَا أَنْ نَظْمَأَ إِلَیْهِمْ، وَ نَعَضَّ الْاَیْدِیَ عَلَى فِرَاقِهِمْ.
- إِنَّ الشَّیْطَانَ یُسَنِّی لَکُمْ طُرُقَهُ،
- وَ یُرِیدُ أَنْ یَحُلَّ دِینَکُمْ عُقْدَةً عُقْدَةً،
- وَ یُعْطِیَکُمْ بِالْجَمَاعَةِ الْفُرْقَةَ، وَ بِالْفُرْقَةِ الْفِتْنَةَ.
- فَاصْدِفُوا عَنْ نَزَغَاتِهِ وَ نَفَثَاتِهِ،
- وَ اقْبَلُوا النَّصِیحَةَ مِمَّنْ أَهْدَاهَا إِلَیْکُمْ،
- وَ اعْقِلُوهَا عَلَى أَنْفُسِکُمْ.
متن فارسی
121.از خطبه هاى آن حضرت است درباره بعد از «لیلة الهریر» (یکى از شب هاى بسیار پرحادثه جنگ صفین) هنگامى که یکى از همراهان امام (علیه السلام) برخاست و عرض کرد: تو ما را از قبول حکمیّت نهى کردى، سپس ما را به آن امر فرمودى ما نفهمیدیم کدام یک از این دو دستور صحیح است؟ امام (علیه السلام) (از این سخن سخت ناراحت شد) دست بر پشت دست زد، و فرمود:
- علت پذیرش حکمیت: این (گرفتارى ناشى از حکمیّت که دامان شما را گرفته)، کیفر کسى است که رأى صواب و پیمان اطاعت را رها سازد.
- به خدا سوگند! اگر هنگامى که من به شما دستور قبول حکمیّت (از روى ناچارى) دادم (به جاى آن) شما را وادار (به ادامه جهاد) مى کردم ـ کارى که خوشایندتان نبود، ولى خدا خیر فراوانى در آن قرار مى داد
- و در این حال اگر شما در مسیر حق گام برمى داشتید هدایتتان مى کردم،
- و اگر منحرف مى شدید شما را به راه، بازمى گرداندم،
- اگر گروهى از شما خوددارى مى کردند کسان دیگرى را به جاى آن ها مى گماردم،
- این کار صحیح و اساسى بود، ولى (افسوس که تسلیم فرمان من نبودید)، من با کمک چه کسى مى جنگیدم؟ و به که اعتماد مى کردم؟
- من مى خواهم به وسیله شما دردم را درمان کنم
- در حالى که شما خود، درد من هستید.
- من در این حال به کسى مى مانم که مى خواهد خار را به وسیله خار، بیرون بیاورد با این که مى داند خار همچون خار است.
- خداوندا! طبیبان این بیمارى سخت و جانکاه، خسته شده اند،
- و کِشندگان آب از چاه (براى آبیارى این زمین بى حاصل) درمانده گشته اند.
- یاران شجاع و مؤمن: کجایند آن ها که به اسلام دعوت شدند،
- و (از جان ودل) آن را پذیرفتند،
- قرآن را تلاوت کردند و به خوبى آن را شناختند و به کار بستند،
- به جهاد دعوت شدند و عاشقانه به سوى آن حرکت کردند، همچون عشق ناقه به بچه هایش،
- غلاف شمشیرها را کنار انداختند (و فکر عقب نشینى را از سر به در کردند)
- و گرداگرد زمین را (در جبهه هاى مختلف)
- گروه گروه وصف درصف احاطه کردند
- سرانجام بعضى شهید شدند و بعضى رهایى یافتند؟
- آن ها کسانى بودند که هیچ گاه از زنده ماندن در میدان جنگ، ابراز شادى نمى کردند
- و در مرگ شهیدان به یکدیگر تسلیت نمى گفتند!
- آن ها بر اثر گریه (از خوف خدا) چشمانشان ناراحت و به سبب روزه شکم هایشان تهى
- و لب ها از کثرت دعا خشک شده و رنگ چهره ها بر اثر شب زنده دارى پریده
- و غبار خشوع بر چهره هایشان نشسته بود،
- (آرى) برادران من آن ها بودند که رفتند،
- پس سزاوار است که تشنه دیدار آن ها باشیم و از فراقشان انگشت حسرت به دندان بگزیم!
- توطئه شیطان: شیطان راه هاى انحرافى خویش را براى شما آسان جلوه مى دهد،
- و مى خواهد (رشته هاى محکم) دین شما را گره گره بگشاید
- و به جاى اتحاد و هماهنگى، ایجاد تفرقه کند و به وسیله تفرقه، فتنه بر پا سازد.
- حال که چنین است: از وسوسه ها و فریب هاى او روى بگردانید
- و نصیحت را از کسى که به شما هدیه مى کند، پذیرا شوید،
- و آن را محکم در درون جان خویش نگهدارى کنید.
قبلی بعدی
