متن عربی
97.وَ مِنْ خُطبَةٍ لَهُ عَلیهِ السَّلامُ فی أصحابه و أصحاب رسول اللّه (صلی الله علیه و آله)
أصحاب علیّ علیه السلام
- وَ لِئنْ أَمْهَلَ الظَّالِمَ، فَلَنْ یَفُوتَ أَخْذُهُ،
- وَ هُوَ لَهُ بِالْمِرْصَادِ عَلَى مَجَازِ طَرِیقِهِ، وَ بِمَوْضِعِ الشَّجَا مِنْ مَسَاغِ ریقِهِ.
- أَمَا وَ الَّذِی نَفْسِی بِیَدِهِ؛ لَیَظْهَرَنَّ هؤُلاَءِ الْقَوْمُ عَلَیْکُمْ،
- لَیْسَ لِاَنَّهُمْ أَوْلَى بِالْحَقِّ مِنْکُمْ،
- وَ لکِنْ لاِسرَاعِهِمْ إِلَى بَاطِلِ صَاحِبِهِمْ، وَ إِبْطَائِکُمْ عَنْ حَقِّی.
- وَ لَقَدْ أَصْبَحَتِ الْاُمَمُ تَخَافُ ظُلْمَ رُعَاتِها،
- وَ أَصْبَحْتُ أَخَافُ ظُلْمَ رَعِیَّتی.
- اسْتَنْفَرْتُکُمْ لِلْجِهَادِ، فَلَمْ تَنْفِرُوا،
- وَ أَسْمَعْتُکُمْ، فَلَمْ تَسْمَعُوا،
- وَ دَعَوْتُکُمْ سِرًّا وَ جَهْرَا، فَلَمْ تَسْتَجِیبُوا،
- وَ نَصَحْتُ لَکُمْ، فَلَمْ تَقْبَلُوا،
- أَشُهُودٌ کَغُیَّابٍ، وَ عَبِیدٌ کَأَرْبابٍ!
- أَتْلُو عَلَیْکُمُ الْحِکَمَ، فَتَنْفِرُونَ مِنْهَا،
- وَ أَعِظُکُمْ بِالْمَوْعِظَةِ الْبَالِغَةِ، فَتَتَفَرَّقُونَ عَنْهَا،
- وَ أَحُثُّكُمْ عَلَى جِهَادِ أَهْلِ الْبَغْیِ،
- فَمَا آتِی عَلَى آخِرِ قَوْلی
- حَتَّى أَرَاکُمْ مُتَفَرِّقِینَ أَیَادِی سَبَا.
- تَرْجِعُونَ إِلَى مَجَالِسِکُمْ، وَ تَتَخَادَعُونَ عَنْ مَوَاعِظِکُمْ،
- أُقَوِّمُکُمْ غُدْوَةً، وَ تَرْجِعُونَ إِلَیَّ عَشِیَّةً،
- کَظَهْرِ الْحَنِیَّةِ، عَجَزَ الْمُقَوِّمُ، وَ أَعْضَلَ الْمُقَوَّمُ.
- أَیُّهَا الْقَوْمُ الشَّاهِدَةُ أَبْدَانُهُمْ، الْغَائِبَةُ عَنْهُمْ عُقُولُهُمْ،
- الْمُخْتَلِفَةُ أَهْوَاؤُهُمْ، الْمُبْتَلَى بِهِمْ أُمَرَاؤُهُمْ.
- صَاحِبُکُمْ یُطِیعُ اللّهَ وَ أَنْتُمْ تَعْصُونَهُ،
- وَ صَاحِبُ أَهْلِ الشَّامِ یَعْصِی اللّهَ وَ هُمْ یُطِیعُونَهُ.
- لَوَدِدْتُ وَ اللّهِ أَنّ مُعَاوِیَةَ صَارَفَنی بِکُمْ صَرْفَ الدِّینَارِ بِالدِّرْهَمِ،
- فَأَخَذَ مِنِّی عَشَرَةً مِنْکُمْ، وَ أَعْطَانِی رَجُلاً مِنْهُمْ!
- یَا أَهْلَ الْکُوفَةِ، مُنِیتُ مِنْکُمْ بِثَلاَثٍ وَ اثْنَتَیْنِ:
- صُمٌّ ذَوُو أَسْمَاعٍ،
- وَ بُکْمٌ ذَوُو کَلامٍ،
- وَ عُمْیٌ ذَوُو أَبْصَارٍ، لا أَحْرَارُ صِدْقٍ عِنْدَ اللِّقَاءِ،
- وَ لا إِخْوَانُ ثِقَةٍ عِنْدَ البَلاءِ! تَرِبَتْ أَیْدِیکُمْ!
- یَا أَشْبَاهَ الْاِبِلِ غَابَ عَنْهَا رُعَاتُهَا!
- کُلَّمَا جُمِعَتْ مِنْ جَانِبٍ تَفَرَّقَتْ مِنْ آخَرَ،
- وَ اللّهِ لَکَأَنِّی بِکُمْ فِیَما إِخَالُکُمْ:
- أنْ لَوْحَمِسَ الْوَغَى، وَ حَمِیَ الضِّرَابُ،
- وَ قَدِ انْفَرَجْتُمْ عَنِ ابْنِ أَبِی طَالِبٍ انْفِرَاجَ الْمَرْأَةِ عَنْ قُبُلِهَا.
- وَ إِنِّی لَعَلَى بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّی، وَ مِنْهَاجٍ مِنْ نَبِیِّی،
- وَ إِنِّی لَعَلَى الطَّرِیقِ الْوَاضِحِ أَلْقُطُهُ لَقْطاً.
أصحاب رسول اللّه - اُنْظُرُوا أَهْلَ بَیْتِ نَبِیِّکُمْ، فَالْزَمُوا سَمْتَهُمْ،
- وَاتَّبِعُوا أَثَرَهُمْ، فَلَنْ یُخْرِجُوکُمْ مِنْ هُدًى،
- وَ لَنْ یُعِیدُوکُمْ فِی رَدًى، فَإِنْ لَبَدُوا فَالْبُدوا،
- وَ إِنْ نَهَضُوا فَانْهَضُوا. وَ لا تَسْبِقُوهُمْ فَتَضِلُّوا،
- وَ لا تَتَأَخَّرُوا عَنْهُمْ فَتَهْلِکُوا.
- لَقَدْ رَأَیْتُ أَصْحابَ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله)، فَمَا أَرَى أَحَداً یُشْبِهُهُمْ مِنْکُمْ!
- لَقَدْ کانُوا یُصْبِحُونَ شُعْثاً غُبْراً؛
- وَ قَدْ باتُوا سُجَّداً وَ قِیَاماً،
- یُرَاوِحُونَ بَیْنَ جِبَاهِهِمْ وَ خُدُودِهِمْ،
- وَ یَقِفُونَ عَلَى مِثْلِ الْجَمْرِ مِنْ ذِکْرِ مَعَادِهمْ!
- کَأَنَّ بَیْنَ أَعْیُنِهِمْ رُکَبَ الْمِعْزَى مِنَ طُولِ سُجُودِهِمْ!
- إِذَا ذُکِرَ اللّهُ هَمَلَتْ أَعْیُنُهُمْ حَتَّى تَبُلَّ جُیُوبَهُمْ،
- وَ مَادُوا کَمَا یَمِیدُ الشَّجَرُ یَوْمَ الرِّیحِ الْعَاصِفِ،
- خَوْفاً مِنَ الْعِقَابِ، وَ رَجَاءً لِلثَّوَابِ!
متن فارسی
97.از خطبه هاى آن حضرت است درباره مقایسه یاران خود با یاران پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)
- اگر خداوند، ظالم و ستمگر را مهلت دهد چنان نیست که فرصت مجازات او از دستش برود.
- او در کمینگاه، بر سر راه ستمگر است و گلوى وى را در دست دارد، (هر زمان بخواهد مى فشارد، آن گونه که نتواند آب دهان فرو برد!).
- آگاه باشید! سوگند به آن کس که جانم در دست قدرت اوست! این قوم (سپاه شام) سرانجام بر شما پیروز مى شوند،
- امّا نه به دلیل این که در حقّانیّت، از شما سزاوارترند؛
- بلکه به این علت که در طریقِ باطل زمامدارانشان، سریع و کوشا هستند؛ در حالى که شما در اداى حقّ من سُستى مى کنید،
- امّت ها همواره از ظلم زمامدارانشان در وحشت اند،
- ولى من از ظلم پیروانم بیمناکم!
- من شما را براى جهاد با دشمن برانگیختم، امّا حرکت نکردید؛
- به گوش شما خواندم، امّا نشنیدید؛
- در آشکار و نهان شما را (براى جهاد) دعوت کردم، اجابت نکردید؛
- به شما اندرز دادم، ولى نپذیرفتید.
- آیا شما حاضرانى همچون غایبان هستید و بردگانى در قیافه مالکان؟!
- پیوسته حکمت هاى الهى را بر شما مى خوانم، ولى از آن مى گریزید
- و با اندرزهاى رسا شما را موعظه مى کنم، (امّا) پراکنده مى شوید.
- شما را به مبارزه با ظالمان ترغیب مى کنم،
- امّا هنوز سخنانم به آخر نرسیده،
- مى بینم همچون «قوم سبأ» متفرّق مى شوید!
- به مجالس خود بازمى گردید و یکدیگر را از این مواعظ برمى گردانید،
- صبحگاهان شما را مستقیم مى سازم ولى شامگاهان همچون کمانِ خمیده سخت و محکمى
- که نه کسى قدرت صاف کردن آن را دارد و نه خودش قابلیّت صاف شدن را، به سوى من بازمى گردید!
- اى قومى که جسم هایتان حاضر است و عقل هایتان پنهان
- و خواسته هایتان مختلف و پراکنده و زمامدارانتان به شما مبتلا هستند!
- رهبر شما خدا را اطاعت مى کند و شما او را عصیان مى کنید؛
- امّا زمامدار اهل شام خدا را معصیت مى کند، ولى آنان اطاعتش مى کنند.
- به خدا سوگند! بسیار دوست داشتم معاویه شما را با نفرات خود مبادله مى کرد، همچون مبادله کردن دینار به درهم:
- ده نفر از شما را از من مى گرفت و یک نفر از آن ها را به من مى داد.
- نقاط ضعف کوفیان: اى اهل کوفه من به سه چیز (که در شما هست) و دو چیز (که در شما نیست) مبتلا شده ام:
- حقایق را نمى شنوید، در حالى که گوش دارید!
- سخن نمى گویید، در حالى که زبان تکلّم دارید! حقایق را نمى بینید،
- در حالى که چشم دارید! نه در هنگام نبرد، آزاد مردان صادقید؛
- و نه در آزمایش هاى سخت برادران قابل اعتماد؛ دست هایتان خاک آلود باد! (و بر خاک مذلّت بنشینید)
- اى کسانى که به شتران بى ساربانى مى مانید
- که هرگاه از یک سو جمعشان کنند، از سوى دیگر پراکنده مى شوند!
- به خدا سوگند! من درباره شما چنین گمان مى کنم
- که اگر جنگ سختى روى دهد و آتش آن زبانه کشد،
- از فرزند ابوطالب جدا مى شوید، همانند جداشدن زن (هنگام وضع حمل) از نوزاد خویش!
- ولى من نشانه روشن (بر حقّانیت خویش) از پروردگارم دارم و بر طریق آشکار پیامبرم گام برمى دارم
- و در راه روشنى پیش مى روم که آن را از میان راه هاى مختلف برگزیده ام (و تکلیف الهى خود را انجام مى دهم).
یاران و خاندان رسول خدا (صلی الله علیه و آله) - به اهل بیت پیامبرتان نگاه کنید! از همان سو که آن ها گام برمى دارند گام بردارید.
- و قدم در جاى قدم هاى آن ها بگذارید (و بدانید) آن ها هرگز شما را از جاده هدایت بیرون نمى برند
- و به پستى و هلاکت نمى کشانند. اگر آن ها توقّف کردند، توقّف کنید
- و اگر قیام کردند، قیام کنید. از آن ها سبقت نگیرید که گمراه مى شوید،
- و از آنان عقب نمانید که هلاک خواهید شد!
- من اصحاب محمّد (صلی الله علیه و آله) را دیده ام ولى هیچ یک از شما را مانند آن ها نمى بینم.
- آن ها موهایى ژولیده و چهره اى غبارآلود داشتند (با این که در فقر و تنگدستى زندگى مى کردند خم به ابرو نمى آوردند!)
- شب تا به صبح در حال سجده و قیام بودند (و هرگز از عبادت خسته نمى شدند؛)
- گاهى پیشانى و گاه دو طرف صورت را (در پیشگاه خدا) به خاک مى نهادند،
- و از ترس رستاخیز، گویى بر شعله هاى آتش ایستاده بودند و آرام نداشتند.
- پیشانى آن ها از سجده هاى طولانى پینه بسته بود همچون زانوى گوسفند. هنگامى که نام خدا برده مى شد،
- اشک از چشمانشان فرو مى ریخت، آن قدر که گریبانشان تر مى گشت،
- و همچون درختى که در روز طوفانى، از شدّت تندباد به خود مى لرزد،
- از خوف عقاب و عشق به ثواب مى لرزیدند!
قبلی بعدی
