متن عربی
155.وَ مِنْ خُطبَةٍ لَهُ عَلیهِ السَّلامُ یَذْکُرُ فِیْهَا بَدِیْعَ خِلْقَةِ الخُفَّاشِ
حَمْدُ اللّهِ وَ تَنْزِیْهُهُ
- الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی انْحَسَرَتِ الْاَوْصَافُ عَنْ کُنْهِ مَعْرِفَتِهِ،
- وَ رَدَعَتْ عَظَمَتُهُ الْعُقُولَ،
- فَلَمْ تَجِدْ مَسَاغاً إِلَى بُلُوغِ غَایَةِ مَلَکُوتِهِ!
- هُوَ اللّهُ الْحَقُّ الْمُبِینُ، أَحَقُّ وَ أَبْیَنُ مِمَّا تَرَى الْعُیُونُ،
- لَمْ تَبْلُغْهُ الْعُقُولُ بِتَحْدِیدٍ فَیَکُونَ مُشَبَّهاً،
- وَ لَمْ تَقَعْ عَلَیْهِ الْاَوْهَامُ بِتَقْدِیرٍ فَیَکُونَ مُمَثَّلاً.
- خَلَقَ الْخَلْقَ عَلَى غَیْرِ تَمْثِیلٍ، وَ لا مَشُورَةِ مُشِیرٍ،
- وَ لا مَعُونَةِ مُعِینٍ، فَتَمَّ خَلْقُهُ بِأَمْرِهِ،
- وَ أَذْعَنَ لِطَاعَتِهِ، فَأَجَابَ وَ لَمْ یُدَافِعْ، وَ انْقَادَ وَ لَمْ یُنَازِعْ.
خِلْقَةُ الخُفَّاشِ - وَ مِنْ لَطَائِفِ صَنْعَتِهِ، وَ عَجَائِبِ خِلْقَتِهِ،
- مَا أَرَانَا مِنْ غَوَامِضِ الْحِکْمَةِ فِی هذِهِ الْخَفَافِیشِ الَّتِی یَقْبِضُهَا الضِّیَاءُ الْبَاسِطُ لِکُلِّ شَیْءٍ،
- وَ یَبْسُطُهَا الظَّلاَمُ الْقَابِضُ لِکُلِّ حَیٍّ؛
- وَ کَیْفَ عَشِیَتْ أَعْیُنُهَا عَنْ أَنْ تَسْتَمِدَّ مِنَ الشَّمْسِ الْمُضِیئَةِ نُوراً تَهْتَدِی بِهِ فِی مَذَاهِبِهَا،
- وَ تَتَّصِلَ بِعَلاَنِیَةِ بُرْهَانِ الشَّمْسِ إِلَى مَعَارِفِهَا.
- وَ رَدَعَهَا بِتَلاَلُؤِ ضِیَائِهَا عَنِ الْمُضِیِّ فِی سُبُحَاتِ إِشْرَاقِهَا،
- وَ أَکَنَّهَا فِی مَکَامِنِهَا عَنِ الذَّهَابِ فِی بُلَجِ ائْتِلاَقِهَا،
- فَهِیَ مُسْدَلَةُ الْجُفُونِ بِالنَّهَارِ عَلَى حِدَاقِهَا،
- وَ جَاعِلَةُ اللَّیْلِ سِرَاجاً تَسْتَدِلُّ بِهِ فِی الِتمَاسِ أَرْزَاقِهَا؛
- فَلا یَرُدُّ أَبْصَارَهَا إِسْدَافُ ظُلْمَتِهِ،
- وَ لا تَعُ مِنَ الْمُضِیِّ فِیهِ لِغَسَقِ دُجُنَّتِهِ.
- فَإِذَا أَلْقَتِ الشَّمْسُ قِنَاعَهَا، وَ بَدَتْ أَوْضَاحُ نَهَارِهَا،
- وَ دَخَلَ مِنْ إِشْرَاقِ نُورِهَا عَلَى الضِّبَابِ فِی وِجَارِهَا،
- أَطْبَقَتِ الْاَجْفَانَ عَلَى مَآقِیهَا،
- وَ تَبَلَّغَتْ بِمَا اکْتَسَبَتْهُ مِنَ الْمَعَاشِ فِی ظُلَمِ لَیَالِیهَا.
- فَسُبْحَانَ مَنْ جَعَلَ اللَّیْلَ لَهَا نَهَاراً وَ مَعَاشاً،
- وَ النَّهَارَ سَکَناً وَ قَرَاراً!
- وَ جَعَلَ لَهَا أَجْنِحَةً مِنْ لَحْمِهَا تَعْرُجُ بِهَا عِنْدَ الْحَاجَةِ إِلَى الطَّیَرَانِ،
- کَأَنَّهَا شَظَایَا الْآذَانِ، غَیْرَ ذَوَاتِ رِیشٍ وَ لا قَصَبٍ،
- إِلَّا أَنَّکَ تَرَى مَوَاضِعَ الْعُرُوقِ بَیِّنَةً أَعْلاَماً.
- لَهَا جَنَاحَانِ لَمَّا یَرِقَّا فَیَنْشَقَّا، وَ لَمْ یَغْلُظَا فَیَثْقُلَا.
- تَطِیرُ وَ وَلَدُهَا لاَصِقٌ بِهَا، لاَجِئٌ إِلَیْهَا،
- یَقَعُ إِذَا وَقَعَتْ، وَ یَرْتَفِعُ إِذَا ارْتَفَعَتْ،
- لا یُفَارِقُهَا حَتَّى تَشْتَدَّ أَرْکَانُهُ،
- وَ یَحْمِلَهُ لِلنُّهُوضِ جَنَاحُهُ،
- وَ یَعْرِفَ مَذَاهِبَ عَیْشِهِ،وَ مَصَالِحَ نَفْسِهِ.
- فَسُبْحَانَ الْبَارِىءِ لِکُلِّ شَىْءٍ،
- عَلَى غَیْرِ مِثَالٍ خَلا مِنْ غَیْرِهِ!
متن فارسی
155.از خطبه هاى آن حضرت است درباره شگفتى هاى آفرینش خفّاش
حمد و ثناى الهى
- ستایش مخصوص خداوندى است که اوصاف از بیان کنه ذات او عاجزند
- و عظمتش عقل ها را از درک ذاتش بازداشته
- و به همین دلیل، عقل و خرد راهى براى وصول به منتهاى ملکوتش نیافته است.
- صفات خدا: او خداوندى است ثابت و آشکار، ثابت تر و آشکارتر از آنچه چشم ها مى بینند
- و با این حال عقل ها نمى توانند حدّى براى او بیان کنند تا شبیهى براى او یافت شود
- و اندیشه ها هرگز اندازه اى براى او تعیین نمى کنند تا همانندى داشته باشد.
- آفریدگان را بدون نمونه قبلى و مشورت مشاوران
- و بدون یارىِ یارى دهندگان آفرید، و خلقت موجودات به فرمان او کامل شد.
- همه اطاعتش را پذیرفتند و فرمانش را اجابت کرده و رد نکردند و رام و تسلیم وى شدند و به مخالفت برنخاستند.
خفّاش شگفتى خلقت - از لطیف ترین مصنوعات و شگفت انگیزترین مخلوقات پروردگار،
- اسرار پیچیده حکمتى است که در وجود این شب پره ها به ما نشان داده شده است؛ همان موجوداتى که روشنایى روز، با آن که همه چیز را مى گشاید چشمان آن ها را مى بندد
- و تاریکى که همه موجودات زنده را فشرده مى کند، چشمان آن ها را باز و گسترده مى سازد.
- چگونه چشمان آن ها آن قدر ناتوان است که نمى تواند از نور خورشید پرفروغ بهره گیرد و به راه هاى خود هدایت شود
- و در پرتو روشنایى آفتاب، به مقصود شناخته شده خود برسد؟
- چگونه درخشش شعاع آفتاب آن ها را از حرکت در میان امواج روشنایى بازداشته،
- و آنان را در پناهگاه خود، از حرکت صبحگاهان به همراه نور پنهان ساخته است؟
- (آرى)، به هنگام روز پلک هاى چشمانش روى هم مى افتد،
- اما شب را براى خود چراغ روشن قرار مى دهد تا بدین وسیله روزى هاى خود را به دست آورد.
- نه تاریکى شدید شب چشمانشان را از دیدن بازمى دارد
- و نه ظلمت شدید آن مانع حرکت آن ها در شب مى شود.
- هنگامى که خورشید نقاب را از چهره برگرفت
- و روشنایى روز آشکار شد و نور خود را درون لانه سوسمارها پاشید
- (این پرنده عجیب) پلک هاى خود را بر هم مى نهد
- و به آنچه در تاریکى براى ادامه زندگى فراهم ساخته است قناعت مى کند!
- پاک و منزّه است خدایى که شب را براى آن ها روز و زمان تلاش براى معاش قرار داده
- و روز را هنگام آسایش و آرامش.
- خداوند براى او از گوشت بدنش بال هایى آفریده که به هنگام نیاز با آن پرواز مى کند؛
- گویى این بال ها مانند لاله گوش اند؛ بال هایى بدون پر! و بدون نى هایى در میان آن.
- اما (اگر دقت کنى) مى بینى محل رگ ها به روشنى در آن پیداست
- (آرى) آن ها دو بال دارند؛ نه آن قدر نازک که پاره شود و نه آن قدر ضخیم که سنگینى کند.
- او پرواز مى کند، در حالى که نوزادش به او چسبیده و به او پناهنده شده است!
- هر زمان مى نشیند نوزادش نیز همراه او به زمین مى آید و هر زمان بالا مى رود
- او نیز بالا مى رود و از او جدا نمى شود
- تا اعضاى پیکرش محکم گردد و بال هایش قدرت پرواز پیدا کند،
- راه زندگى را بیاموزد و مصالح خویش را بشناسد!
- پاک و منزّه است آفریننده همه اشیا،
- که در آفرینش آن ها از هیچ نمونه و الگویى که از دیگرى به جاى مانده باشد پیروى نکرده است.
