متن عربی
2.از خطبه هاى آن حضرت است هنگام بازگشت از صفّین در بیان وضع حال مردم پیش از بعثت واوصاف اهل بیت پیامبر اسلام (علیهم السلام) و اوصاف گروه دیگرى
- فلسفه حمد و ستایش الهى: حمد و ستایش مى کنم او را براى جلب اتمام نعمتش
- و اظهار تسلیم بودن در برابر عزّتش
- و تقاضاى حفظ و نگهدارى از معصیتش،
- از او یارى مى جویم چرا که نیازمند به کمک و کفایت او هستم،
- چرا که آن کس را که او هدایت فرماید هیچ گاه گمراه نمى شود
- و آن کس را که او دشمن دارد هرگز رهایى نمى یابد،
- و هر کس را او کفایت کند، هرگز نیازمند نخواهد شد، زیرا ستایش او در ترازوى سنجش، از همه چیز سنگین تر است
- و براى ذخیره کردن، از هر گنجى برتر،
- و گواهى مى دهم که جز خداوند معبودى نیست؛ یگانه و بى شریک است،
- همان گواهى اى که خلوص آن آزموده شده
- و عصاره و جوهره آن را در عمق عقیده خود جاى داده ام، شهادتى که تا خدا ما را زنده دارد به آن پایبندیم
- و آن را براى صحنه هاى هولناکى که در پیش داریم ذخیره کرده ایم
- زیرا این (شهادت به توحید) پایه اصلى ایمان و ریشه و قوام آن
- و سرآغاز همه نیکى ها
- و سبب جلب خشنودى خداوند
- و موجب طرد و دورى شیطان است.
- ویژگى هاى پیامبر (صلی الله علیه و آله): ونیز گواهى مى دهم که محمّد (صلی الله علیه و آله) بنده و فرستاده اوست؛
- او را با دین و آیین آشکار،
- و نشانه روشن،
- و کتاب نوشته شده،
- و نور درخشان
- و روشنایى تابنده،
- و امر و فرمان قاطع و بى پرده،
- فرستاد تا شبهات را از میان بردارد
- و با دلایل ومنطق روشن استدلال کند
- و به وسیله آیات الهى مردم را از مخالفت خدا بر حذر دارد
- و از کیفرهایى که به دنبال مخالفت، دامن گیرشان مى شود بترساند.
- زندگى انسان ها در عصر جاهلیت: (خداوند پیامبرش را در زمانى فرستاد که) مردم در فتنه ها گرفتار بودند؛ فتنه هایى که رشته دین در آن گسسته
- و ستون هاى ایمان و یقین متزلزل شده بود.
- اصول اساسى فطرت و ارزش ها دگرگون گشته و امور مردم پراکنده و متشتّت،
- و راه هاى فرار از فتنه ها بسته
- و پناهگاه و مرجع، ناپیدا بود.
- (در چنین محیطى) هدایت، فراموش شده
- و گمراهى و نابینایى، همه را فراگرفته بود.
- (در چنین شرایطى) خداوند رحمان معصیت مى شد
- و شیطان یارى مى گردید
- و ایمان، بدون یار و یاور مانده بود.
- ارکان ایمان فرو ریخته
- و نشانه هاى آن ناشناخته مانده
- و راه هاى آن ویران
- و شاهراه هایش ناپیدا بود.
- مردم از شیطان پیروى مى کردند و در مسیر خواسته هاى او گام برمى داشتند.
- در آبشخور شیطان وارد شده بودند
- و به وسیله آن ها (= مردمى که در دام شیطان گرفتار بودند) نشانه هاى او آشکار شده
- و پرچم وى به اهتزاز درآمده بود.
- این در حالى بود که مردم در فتنه اى گرفتار بودند
- که (این فتنه) با پاى خویش آنان را لگدمال و با سُم خود، آن ها را له کرده بود
- (و همچنان این هیولاى فتنه) بر روى پاى خود ایستاده بود.
- به همین دلیل آن ها در میان فتنه ها گم گشته و سرگردان و جاهل و فریب خورده بودند
- (و این ها همه در حالى بود که مردم آن زمان) در کنار بهترین خانه (خانه خدا) زندگى مى کردند
- (ولى) با همسایگانى که بدترین همسایگان بودند؛
- خوابشان بى خوابى
- و سرمه چشم هایشان اشک ها بود.
- در سرزمینى که دانشمندش به حکم اجبار، لب فرو بسته
- و جاهلش گرامى بود.
قسمتى از این خطبه که اشاره به اهل بیت پیامبر (علیه السلام) مى کند: - مقام اهل بیت (علیهم السلام): آن ها (آل پیامبر (علیهم السلام) ) محل اسرار خدایند
- و پناهگاه فرمان او
- و ظرف علم او
- و مرجع احکامش
- و جایگاه حفظ کتاب هاى (آسمانى) او هستند
- و کوه هاى استوار دین اند.
- به وسیله آنان قامت دین را راست کرد
- و لرزش و تزلزل و وحشتِ آن را از میان برد.
قسمت دیگرى از خطبه که اشاره به جمعیّت دیگرى است
آل محمّد (صلی الله علیه و آله) اساس دین - ویژگى منافقان: آن ها بذر فجور را افشاندند
- و با آب غرور و نیرنگ، آن را آبیارى کردند
- و سرانجام، بدبختى و هلاکت را درو نمودند.
- هیچ کس از این امّت را با آل محمّد (علیهم السلام) نمى توان مقایسه کرد
- و آن ها که از خوان نعمت آل محمد (علیهم السلام) بهره گرفتند با خود آنان برابر نخواهند بود؛
- چرا که آن ها اساس دین
- و ستون استوار بناى یقین اند. غلوّ کننده، به سوى آنان بازمى گردد
- و عقب مانده به آنان ملحق مى شود
- و ویژگى هاى ولایت و حکومت،
- از آن آن هاست و وصیّت و وراثت (پیامبر (صلی الله علیه و آله) ) تنها در آن هاست؛ ولى هم اکنون که حق به اهلش بازگشته
- و به جایگاه اصلى اش منتقل شده است (چرا کوتاهى و سستى مى کنند و قدر این نعمت عظیم را نمى شناسند؟).
متن فارسی
2.وَ مِن خُطبَةٍ لَهُ عَلیهِ السَّلامُ بَعْدَ انْصِرافِهِ مِنْ صِفِّینَ وَ فِیها حَالُ النّاسِ قَبلَ الْبِعْثَةِ وَ صِفَةُ آلِ النَّبِیِّ، ثُمَّ صِفَةُ قَوْمٍ آخَرِینَ
- أَحْمَدُهُ اسْتِتْماماً لِنِعْمَتِهِ.
- وَ اسْتِسْلاماً لِعِزَّتِهِ.
- وَ اسْتِعْصاماً مِنْ مَعْصِیَتِهِ.
- وَ أَسْتَعِینُهُ فَاقَةً إِلَى کِفَایَتِهِ؛
- إِنَّهُ لا یَضِلُّ مَنْ هَدَاهُ.
- وَ لا یَئِلُ مَنْ عَادَاهُ.
- وَ لا یَفْتَقِرُ مَنْ کَفَاهُ؛ فَإِنَّهُ أَرْجَحُ ما وُزِنَ.
- وَ أَفْضَلُ مَا خُزِنَ.
- وَ أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهُ إِلا اللهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ.
- شَهَادَةً مُمْتَحَناً إِخْلاصُهَا.
- مُعْتَقَداً مُصَاصُها نَتَمَسَّکُ بِها أَبَداً ما أَبْقانا.
- وَ نَدَّخِرُها لِأَهاوِیلِ مَا یَلْقَانا.
- فَإِنَّها عَزِیمَةُ الْاِیْمانِ.
- وَ فَاتِحَةُ الْاِحْسانِ.
- وَ مَرْضاةُ الرَّحْمنِ.
- وَ مَدْحَرَةُ الشَّیْطَانِ.
- وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ.
- أَرْسَلَهُ بِالدِّینِ الْمَشْهُورِ.
- وَ الْعَلَمِ الْمَأْثُورِ.
- وَ الْکِتَابِ الْمَسْطُورِ.
- وَ النُّورِ السَّاطِعِ.
- وَ الضِّیَاءِ اللَّامِع.
- وَ الْاَمْرِ الصَّادِعِ.
- إِزاحَةً لِلشُّبُهاتِ.
- وَ احْتِجاجاً بِالْبَیِّناتِ.
- وَ تَحْذِیراً بِالْآیاتِ.
- وَ تَخْوِیفاً بِالْمَثُلاتِ.
- وَ النَّاسُ فِی فِتَنٍ انْجَذَمَ فِیها حَبْلُ الدِّینِ.
- وَ تَزَعْزَعَتْ سَوارِی الْیَقِینِ.
- وَ اخْتَلَفَ النَّجْرُ وَ تَشَتَّتَ الْاَمْرُ.
- وَ ضَاقَ الْمَخْرَجُ.
- وَ عَمِیَ الْمَصْدَرُ.
- فَالْهُدَى خَامِلٌ.
- وَ الْعَمَى شَامِلٌ.
- عُصِیَ الرَّحْمنُ.
- وَ نُصِرَ الشَّیْطَانُ.
- وَ خُذِلَ الْاِیمانُ.
- فَانْهارَتْ دَعَائِمُهُ.
- وَ تَنَکَّرَتْ مَعَالِمُهُ.
- وَ دَرَسَتْ سُبُلُهُ.
- وَ عَفَتْ شُرُکُهُ.
- أَطَاعُوا الشَّیْطَانَ فَسَلَکُوا مَسَالِکَهُ.
- وَ وَرَدُوا مَنَاهِلَهُ.
- بِهِمْ سَارَتْ أَعْلامُهُ.
- وَ قَامَ لِوَاؤُهُ.
- فی فِتَنٍ دَاسَتْهُمْ بِأَخْفَافِها.
- وَ وَطِئَتْهُمْ بِأَظْلافِها.
- وَ قَامَتْ عَلَى سَنَابِکِها.
- فَهُمْ فِیها تَائِهُونَ حَائِرُونَ جَاهِلُونَ مَفْتُونُونَ.
- فی خَیْرِ دارٍ.
- وَ شَرِّ جِیرانٍ.
- نَوْمُهُمْ سُهُودٌ.
- وَ کُحْلُهُمْ دُمُوعٌ.
- بِأرْضٍ عَالِمُها مُلْجَمٌ.
- وَ جَاهِلُها مُکْرَمٌ.
وَ مِنْها یَعْنِی آلَ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) - هُمْ مَوْضِعُ سِرِّهِ.
- وَ لَجَأُ أَمْرِهِ.
- وَ عَیْبَةُ عِلْمِهِ.
- وَ مَوْئِلُ حُکْمِهِ.
- وَ کُهُوفُ کُتُبِهِ.
- وَ جِبَالُ دِیْنِهِ.
- بِهِمْ أَقامَ انْحِناءَ ظَهْرِهِ.
- وَ أذْهَبَ ارْتِعَادَ فَرائِصِهِ.
وَ مِنْها یَعْنِی قَوْماً آخَرِینَ - زَرَعُوا الْفُجُورَ.
- وَ سَقَوْهُ الْغُرُورَ.
- وَ حَصَدُوا الثُّبُورَ.
- لایُقاسُ بِآلِ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) مِنْ هذِهِ الْاُمَّةِ أَحَدٌ.
- وَ لا یُسَوَّى بِهِمْ مَنْ جَرَتْ نِعْمَتُهُمْ عَلَیْهِ أَبَداً:
- هُمْ أَسَاسُ الدِّینِ.
- وَ عِمَادُ الْیَقِینِ. إِلَیْهِمْ یَفِی الْغَالی.
- وَ بِهِمْ یُلْحَقُ التَّالی.
- وَ لَهُمْ خَصَائِصُ حَقِّ الْوِلایَةِ.
- وَ فِیهِمُ الْوَصِیَّةُ وَ الْوِرَاثَةُ؛ الآنَ إِذْ رَجَعَ الْحَقُّ إِلَى أَهْلِهِ.
- وَ نُقِلَ إِلَى مُنْتَقَلِهِ!
