متن عربی
98- و من خطبة له (علیه السلام) فی التزهید من الدنیا :
نَحْمَدُهُ عَلَی مَا کانَ وَ نَسْتَعِینُهُ مِنْ أَمْرِنَا عَلَی مَا یکونُ وَ نَسْأَلُهُ الْمُعَافَاةَ فِی الْأَدْیانِ کمَا نَسْأَلُهُ الْمُعَافَاةَ فِی الْأَبْدَانِ عِبَادَ اللَّهِ أُوصِیکمْ بِالرَّفْضِ لِهَذِهِ الدُّنْیا التَّارِکةِ لَکمْ وَ إِنْ لَمْ تُحِبُّوا تَرْکهَا وَ الْمُبْلِیةِ لِأَجْسَامِکمْ وَ إِنْ کنْتُمْ تُحِبُّونَ تَجْدِیدَهَا فَإِنَّمَا مَثَلُکمْ وَ مَثَلُهَا کسَفْرٍ سَلَکوا سَبِیلًا فَکأَنَّهُمْ قَدْ قَطَعُوهُ وَ أَمُّوا عَلَماً فَکأَنَّهُمْ قَدْ بَلَغُوهُ وَ کمْ عَسَی الْمُجْرِی إِلَی الْغَایةِ أَنْ یجْرِی إِلَیهَا حَتَّی یبْلُغَهَا وَ مَا عَسَی أَنْ یکونَ بَقَاءُ مَنْ لَهُ یوْمٌ لَا یعْدُوهُ وَ طَالِبٌ حَثِیثٌ مِنَ الْمَوْتِ یحْدُوهُ وَ مُزْعِجٌ فِی الدُّنْیا حَتَّی یفَارِقَهَا رَغْماً فَلَا تَنَافَسُوا فِی عِزِّ الدُّنْیا وَ فَخْرِهَا وَ لَا تَعْجَبُوا بِزِینَتِهَا وَ نَعِیمِهَا وَ لَا تَجْزَعُوا مِنْ ضَرَّائِهَا وَ بُؤْسِهَا فَإِنَّ عِزَّهَا وَ فَخْرَهَا إِلَی انْقِطَاعٍ وَ إِنَّ زِینَتَهَا وَ نَعِیمَهَا إِلَی زَوَالٍ وَ ضَرَّاءَهَا وَ بُؤْسَهَا إِلَی نَفَادٍ وَ کلُّ مُدَّةٍ فِیهَا إِلَی انْتِهَاءٍ وَ کلُّ حَی فِیهَا إِلَی فَنَاءٍ أَ وَ لَیسَ لَکمْ فِی آثَارِ الْأَوَّلِینَ مُزْدَجَرٌ وَ فِی آبَائِکمُ الْمَاضِینَ تَبْصِرَةٌ وَ مُعْتَبَرٌ إِنْ کنْتُمْ تَعْقِلُونَ أَ وَ لَمْ تَرَوْا إِلَی الْمَاضِینَ مِنْکمْ لَا یرْجِعُونَ وَ إِلَی الْخَلَفِ الْبَاقِینَ لَا یبْقَوْنَ أَ وَ لَسْتُمْ تَرَوْنَ أَهْلَ الدُّنْیا یصْبِحُونَ وَ یمْسُونَ عَلَی أَحْوَالٍ شَتَّی فَمَیتٌ یبْکی وَ آخَرُ یعَزَّی وَ صَرِیعٌ مُبْتَلًی وَ عَائِدٌ یعُودُ وَ آخَرُ بِنَفْسِهِ یجُودُ وَ طَالِبٌ لِلدُّنْیا وَ الْمَوْتُ یطْلُبُهُ وَ غَافِلٌ وَ لَیسَ بِمَغْفُولٍ عَنْهُ وَ عَلَی أَثَرِ الْمَاضِی مَا یمْضِی الْبَاقِی أَلَا فَاذْکرُوا هَاذِمَ اللَّذَّاتِ وَ مُنَغِّصَ الشَّهَوَاتِ وَ قَاطِعَ الْأُمْنِیاتِ عِنْدَ الْمُسَاوَرَةِ لِلْأَعْمَالِ الْقَبِیحَةِ وَ اسْتَعِینُوا اللَّهَ عَلَی أَدَاءِ وَاجِبِ حَقِّهِ وَ مَا لَا یحْصَی مِنْ أَعْدَادِ نِعَمِهِ وَ إِحْسَانِهِ.
متن فارسی
در گریز از دنیا
خطبه ای است از امیرمومنان علیه السلام:
خدا را بر آنچه به ما عطا فرموده می ستاییم و نسبت به آنچه از امور ما که پیش خواهد آمد از او یاری می جوییم و از وی درخواست سلامت و عافیت در دین و اعتقاد خود می نماییم، همانطور که سلامتی و عافیت در بدن خود را از او درخواست داریم.
ای بندگان خدا به شما سفارش و نصیحت می کنم که این دنیایی که شما را ترک خواهد گفت، رها سازید اگر چه رها ساختن آن را دوست نداشته باشید، دنیایی که بدنهای شما را فرسوده و پوسیده می کند هر چند شما تر و تازه گشتن بدنهای خود را دوست داشته باشید ، پس جز این نیست که مثل شما و مثل دنیا مثل مسافرانی است که راهی را پیموده اند گویی آن را به آخر رسانده و آهنگ رسیدن به قله کوهی را نموده گویی به آن رسیده اند، چه زمانی می توان امید داشت که در مسابقه اسب دوانی، سوارکار اسب بدواند تا به آخر خط برسد؟ و چه امیدی می توان داشت برای باقی ماندن کسی که عمر او در روزی به سر می آید و از آن روز تجاوز نمی کند و جوینده شتابانی (یعنی مرگ) او را دنبال می کند و به جلو می راند، تا آن زمان که از دنیا جدا شود؟ بنابراین در مورد عزتها و افتخارات دنیا، با یکدیگر به رقابت نپردازید، و به آرایشها و نعمتهای آن دلخوش نباشید، در برابر زیانها و سختیهای آن، بی تابی نکنید، زیرا عزت و افتخار دنیا به طرف نیستی می رود و بی گمان زینت و نعمت آن به سوی زایل شدن و از میان رفتن است و زیان و سختی آن رو به پایان رسیدن دارد، هر مدت و زمانی در دنیا؟، روزی به آخر می رسد و هر موجود زنده ای در آن به طرف فناء و نابودی گام بر می دارد، آیا آنچه از گذشتگان باقی مانده، برای شما عبرت آموز نیست تا شما را از کارهای زشت باز دارد؟ اگر دارای تصور و تعقل هستید، پدرانتان که در گذشته اند، برای شما وسیله بینایی و عبرت آموزی می باشند، آیا نمی بینید که گذشتگان شما، دیگر بر نمی گردند؟ و به بازماندگان آنها می نگرید که در دنیا باقی نخواهند ماند؟ آیا نمی بینید که مردم دنیا در حالتهای پراکنده و متفاوت، شب را به روز و روز را به شب می رسانند؟ یا مرده ای است که بر او می گریند یا کسی دیگری است که مصیبت دیده و به او تسلیت می گویند، یا فرو افتاده ای است ملازم بستر و مبتلا به رنج و درد یا کسی است که به عیادت بیماری می رود، یا کسی دیگری است که در حال جان دادن است یا دنیا طلبی است که مرگ جویای اوست، یا انسانی غافل است، اما خداوند (یا سرنوشت) از او غافل نیست بدینگونه است که باقیماندگان به دنبال گذشتگان می روند.
آگاه باشید، در آن هنگام که به سوی ارتکاب اعمال زشت، جستن می کنید، مرگی را به یاد آورید که قطع کننده و از میان برنده لذتها و کدر سازنده شهوتها و جدا سازنده انسان از آرزوها است، و برای ادای حقی که از خدا بر شما واجب گردیده، و برای گزاردن حق نعمتها و احسانهای بی شمار او از وی یاری جویید.