متن عربی
167- و من خطبة له (علیه السلام) عند مسیر أصحاب الجمل إلی البصرة:
الأمور الجامعة للمسلمین
إِنَّ اللَّهَ بَعَثَ رَسُولًا هَادِیاً بِکتَابٍ نَاطِقٍ وَ أَمْرٍ قَائِمٍ لَا یهْلِک عَنْهُ إِلَّا هَالِک وَ إِنَّ الْمُبْتَدَعَاتِ الْمُشَبَّهَاتِ هُنَّ الْمُهْلِکاتُ إِلَّا مَا حَفِظَ اللَّهُ مِنْهَا وَ إِنَّ فِی سُلْطَانِ اللَّهِ عِصْمَةً لِأَمْرِکمْ فَأَعْطُوهُ طَاعَتَکمْ غَیرَ مُلَوَّمَةٍ وَ لَا مُسْتَکرَهٍ بِهَا وَ اللَّهِ لَتَفْعَلُنَّ أَوْ لَینْقُلَنَّ اللَّهُ عَنْکمْ سُلْطَانَ الْإِسْلَامِ ثُمَّ لَا ینْقُلُهُ إِلَیکمْ أَبَداً حَتَّی یأْرِزَ الْأَمْرُ إِلَی غَیرِکمْ.
التنفیر من خصومه
إِنَّ هَؤُلَاءِ قَدْ تَمَالَئُوا عَلَی سَخْطَةِ إِمَارَتِی وَ سَأَصْبِرُ مَا لَمْ أَخَفْ عَلَی جَمَاعَتِکمْ فَإِنَّهُمْ إِنْ تَمَّمُوا عَلَی فَیالَةِ هَذَا الرَّأْی انْقَطَعَ نِظَامُ الْمُسْلِمِینَ وَ إِنَّمَا طَلَبُوا هَذِهِ الدُّنْیا حَسَداً لِمَنْ أَفَاءَهَا اللَّهُ عَلَیهِ فَأَرَادُوا رَدَّ الْأُمُورِ عَلَی أَدْبَارِهَا وَ لَکمْ عَلَینَا الْعَمَلُ بِکتَابِ اللَّهِ تَعَالَی وَ سِیرَةِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه وآله) وَ الْقِیامُ بِحَقِّهِ وَ النَّعْشُ لِسُنَّتِهِ.
متن فارسی
هنگام حرکت به بصره
خطبه ای است از امیرالمومنین علیه السلام، در آن وقت که اصحاب جمل (طلحه و زبیر و یارانشان) رهسپار بصره شدند:
همانا خداوند پیامبری را فرستاد تا با کتابی گویا و دینی مستقیم و پابرجا، مردم را راهنما باشد، هیچکس با سرپیچی از دستورهای او به هلاکت نمی افتد، مگر کسی که به راه کج رفتن جزو سرشت اوست که چنین کسی سخت در هلاکت فرو رفته و درمان پذیر نیست ، و به راستی بدعتهایی شبیه به سنت پیامبر که موجب به شبهه افتادن مردم می گردد هلاک کننده است، جز مواردی که خدا از این گونه امور، انسان را حفظ فرماید، به راستی (فرمانبری، از قدرت حکومتی که از سوی خداست باعث محفوظ ماندن امور شما (از خطر) است، پس اطاعت خالص و دور از نفاق خود را که از روی اکراه و اجبار نباشد، به او بدهید، به خدا قسم، به راستی و درستی باید، این کار را، انجام دهید و گرنه هر آینه و البته خداوند دولت اسلام را، از شما به محل دیگری منتقل خواهد کرد، از آن پس هرگز آن را به شما بر نمی گرداند، تا آن گاه که امر حکومت به کسان دیگری غیر از شما بازگشت نماید.
همانا این گروه (اشاره به اصحاب جمل) به تحقیق برای کینه توزی نسبت به فرمانروایی من، گرد آمده اند، و من تا زمانی که نسبت به تفرقه و پراکنده شدن جمعیت شما بیمناک نباشم، شکیبا خواهم بود، پس به راستی آن گروه اگر این اندیشه ضعیف خویش را به اتمام رسانند، نظام کار مسلمانان از هم گسیخته می گردد، جز این نیست که آنها به علت حسد ورزیدن به کسی که خداوند، این خلافت و حکومت را به او بر گردانیده، خواهان این دنیا شده اند، و چنین خواستند که کارها را به عقب برگردانند و به گذشته برگردند و آنچه از شما بر ما لازم است، عمل به کتاب خدای تعالی و سیره رسول خدا صلی الله علیه و آله و به پا داشتن حق آن حضرت و بالا نگاه داشتن، سنت او می باشد.