متن عربی
172- و من خطبة له (عليه السلام) :
حمد الله
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَا تُوَارِي عَنْهُ سَمَاءٌ سَمَاءً وَ لَا أَرْضٌ أَرْضاً .
يوم الشورى
منها : وَ قَدْ قَالَ قَائِلٌ إِنَّكَ عَلَى هَذَا الْأَمْرِ يَا ابْنَ أَبِي طَالِبٍ لَحَرِيصٌ فَقُلْتُ بَلْ أَنْتُمْ وَ اللَّهِ لَأَحْرَصُ وَ أَبْعَدُ وَ أَنَا أَخَصُّ وَ أَقْرَبُ وَ إِنَّمَا طَلَبْتُ حَقّاً لِي وَ أَنْتُمْ تَحُولُونَ بَيْنِي وَ بَيْنَهُ وَ تَضْرِبُونَ وَجْهِي دُونَهُ فَلَمَّا قَرَّعْتُهُ بِالْحُجَّةِ فِي الْمَلَإِ الْحَاضِرِينَ هَبَّ كَأَنَّهُ بُهِتَ لَا يَدْرِي مَا يُجِيبُنِي بِهِ .
الاستنصار على قريش
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَعْدِيكَ عَلَى قُرَيْشٍ وَ مَنْ أَعَانَهُمْ فَإِنَّهُمْ قَطَعُوا رَحِمِي وَ صَغَّرُوا عَظِيمَ مَنْزِلَتِيَ وَ أَجْمَعُوا عَلَى مُنَازَعَتِي أَمْراً هُوَ لِي ثُمَّ قَالُوا أَلَا إِنَّ فِي الْحَقِّ أَنْ تَأْخُذَهُ وَ فِي الْحَقِّ أَنْ تَتْرُكَهُ .
منها في ذكر أصحاب الجمل
فَخَرَجُوا يَجُرُّونَ حُرْمَةَ رَسُولِ اللَّهِ (صلى الله عليه وآله) كَمَا تُجَرُّ الْأَمَةُ عِنْدَ شِرَائِهَا مُتَوَجِّهِينَ بِهَا إِلَى الْبَصْرَةِ فَحَبَسَا نِسَاءَهُمَا فِي بُيُوتِهِمَا وَ أَبْرَزَا حَبِيسَ رَسُولِ اللَّهِ (صلى الله عليه وآله) لَهُمَا وَ لِغَيْرِهِمَا فِي جَيْشٍ مَا مِنْهُمْ رَجُلٌ إِلَّا وَ قَدْ أَعْطَانِي الطَّاعَةَ وَ سَمَحَ لِي بِالْبَيْعَةِ طَائِعاً غَيْرَ مُكْرَهٍ فَقَدِمُوا عَلَى عَامِلِي بِهَا وَ خُزَّانِ بَيْتِ مَالِ الْمُسْلِمِينَ وَ غَيْرِهِمْ مِنْ أَهْلِهَا فَقَتَلُوا طَائِفَةً صَبْراً وَ طَائِفَةً غَدْراً فَوَاللَّهِ لَوْ لَمْ يُصِيبُوا مِنَ الْمُسْلِمِينَ إِلَّا رَجُلًا وَاحِداً مُعْتَمِدِينَ لِقَتْلِهِ بِلَا جُرْمٍ جَرَّهُ لَحَلَّ لِي قَتْلُ ذَلِكَ الْجَيْشِ كُلِّهِ إِذْ حَضَرُوهُ فَلَمْ يُنْكِرُوا وَ لَمْ يَدْفَعُوا عَنْهُ بِلِسَانٍ وَ لَا بِيَدٍ دَعْ مَا أَنَّهُمْ قَدْ قَتَلُوا مِنَ الْمُسْلِمِينَ مِثْلَ الْعِدَّةِ الَّتِي دَخَلُوا بِهَا عَلَيْهِمْ .
متن فارسی
ص 417
ستايش مخصوص خدائى است كه نه آسمانى از ديدن خدا آسمان ديگر را مانع مى شود و نه زمينى از ديدن زمين ديگر را .
على عليه السلام مظلوم واقع شد
كسى گفت: اى پسر ابى طالب تو به رياست علاقه دارى من گفتم: شما بيش از من حرص رياست را دارى و نسبت شما بآن فاصله دارد ولى من كمتر حرص مى زنم و نسبتم به رياست نزديكتر است . من حق خودم را كه (محمد صلّى اللّه عليه و آله و سلم تعيين كرده بود) مطالبه ميكنم و شما ميان من و حق من فاصله انداخته ايد و بصورتم مى كوبيد و آن گاه كه من در ميان مردم مطالب خود را بيان كردم بيدار شد و گويا مبهوت شده نمى داند چه جوابى بمن بدهد .
بار خدايا انتقام مرا از قريش و يارانش بگير، زيرا ارتباط مرا با محمد صلّى اللّه عليه و آله و سلم قطع كردند، عظمت مرا كوچك شمردند و براى مبارزه در باره حقى كه مخصوص من بود متحد گرديدند سپس گفتند حقى است كه بايد رها كنى و حقى است كه بايد بگيرى .
ص 418
اهانت به همسر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلم
بخشى از خطبه در باره اصحاب جمل است . اينان همسر رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلم (عايشه) را همانند كنيزى كه تازه خريده اند بدنبال خودشان بسوى بصره كشانيدند . همسران خود را در خانه نشاندند اما همسر رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلم را براى سود خود و ديگران از خانه بيرون كشيدند .
اينان لشكرى را بسيج كردند كه همه آنان پيمان اطاعت با من بسته و بيعت كرده بودند، بيعت و پيمان آنان از روى ميل و اراده بود . اينان بر نماينده من در بصره فرود آمدند انبارداران بيت المال و عده اى ديگر را محاصره كرده عده اى را پس از شكنجه به قتل رسانيده و عده اى را در زندان رها كرده
ص 419
تا مردند . بخدا سوگند اگر فقط يك نفر را بدون جرم عمدا كشته بودند براى من جائز بود كه تمام لشكريان بصره را بقتل برسانم، زيرا لشكريان بصره حاضر بودند كه فردى كشته مى شود اما جلوگيرى نكردند و نه با زبان و نه با دست از آنان دفاع نمودند چه رسد به اين كه اينان تعداد فراوانى از مسلمانان را در حدود تعدادى كه وارد بصره شده اند بقتل رسانيده اند .