متن عربی
122- و من كلام له (عليه السلام) قاله للخوارج و قد خرج إلى معسكرهم و هم مقيمون على إنكار الحكومة فقال (عليه السلام) :
أَ كُلُّكُمْ شَهِدَ مَعَنَا صِفِّينَ فَقَالُوا مِنَّا مَنْ شَهِدَ وَ مِنَّا مَنْ لَمْ يَشْهَدْ قَالَ فَامْتَازُوا فِرْقَتَيْنِ فَلْيَكُنْ مَنْ شَهِدَ صِفِّينَ فِرْقَةً وَ مَنْ لَمْ يَشْهَدْهَا فِرْقَةً حَتَّى أُكَلِّمَ كُلًّا مِنْكُمْ بِكَلَامِهِ وَ نَادَى النَّاسَ فَقَالَ أَمْسِكُوا عَنِ الْكَلَامِ وَ أَنْصِتُوا لِقَوْلِي وَ أَقْبِلُوا بِأَفْئِدَتِكُمْ إِلَيَّ فَمَنْ نَشَدْنَاهُ شَهَادَةً فَلْيَقُلْ بِعِلْمِهِ فِيهَا ثُمَّ كَلَّمَهُمْ (عليه السلام) بِكَلَامٍ طَوِيلٍ مِنْ جُمْلَتِهِ أَنْ قَالَ (عليه السلام) أَ لَمْ تَقُولُوا عِنْدَ رَفْعِهِمُ الْمَصَاحِفَ حِيلَةً وَ غِيلَةً وَ مَكْراً وَ خَدِيعَةً إِخْوَانُنَا وَ أَهْلُ دَعْوَتِنَا اسْتَقَالُونَا وَ اسْتَرَاحُوا إِلَى كِتَابِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ فَالرَّأْيُ الْقَبُولُ مِنْهُمْ وَ التَّنْفِيسُ عَنْهُمْ فَقُلْتُ لَكُمْ هَذَا أَمْرٌ ظَاهِرُهُ إِيمَانٌ وَ بَاطِنُهُ عُدْوَانٌ وَ أَوَّلُهُ رَحْمَةٌ وَ آخِرُهُ نَدَامَةٌ فَأَقِيمُوا عَلَى شَأْنِكُمْ وَ الْزَمُوا طَرِيقَتَكُمْ وَ عَضُّوا عَلَى الْجِهَادِ بَنَوَاجِذِكُمْ وَ لَا تَلْتَفِتُوا إِلَى نَاعِقٍ نَعَقَ إِنْ أُجِيبَ أَضَلَّ وَ إِنْ تُرِكَ ذَلَّ وَ قَدْ كَانَتْ هَذِهِ الْفَعْلَةُ وَ قَدْ رَأَيْتُكُمْ أَعْطَيْتُمُوهَا وَ اللَّهِ لَئِنْ أَبَيْتُهَا مَا وَجَبَتْ عَلَيَّ فَرِيضَتُهَا وَ لَا حَمَّلَنِي اللَّهُ ذَنْبَهَا وَ وَ اللَّهِ إِنْ جِئْتُهَا إِنِّي لَلْمُحِقُّ الَّذِي يُتَّبَعُ وَ إِنَّ الْكِتَابَ لَمَعِي مَا فَارَقْتُهُ مُذْ صَحِبْتُهُ فَلَقَدْ كُنَّا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ ( صلى الله عليه وآله ) وَ إِنَّ الْقَتْلَ لَيَدُورُ عَلَى الْآباءِ وَ الْأَبْنَاءِ وَ الْإِخْوَانِ وَ الْقَرَابَاتِ فَمَا نَزْدَادُ عَلَى كُلِّ مُصِيبَةٍ وَ شِدَّةٍ إِلَّا إِيمَاناً وَ مُضِيّاً عَلَى الْحَقِّ وَ تَسْلِيماً لِلْأَمْرِ وَ صَبْراً عَلَى مَضَضِ الْجِرَاحِ وَ لَكِنَّا إِنَّمَا أَصْبَحْنَا نُقَاتِلُ إِخْوَانَنَا فِي الْإِسْلَامِ عَلَى مَا دَخَلَ فِيهِ مِنَ الزَّيْغِ وَ الِاعْوِجَاجِ وَ الشُّبْهَةِ وَ التَّأْوِيلِ فَإِذَا طَمِعْنَا فِي خَصْلَةٍ يَلُمُّ اللَّهُ بِهَا شَعَثَنَا وَ نَتَدَانَى بِهَا إِلَى الْبَقِيَّةِ فِيمَا بَيْنَنَا رَغِبْنَا فِيهَا وَ أَمْسَكْنَا عَمَّا سِوَاهَا .
متن فارسی
ص 283
خوارج لشكر تشكيل داده و روى مخالفت با «حكميّت» فشار مى آوردند . امام عليه السلام براى صحبت با آنان بيرون رفت سپس به آنان فرمود: آيا همه شما در صفين با ما بوديد؟ پاسخ دادند: عده اى بوديم و عده اى در صفين شركت نداشتيم . حضرت فرمود: از يكديگر جدا شويد هر كسى در صفين بوده يك طرف قرار
ص 284
گيرد و هر كس نبوده در دسته ديگر تا من جدا جدا با آنان صحبت كنم . سپس با صداى بلند فرمود: سخن نگوئيد گوش به حرف من بدهيد قلب شما متوجه من باشد از هر كسى گواهى خواستم اطلاعاتش را در اختيار من بگذارد . سپس امام عليه السلام مطالب طولانى براى آنان فرمود كه از جمله ى آن مطالب اين است: مگر موقعى كه ياران معاويه از روى نيرنگ، حيله، مكر و خدعه قرآن ها را بر سر نيزه كردند شما نگفتيد: اينها برادران و همكيشان ما هستند از ما درخواست گفتگو كرده اند و قضاوت را به كتاب خداى عزيز گذاشته اند، نظر ما اين است پيشنهادشان را قبول كنيم و نگرانى هاشان را بر طرف گردانيم؟ مگر من در آن موقع نگفتم: اين پيشنهاد بصورت ظاهر ايمان است و در باطن دشمنى و مخالفت . آغازش رحمت و پايانش پشيمانى است؟ مگر من نگفتم: به جنگ ادامه دهيد، راه خود را برويد در راه جنگ دندان روى هم فشار دهيد و گوش به فرياد مخالف ندهيد، اگر حرفش را بپذيريد ملت را گمراه مى كند و اگر اعتنا نكرديد ذليل مى گردد؟ داستان «حكميت» واقع شد و من ديدم كه در باره ى بوجود آمدن اين برنامه كوشش مى كرديد . بخدا سوگند اگر زير بار «حكميت» نرفتم كار واجبى را ترك نكردم و خدا گناه اين كار را به گردن من نمى گذارد بخدا سوگند اگر زير بار «حكميت» هم مى رفتم حق داشتم و بايد از من متابعت شود، زيرا من حافظ و نگهبان قرآن هستم و از تاريخى كه با آن آشنا شده ام از آن جدا نگرديده ام . ما همراه رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله بوديم و كشتار بر پدران، فرزندان، برادران و اقوام سايه افكنده بود و در چنين شرائطى هر مصيبت و سختى كه پيش مى آمد به ايمان و استوار بودن ما در راه حق و تسليم حوادث بودن، و تحمل سختى ها مى افزود . اما وضع ما در حال حاضر به جائى رسيده است كه با برادران مسلمان خود به خاطر انحراف، كجروى، شبهه و اختلاف نظر به جنگ بپردازيم بنا بر اين موقعى
ص 285
كه ما به وسيله اى كه اختلاف را بر طرف گرداند و باقيمانده ما را مرتبط سازد دست يافتيم به آن رغبت پيدا مى كنيم و از كارهاى ديگر صرف نظر مى نمائيم .