متن عربی
«85»
85- و من خطبة له (علیه السلام) و فیها بیان صفات الحق جل جلاله، ثم عظة الناس بالتقوی و المشورة :
قَدْ عَلِمَ السَّرَائِرَ وَ خَبَرَ الضَّمَائِرَ لَهُ الْإِحَاطَةُ بِکلِّ شَیءٍ وَ الْغَلَبَةُ لِکلِّ شَیءٍ وَ الْقُوَّةُ عَلَی کلِّ شَیءٍ.
عظة الناس
فَلْیعْمَلِ الْعَامِلُ مِنْکمْ فِی أَیامِ مَهَلِهِ قَبْلَ إِرْهَاقِ أَجَلِهِ وَ فِی فَرَاغِهِ قَبْلَ أَوَانِ شُغُلِهِ وَ فِی مُتَنَفَّسِهِ قَبْلَ أَنْ یؤْخَذَ بِکظَمِهِ وَ لْیمَهِّدْ لِنَفْسِهِ وَ قَدَمِهِ وَ لْیتَزَوَّدْ مِنْ دَارِ ظَعْنِهِ لِدَارِ إِقَامَتِهِ فَاللَّهَ اللَّهَ أَیهَا النَّاسُ فِیمَا اسْتَحْفَظَکمْ مِنْ کتَابِهِ وَ اسْتَوْدَعَکمْ مِنْ حُقُوقِهِ فَإِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ لَمْ یخْلُقْکمْ عَبَثاً وَ لَمْ یتْرُککمْ سُدًی وَ لَمْ یدَعْکمْ فِی جَهَالَةٍ وَ لَا عَمًی قَدْ سَمَّی آثَارَکمْ وَ عَلِمَ أَعْمَالَکمْ وَ کتَبَ آجَالَکمْ وَ أَنْزَلَ عَلَیکمُ الْکتَابَ تِبْیاناً لِکلِّ شَیءٍ وَ عَمَّرَ فِیکمْ نَبِیهُ أَزْمَاناً حَتَّی أَکمَلَ لَهُ وَ لَکمْ فِیمَا أَنْزَلَ مِنْ کتَابِهِ دِینَهُ الَّذِی رَضِی لِنَفْسِهِ وَ أَنْهَی إِلَیکمْ عَلَی لِسَانِهِ مَحَابَّهُ مِنَ الْأَعْمَالِ وَ مَکارِهَهُ وَ نَوَاهِیهُ وَ أَوَامِرَهُ وَ أَلْقَی إِلَیکمُ الْمَعْذِرَةَ وَ اتَّخَذَ عَلَیکمُ الْحُجَّةَ وَ قَدَّمَ إِلَیکمْ بِالْوَعِیدِ وَ أَنْذَرَکمْ بَینَ یدَی عَذابٍ شَدِیدٍ فَاسْتَدْرِکوا بَقِیةَ أَیامِکمْ وَ اصْبِرُوا لَهَا أَنْفُسَکمْ فَإِنَّهَا قَلِیلٌ فِی کثِیرِ الْأَیامِ الَّتِی تَکونُ مِنْکمْ فِیهَا الْغَفْلَةُ وَ التَّشَاغُلُ عَنِ الْمَوْعِظَةِ وَ لَا تُرَخِّصُوا لِأَنْفُسِکمْ فَتَذْهَبَ بِکمُ الرُّخَصُ مَذَاهِبَ الظَّلَمَةِ وَ لَا تُدَاهِنُوا فَیهْجُمَ بِکمُ الْإِدْهَانُ عَلَی الْمَعْصِیةِ عِبَادَ اللَّهِ إِنَّ أَنْصَحَ النَّاسِ لِنَفْسِهِ أَطْوَعُهُمْ لِرَبِّهِ وَ إِنَّ أَغَشَّهُمْ لِنَفْسِهِ أَعْصَاهُمْ لِرَبِّهِ وَ الْمَغْبُونُ مَنْ غَبَنَ نَفْسَهُ وَ الْمَغْبُوطُ مَنْ سَلِمَ لَهُ دِینُهُ وَ السَّعِیدُ مَنْ وُعِظَ بِغَیرِهِ وَ الشَّقِی مَنِ انْخَدَعَ لِهَوَاهُ وَ غُرُورِهِ وَ اعْلَمُوا أَنَّ یسِیرَ الرِّیاءِ شِرْک وَ مُجَالَسَةَ أَهْلِ الْهَوَی مَنْسَاةٌ لِلْإِیمَانِ وَ مَحْضَرَةٌ لِلشَّیطَانِ جَانِبُوا الْکذِبَ فَإِنَّهُ مُجَانِبٌ لِلْإِیمَانِ الصَّادِقُ عَلَی شَفَا مَنْجَاةٍ وَ کرَامَةٍ وَ الْکاذِبُ عَلَی شَرَفِ مَهْوَاةٍ وَ مَهَانَةٍ وَ لَا تَحَاسَدُوا فَإِنَّ الْحَسَدَ یأْکلُ الْإِیمَانَ کمَا تَأْکلُ النَّارُ الْحَطَبَ وَ لَا تَبَاغَضُوا فَإِنَّهَا الْحَالِقَةُ وَ اعْلَمُوا أَنَّ الْأَمَلَ یسْهِی الْعَقْلَ وَ ینْسِی الذِّکرَ فَأَکذِبُوا الْأَمَلَ فَإِنَّهُ غُرُورٌ وَ صَاحِبُهُ مَغْرُورٌ.
متن فارسی
صفات پرهیزکاری
قسمتی است از یکی از خطبه های امیرالمومنین علیه السلام:
به راستی و بی گمان، خداوند، امور نهانی را می داند و به اسرار درونی هر کس آگاه است، او راست احاطه به هر چیز و چیرگی به هر چیز و نیرومندی بر هر چیز، پس هر یک از شما هر عملی را که انجام می دهد باید در زمان مهلت داشتن وی و قبل از این باشد که مرگ ناگزیر، او را فرو گیرد، و در زمان آسوده خاطری او باشد، قبل از اینکه ناراحتی و دل مشغولی برای وی پیش آید، و آن را در زمانی که فرصت و گشایشی دارد و هنوز نفس می کشد و پیش از اینکه گلویش فشرده شود، به انجام رساند و باید برای خود و برای آن زمان که به آخرت می رسد ذخیره ای آماده سازد و باید از سرایی که از آن کوچ خواهد کرد برای سرایی که اقامتگاه همیشگی اوست، توشه ای برگیرد، پس ای بندگان خدا، درباره آنچه خداوند در کتاب خود حفظ و نگاه داری آن را از شما خواسته و آنچه از حقوق خود که نزد شما به امانت نهاده، خدا را در نظر گیرید، خدا را در نظر گیرید و از خشم او حذر کنید، پس بی گمان خداوند، شما را بیهوده نیافریده و سر خود رها نکرده و در نادانی و نابینایی از درک حقایق، وانگذاشته است، به تحقیق خداوند اعمال و آثار شما را (چه خوب و چه بد) بیان کرده و حد هر یک را معین فرموده است، عملهایی را که باید انجام دهید به شما یاد داده و زمان مرگتان را در دفتر تقدیر نوشته است ، کتابی برای شما فرو فرستاد، که بیان کننده هر چیزی است، خداوند در میان شما تا آن زمان به پیامبر خود عمر داد که برای خود آن حضرت و برای شما درباره آنچه از کتاب خود فرو فرستاد، دین خود را که مورد پسند خود اوست، کامل کرد، و شما را از اعمالی که دوست دارد و اعمالی که زشت دارد و از نهی ها و امرهای خود از زبان پیامبر خویش، آگاه ساخت، (و با دلیلهای روشن و واضح) معذرت خواهی را از شما به دور افکند و راه آن را بر شما بست و حجت را بر شما تمام کرد (و دیگر هیچ راهی برای عذر و بهانه آوردن، ندارید) و بیم از عذاب را در مقابل شما قرار داد و از عذابی شدید که در پیش رو دارید، شما را ترسانید، بنابراین در باقیمانده عمرتان به جبران گذشته بپردازید و خود را برای بقیه عمر شکیبا سازید، پس به راستی این مدت باقیمانده در برابر مدتی دراز که به غفلت گذرانده و از پند پذیری خودداری کرده اید اندک است، به خود (ارتکاب اعمال زشت را) اجازه ندهید که چنین اجازه ای شما را به راه ستمگران می برد، در کارها مداهنه و سهل انگاری نکنید که این سهل انگاری شما را به ارتکاب معصیت می افکند، ای بندگان خدا، همانا خیرخواه ترین مردم نسبت به خود، مطیع ترین آنان نسبت به پروردگار خود می باشد و همانا خائن ترین ایشان نسبت به خود، نافرمانترین آنها نسبت به پروردگارش می باشد، زیانخورده، آن کس است که به خود زیان رساند و آن کس مورد حسرت دیگران است که دینش برای او سالم بماند، نیکبخت کسی است که از مصائب دیگران پند گیرد و بدبخت آن کس است که فریب هوای نفس خود را بخورد، بدانید که مقدار اندکی از ریا هم شرک به خداست، و اینکه همنشینی با اهل هوی و هوس موجب فراموش شدن ایمان و جای حضور شیطان است، از دروغ گفتن، دوری نمایید که همانا دروغ دور کننده ایمان است، انسان راستگو بر بلندیهای نجات و بزرگواری است و دروغگو در کنار پرتگاه، و همراه با خواری است، بر یکدیگر حسد نبرید، پس بی گمان حسد ، ایمان را می خورد به همانگونه که آتش هیزم را می خورد، نسبت به همدیگر کینه توزی و دشمنی نکنید، پس به راستی، کینه توزی از میان برنده نیکویها است، بدانید که آرزوها ، عقل را غافل می سازد و به اشتباه می افکند و یاد خدا را به فراموشی می سپارد، پس، آرزوها را دروغ بدانید که به راستی فریبنده است، و آن کس که گرفتار آن باشد، انسان فریب خورده ای است.
قبلی بعدی