متن عربی
105- و من خطبة له (عليه السلام) في بعض صفات الرسول الكريم و تهديد بني أمية و عظة الناس :
الرسول الكريم
حَتَّى بَعَثَ اللَّهُ مُحَمَّداً ( صلى الله عليه وآله ) شَهِيداً وَ بَشِيراً وَ نَذِيراً خَيْرَ الْبَرِيَّةِ طِفْلًا وَ أَنْجَبَهَا كَهْلًا وَ أَطْهَرَ الْمُطَهَّرِينَ شِيمَةً وَ أَجْوَدَ الْمُسْتَمْطَرِينَ دِيمَةً .
بنو أمية
فَمَا احْلَوْلَتْ لَكُمُ الدُّنْيَا فِي لَذَّتِهَا وَ لَا تَمَكَّنْتُمْ مِنْ رَضَاعِ أَخْلَافِهَا إِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا صَادَفْتُمُوهَا جَائِلًا خِطَامُهَا قَلِقاً وَضِينُهَا قَدْ صَارَ حَرَامُهَا عِنْدَ أَقْوَامٍ بِمَنْزِلَةِ السِّدْرِ الْمَخْضُودِ وَ حَلَالُهَا بَعِيداً غَيْرَ مَوْجُودٍ وَ صَادَفْتُمُوهَا وَ اللَّهِ ظِلًّا مَمْدُوداً إِلَى أَجْلٍ مَعْدُودٍ فَالْأَرْضُ لَكُمْ شَاغِرَةٌ وَ أَيْدِيكُمْ فِيهَا مَبْسُوطَةٌ وَ أَيْدِي الْقَادَةِ عَنْكُمْ مَكْفُوفَةٌ وَ سُيُوفُكُمْ عَلَيْهِمْ مُسَلَّطَةٌ وَ سُيُوفُهُمْ عَنْكُمْ مَقْبُوضَةٌ أَلَا وَ إِنَّ لِكُلِّ دَمٍ ثَائِراً وَ لِكُلِّ حَقٍّ طَالِباً وَ إِنَّ الثَّائِرَ فِي دِمَائِنَا كَالْحَاكِمِ فِي حَقِّ نَفْسِهِ وَ هُوَ اللَّهُ الَّذِي لَا يُعْجِزُهُ مَنْ طَلَبَ وَ لَا يَفُوتُهُ مَنْ هَرَبَ فَأُقْسِمُ بِاللَّهِ يَا بَنِي أُمَيَّةَ عَمَّا قَلِيلٍ لَتَعْرِفُنَّهَا فِي أَيْدِي غَيْرِكُمْ وَ فِي دَارِ عَدُوِّكُمْ أَلَا إِنَّ أَبْصَرَ الْأَبْصَارِ مَا نَفَذَ فِي الْخَيْرِ طَرْفُهُ أَلَا إِنَّ أَسْمَعَ الْأَسْمَاعِ مَا وَعَى التَّذْكِيرَ وَ قَبِلَهُ .
وعظ الناس
أَيُّهَا النَّاسُ اسْتَصْبِحُوا مِنْ شُعْلَةِ مِصْبَاحٍ وَاعِظٍ مُتَّعِظٍ ، وَ امْتَاحُوا مِنْ صَفْوِ عَيْنٍ قَدْ رُوِّقَتْ مِنَ الْكَدَرِ ، عِبَادَ اللَّهِ لَا تَرْكَنُوا إِلَى جَهَالَتِكُمْ ، وَ لَا تَنْقَادُوا لِأَهْوَائِكُمْ ، فَإِنَّ النَّازِلَ بِهَذَا الْمَنْزِلِ نَازِلٌ بِشَفَا جُرُفٍ هَارٍ ، يَنْقُلُ الرَّدَى عَلَى ظَهْرِهِ مِنْ مَوْضِعٍ إِلَى مَوْضِعٍ لِرَأْيٍ يُحْدِثُهُ بَعْدَ رَأْيٍ ، يُرِيدُ أَنْ يُلْصِقَ مَا لَا يَلْتَصِقُ ، وَ يُقَرِّبَ مَا لَا يَتَقَارَبُ ، فَاللَّهَ اللَّهَ أَنْ تَشْكُوا إِلَى مَنْ لَا يُشْكِي شَجْوَكُمْ ، وَ لَا يَنْقُضُ بِرَأْيِهِ مَا قَدْ أَبْرَمَ لَكُمْ ، إِنَّهُ لَيْسَ عَلَى الْإِمَامِ إِلَّا مَا حُمِّلَ مِنْ أَمْرِ رَبِّهِ : الْإِبْلَاغُ فِي الْمَوْعِظَةِ ، وَ الِاجْتِهَادُ فِي النَّصِيحَةِ ، وَ الْإِحْيَاءُ لِلسُّنَّةِ ، وَ إِقَامَةُ الْحُدُودِ عَلَى مُسْتَحِقِّيهَا ، وَ إِصْدَارُ السُّهْمَانِ عَلَى أَهْلِهَا ، فَبَادِرُوا الْعِلْمَ مِنْ قَبْلِ تَصْوِيحِ نَبْتِهِ ، وَ مِنْ قَبْلِ أَنْ تُشْغَلُوا بِأَنْفُسِكُمْ عَنْ مُسْتَثَارِ الْعِلْمِ مِنْ عِنْدِ أَهْلِهِ ، وَ انْهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ تَنَاهَوْا عَنْهُ ، فَإِنَّمَا أُمِرْتُمْ بِالنَّهْيِ بَعْدَ التَّنَاهِي .
متن فارسی
ص 228
سرانجام خدا محمد صلّى اللّه عليه و آله را براى نظارت بر اعمال مردم و بشارت دادن به بهشت و كار نيك و اعلام خطر كردن در مورد كارهاى ناشايسته اعزام داشت . محمد صلّى اللّه عليه و آله در كودكى بهترين فرد روزگار بود و آن گاه كه بزرگ شد نجيب ترين مردم بود . از نظر اخلاق پاكتر از همه و از نظر نفع دائمى براى جامعه برتر از تمام مردم بود .
سرانجام بنى اميه
تا محمد صلّى اللّه عليه و آله زنده بود شما بنى اميه نمى توانستيد از لذتهاى دنيا بهره ببريد و يا از پستان شتر خلافت شير بنوشيد . پس از مرگ آن حضرت افسار شتر خلافت را آزاد يافتيد و تنگ جهازش را محكم نيافتيد . حرام دنيا در نظر طايفه هائى (خلفاء) مانند ميوه سدر حلال و كار حلال در دسترس كسى نيست (براى مردم حلال و حرام فرقى نداشت .) سوگند بخدا دنيا را به دلخواه خود يافته ايد مانند سايه طولانى تا مدت محدودى از آن بهره مى بريد . زمين براى شما خالى (و بدون صاحب است)، دست شما باز، رهبرانتان دستشان در باره شما بسته و شمشيرهاى شما بر آنها كارگر شده و اسلحه ى آنها بر شما نفوذ نخواهد كرد .
ص 229
آگاه باشيد كه هر خونى خونخواهى دارد و هر حقى در خواست كننده اى . خونخواه ما مثل حاكم بر حق خويش است و او خدائى است كه هيچ درخواست كننده اى نمى تواند او را عاجز كند و آن كس كه فرار كند، از چنگ خدا بيرون نخواهد رفت . از آنچه گفتم يك نتيجه مى گيرم و آن اين كه بخدا سوگند شما بنى اميه بزودى قدرت را در دست ديگران و خانه دشمنان مشاهده خواهيد كرد . آگاه باشيد كه بيناترين چشم ها چشمى است كه به كار خير توجه كند آگاه باشيد كه شنواترين گوش ها گوشى است كه تذكر را بشنود و آن را بپذيرد .
ص 230
خود سازى، ديگر سازى
اى مردم از نور چراغ واعظى كه خود به كمال رسيده بهره گيريد و از چشمه اى كه آب آن زلال است و املاح آن ته نشين شده آب بنوشيد .
بندگان خدا به نادانى تان اعتماد نكنيد، تسليم هواهاى خود نشويد، زيرا كسى كه نزديك هواى نفس منزل گزيند كنار پرتگاه اقامت كرده است و دوش او وسيله اى است براى حمل رذالت كه بخاطر تغيير رأى جابجا مى شود سعى ميكند چيزى را كه قابل قبول نيست تحميل كند، و آنچه را قابل تصور نيست مى خواهد عرضه كند .
خدا را در نظر بگيريد .
خدا را در نظر بگيريد و مواظب باشيد شكايت پيش كسى نبريد كه دردهاى شما را درك نمى كند و درمان نمى نمايد و قدرت ندارد با رأى خود تصميم ديگران را تغيير بدهد . امام بدون ترديد فقط دستور خداى خود را بايد اجراء كند: پند و اندرز بدهد، در نصيحت كوشش كند، اسلام را زنده كند، كيفر الهى را در باره ى منحرفان اجرا كند و سهم حق داران را از بيت المال بدهد . با توجه به نكات گذشته قبل از اين كه درخت علم خشك گردد و قبل از اين كه بخود مشغول گرديد شتاب كنيد و علم را از اهل آن بياموزيد، نهى از منكر كنيد و خودتان هم نهى را بپذيريد، زيرا شما دستور داريد اول خودتان مناهى را ترك كنيد بعد نهى از منكر نمائيد .