روز انتقام گرفتن از ظالم سخت تر از ستمكارى بر مظلوم است
مرکز جهانی اطلاع رسانی آل البیت

خانه  >   ترجمه ( علی اصغر فقیهی)  >   پارسايی ( خطبه شماره 188 )

خطبـه ها
نامـــه ها
حکمت ها
غرائب الکلم

متن عربی

188- و من خطبة له (علیه السلام) یحمد اللّه و یثنی علی نبیه و یعظ بالتقوی:
حمد اللّه
أَحْمَدُهُ شُکراً لِإِنْعَامِهِ وَ أَسْتَعِینُهُ عَلَی وَظَائِفِ حُقُوقِهِ عَزِیزَ الْجُنْدِ عَظِیمَ الْمَجْدِ.
الثناء علی النبی
وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ دَعَا إِلَی طَاعَتِهِ وَ قَاهَرَ أَعْدَاءَهُ جِهَاداً عَنْ دِینِهِ لَا یثْنِیهِ عَنْ ذَلِک اجْتِمَاعٌ عَلَی تَکذِیبِهِ وَ الْتِمَاسٌ لِإِطْفَاءِ نُورِهِ.
العظة بالتقوی
فَاعْتَصِمُوا بِتَقْوَی اللَّهِ فَإِنَّ لَهَا حَبْلًا وَثِیقاً عُرْوَتُهُ وَ مَعْقِلًا مَنِیعاً ذِرْوَتُهُ وَ بَادِرُوا الْمَوْتَ وَ غَمَرَاتِهِ وَ امْهَدُوا لَهُ قَبْلَ حُلُولِهِ وَ أَعِدُّوا لَهُ قَبْلَ نُزُولِهِ فَإِنَّ الْغَایةَ الْقِیامَةُ وَ کفَی بِذَلِک وَاعِظاً لِمَنْ عَقَلَ وَ مُعْتَبَراً لِمَنْ جَهِلَ وَ قَبْلَ بُلُوغِ الْغَایةِ مَا تَعْلَمُونَ مِنْ ضِیقِ الْأَرْمَاسِ وَ شِدَّةِ الْإِبْلَاسِ وَ هَوْلِ الْمُطَّلَعِ وَ رَوْعَاتِ الْفَزَعِ وَ اخْتِلَافِ الْأَضْلَاعِ وَ اسْتِکاک الْأَسْمَاعِ وَ ظُلْمَةِ اللَّحْدِ وَ خِیفَةِ الْوَعْدِ وَ غَمِّ الضَّرِیحِ وَ رَدْمِ الصَّفِیحِ فَاللَّهَ اللَّهَ عِبَادَ اللَّهِ فَإِنَّ الدُّنْیا مَاضِیةٌ بِکمْ عَلَی سَنَنٍ وَ أَنْتُمْ وَ السَّاعَةُ فِی قَرَنٍ وَ کأَنَّهَا قَدْ جَاءَتْ بِأَشْرَاطِهَا وَ أَزِفَتْ بِأَفْرَاطِهَا وَ وَقَفَتْ بِکمْ عَلَی صِرَاطِهَا وَ کأَنَّهَا قَدْ أَشْرَفَتْ بِزَلَازِلِهَا وَ أَنَاخَتْ بِکلَاکلِهَا وَ انْصَرَمَتِ الدُّنْیا بِأَهْلِهَا وَ أَخْرَجَتْهُمْ مِنْ حِضْنِهَا فَکانَتْ کیوْمٍ مَضَی أَوْ شَهْرٍ انْقَضَی وَ صَارَ جَدِیدُهَا رَثّاً وَ سَمِینُهَا غَثّاً فِی مَوْقِفٍ ضَنْک الْمَقَامِ وَ أُمُورٍ مُشْتَبِهَةٍ عِظَامٍ وَ نَارٍ شَدِیدٍ کلَبُهَا عَالٍ لَجَبُهَا سَاطِعٍ لَهَبُهَا مُتَغَیظٍ زَفِیرُهَا مُتَأَجِّجٍ سَعِیرُهَا بَعِیدٍ خُمُودُهَا ذَاک وُقُودُهَا مَخُوفٍ وَعِیدُهَا عَمٍ قَرَارُهَا مُظْلِمَةٍ أَقْطَارُهَا حَامِیةٍ قُدُورُهَا فَظِیعَةٍ أُمُورُهَا وَ سِیقَ الَّذِینَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَی الْجَنَّةِ زُمَراً قَدْ أُمِنَ الْعَذَابُ وَ انْقَطَعَ الْعِتَابُ وَ زُحْزِحُوا عَنِ النَّارِ وَ اطْمَأَنَّتْ بِهِمُ الدَّارُ وَ رَضُوا الْمَثْوَی وَ الْقَرَارَ الَّذِینَ کانَتْ أَعْمَالُهُمْ فِی الدُّنْیا زَاکیةً وَ أَعْینُهُمْ بَاکیةً وَ کانَ لَیلُهُمْ فِی دُنْیاهُمْ نَهَاراً تَخَشُّعاً وَ اسْتِغْفَارًا وَ کانَ نَهَارُهُمْ لَیلًا تَوَحُّشاً وَ انْقِطَاعاً فَجَعَلَ اللَّهُ لَهُمُ الْجَنَّةَ مَآباً وَ الْجَزَاءَ ثَوَاباً وَ کانُوا أَحَقَّ بِها وَ أَهْلَها فِی مُلْک دَائِمٍ وَ نَعِیمٍ قَائِمٍ فَارْعَوْا عِبَادَ اللَّهِ مَا بِرِعَایتِهِ یفُوزُ فَائِزُکمْ وَ بِإِضَاعَتِهِ یخْسَرُ مُبْطِلُکمْ وَ بَادِرُوا آجَالَکمْ بِأَعْمَالِکمْ فَإِنَّکمْ مُرْتَهَنُونَ بِمَا أَسْلَفْتُمْ وَ مَدِینُونَ بِمَا قَدَّمْتُمْ وَ کأَنْ قَدْ نَزَلَ بِکمُ الْمَخُوفُ فَلَا رَجْعَةً تَنَالُونَ وَ لَا عَثْرَةً تُقَالُونَ اسْتَعْمَلَنَا اللَّهُ وَ إِیاکمْ بِطَاعَتِهِ وَ طَاعَةِ رَسُولِهِ وَ عَفَا عَنَّا وَ عَنْکمْ بِفَضْلِ رَحْمَتِهِ الْزَمُوا الْأَرْضَ وَ اصْبِرُوا عَلَی الْبَلَاءِ وَ لَا تُحَرِّکوا بِأَیدِیکمْ وَ سُیوفِکمْ فِی هَوَی أَلْسِنَتِکمْ وَ لَا تَسْتَعْجِلُوا بِمَا لَمْ یعَجِّلْهُ اللَّهُ لَکمْ فَإِنَّهُ مَنْ مَاتَ مِنْکمْ عَلَی فِرَاشِهِ وَ هُوَ عَلَی مَعْرِفَةِ حَقِّ رَبِّهِ وَ حَقِّ رَسُولِهِ وَ أَهْلِ بَیتِهِ مَاتَ شَهِیداً وَ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَی اللَّهِ وَ اسْتَوْجَبَ ثَوَابَ مَا نَوَی مِنْ صَالِحِ عَمَلِهِ وَ قَامَتِ النِّیةُ مَقَامَ إِصْلَاتِهِ لِسَیفِهِ فَإِنَّ لِکلِّ شَی‏ءٍ مُدَّةً وَ أَجَلًا.


متن فارسی

سفارش به ترس از خدا
خطبه ای است از امیرالمومنین علیه السلام:
 او را می ستایم و این ستایش برای سپاسگزاری در برابر نعمتهای اوست و از وی یاری می جویم تا به انجام وظایفی که درباره ادای حقوق او به عهده دارم، توفیق یابم، خدایی که سپاه او مقتدر و نیرومند و مجد و بزرگواری او با عظمت و بزرگ است، و گواهی می دهم که محمد (صلی الله علیه و آله) بنده و فرستاده اوست که مردم را به فرمانبری از وی دعوت کرد و برای جهاد در راه دین او با دشمنانش نبرد کرد و بر آنها چیره گردید.
 گرد آمدن معاندان بر دروغ پنداشتن سخنان او (یعنی پیغمبر (صلی الله علیه و آله)) و کوشش آنها برای خاموش ساختن نور او وی را از راه خویش باز نگردانید، پس به پرهیز از خشم خدا، چنگ بزنید که آن ریسمانی است که محل چنگ زدن به آن محکم است و پناهگاهی است که دیوار بلندش مانع از راه یافتن دشمنان (و گرفتار شدن در دام وسوسه های شیطان است)، بر سختیهای مرگ (با انجام اعمال صالح) پیشدستی نمایید و پیش از آنکه فرا رسد (با انجام وظائف و تکالیف خود) آن را به منزله بستر راحت خود قرار دهید و قبل از فرود آمدن آن، آماده شوید پس به راستی پایان کار، قیامت است و همین امر، برای هر خردمندی پندآموز و برای هر نادانی مایه عبرت است و پیش از رسیدن پایان کار (یعنی قیامت) مراحلی است از قبیل تنگی گور و شدت ناامیدی که آنها را می دانید.
 و نیز از ترسناکی محلی که از آنجا مشرف به آخرت هستید، و از ترسهای پی درپی و از وحشت در هم فرو رفتن دنده ها و پر شدن و بسته شدن گوشها از خاک و تاریکی گور و بیم از کیفری که به آن وعده داده شده و در انتظار انسان است و تنگی و مصیبت قبر و پوشیده شدن روی قبر با سنگی پهن، از همه اینها آگاهی دارید.
 پس ای بندگان خدا، به سوی خدا بروید، به سوی خدا بروید، (یا از خشم خدا بپرهیزید) پس به راستی، دنیا با راه و روش معمول خود، شما را می برد و هلاک می سازد و شما با قیامت به یک ریسمان بسته شده اید (و مانند شترانی هستید که مهارشان به یکدیگر بسته شده و به دنیال همدیگر حرکت می کنند) گویی، قیامت با نشانه های خود آمده است.
(یا اینکه با پدیدار شدن نشانه های قیامت گویی خود آن آمده است) و گویی که با رفتن کسانی قبل از شما، به شما نزدیک گردیده و شما را بر سر راه خود نگاه داشته است و گوی سختیهایش را به سوی شما گردانیده و مانند شتر، سینه بر زمین نهاده است و گویی که دنیا از اهل خود بریده و رابطه خود را با قطع کرده و آنها را از حضانت و پرستاری خود، بیرون رانده و از آغوش خود به زمین افکنده است، پس گویی که دنیا همچون روزی است که سپری شده یا مانند ماهی است که به پایان رسیده، تازه های آن، کهنه گردیده و فربه آن، زار و نزار شده است، (پس از این) انسان در توقفگاهی خواهد ایستاد که جای ایستادن در آن، تنگ است، و سر و کار او با امور بزرگی است که با یکدیگر مشتبه می شود و انسان در راه رهایی از آن، سر گردان و بیمناک می گردد و آتشی که اذیت و رنج آن شدید است و از سوزاندن سیر نمی شود، آتشی که صیحه آن بلند و زبانه آن ساطع و منتشر و صدای بر افروخته شدن آن پر هیجان است، شعله آن، بسیار سوزان و فرو نشستن و خاموش گردیدن آن، بعید و بر افروختگی هیزم آن سخت سوزاننده است.
 بیم دادن و به کیفر رسانیدن آن، ترساننده و قرارگاه آن پوشیده و اطراف آن ظلمانی و تاریک کننده است، دیگهای آن، جوشان و بسیار گرم و امور آن (که مربوط به گناهکاران می باشد) بسیار سخت و رسوا سازنده است، (این، کیفر بدکاران و اهل دوزخ است، و اما نیکوکاران و اهل بهشت، چنانند که خداوند گفته است): و سیق الذین اتقوا ربهم الی الجنه زمرا (کسانی که از خشم پروردگارشان پرهیز کردند، گروه گروه به سوی بهشت راهنمایی می شوند) به تحقیق و بی گمان، از عذاب ایمن گردیده و باز خواست و عتاب از آنان جدا گشته است، از آتش دور شده و قرارگاه و سرای همیشگی ایشان محل اطمینان و آرامش و از منزل و جایگاه خویش خشنودند، کسانی که اعمالشان در دنیا پاک و خالی از عیب و آلودگی و دیدگانشان (از خوف خدا) گریان بوده است، هنگام زیستن در دنیای خود، برای خشوع و فروت نی در برابر خدا و درخواست آمرزش از او، شبشان همچون روز (مقصود شب زنده داری است) و به علت دوری جستن از امور دنیاوی و جدا شدن و کناره گیری از آن روزشان را همانند شب به سر برده اند، در نتیجه چنین حالاتی ، خداوند، بهشت را محل بازگشت آنان و چنین عاقبت نیکی را پاداش ایشان قرار داده است، آنان شایسته ترین مردمان بودند برای رسیدن به بهشت و اهل بهشت و زیستن در شادمانی و کامیابی همیشگی و نعمتهای باقی و پایدار.
 پس، ای بندگان خدا، اموری را رعایت کنید که رعایت آنها موجب رستگاری رستگاران شما می گردد و تباه ساختن آن امور، کسانی را که در راه باطل گام بر می دارند، زیانکار می سازد، با اعمال نیکتان بر مرگهای خود پیشدستی کنید (قبل از فرا رسیدن مرگ اعمال نیک انجام دهید) پس به راستی که شما در گرو چیزهایی هستید که جلوتر فرستاده اید و با اعمالی که قبلا گسیل داشته اید جزا داده می شوید.
 گویی آنچه از آن بیمناک بوده اید نزد شما فرود آمده، بنابراین نه به بازگشتی می رسید و نه لغزشی را می توانید از میان ببرید، خداوند ما و شما را به فرمانبری از خود و فرمانبری از پیامبرش، بگمارد و با فضل و رحمت خویش، ما را ببخشاید.
 (و اما در مورد جنگ) همراه زمین باشید (کنایه از آرام و ساکن بودن و شتاب نکردن) و در مقابل رنجی که به وسیله آن آزمایش می شوید، شکیبایی بورزید و دستها و شمشیرهایتان را در اثر خواهشهای زبانهایتان، به حرکت در نیاورید، و در چیزی که خداوند دستور شتاب کردن در آن را به شما نداده است، نشتابید، پس به راستی هر یک از شما با شناخت حق پروردگار خود و شناخت حق پیامبر خود و اهل بیت پیامبر خود، در بستر خود دنیا را بدرود گوید، شهید از دنیا رفته است، و مزد او با خدا خواهد بود و در برابر عمل صالحی که انجام آن را در نیت داشته مستوجب ثواب می باشد و همین نیت به منزله کشیدن شمشیر خود است (برای نبرد در راه حق) و به راستی برای هر چیزی مدت و زمانی است .

 

قبلی بعدی