متن عربی

69.و من کتاب له (علیه السلام) إلی الحارث الهمذاني :
وَ تَمَسَّک بِحَبْلِ الْقُرْآنِ وَ اسْتَنْصِحْهُ وَ أَحِلَّ حَلَالَهُ وَ حَرِّمْ حَرَامَهُ وَ صَدِّقْ بِمَا سَلَفَ مِنَ الْحَقِّ وَ اعْتَبِرْ بِمَا مَضَی مِنَ الدُّنْيَا لِمَا بَقِيَ مِنْهَا فَإِنَّ بَعْضَهَا يُشْبِهُ بَعْضاً وَ آخِرَهَا لَاحِقٌ بِأَوَّلِهَا وَ کلُّهَا حَائِلٌ مُفَارِقٌ وَ عَظِّمِ اسْمَ اللَّهِ أَنْ تَذْکرَهُ إِلَّا عَلَی حَقٍّ وَ أَکثِرْ ذِکرَ الْمَوْتِ وَ مَا بَعْدَ الْمَوْتِ وَ لَا تَتَمَنَّ الْمَوْتَ إِلَّا بِشَرْطٍ وَثِيقٍ وَ احْذَرْ کلَّ عَمَلٍ يَرْضَاهُ صَاحِبُهُ لِنَفْسِهِ وَ يُکرَهُ لِعَامَّةِ الْمُسْلِمِينَ وَ احْذَرْ کلَّ عَمَلٍ يُعْمَلُ بِهِ فِي السِّرِّ وَ يُسْتَحَی مِنْهُ فِي الْعَلَانِيَةِ وَ احْذَرْ کلَّ عَمَلٍ إِذَا سُئِلَ عَنْهُ صَاحِبُهُ أَنْکرَهُ أَوْ اعْتَذَرَ مِنْهُ وَ لَا تَجْعَلْ عِرْضَک غَرَضاً لِنِبَالِ الْقَوْلِ وَ لَا تُحَدِّثِ النَّاسَ بِکلِّ مَا سَمِعْتَ بِهِ فَکفَی بِذَلِک کذِباً وَ لَا تَرُدَّ عَلَی النَّاسِ کلَّ مَا حَدَّثُوک بِهِ فَکفَی بِذَلِک جَهْلًا وَ اکظِمِ الْغَيْظَ وَ تَجَاوَزْ عِنْدَ الْمَقْدَرَةِ وَ احْلُمْ عِنْدَ الْغَضَبِ وَ اصْفَحْ مَعَ الدَّوْلَةِ تَکنْ لَک الْعَاقِبَةُ وَ اسْتَصْلِحْ کلَّ نِعْمَةٍ أَنْعَمَهَا اللَّهُ عَلَيْک وَ لَا تُضَيِّعَنَّ نِعْمَةً مِنْ نِعَمِ اللَّهِ عِنْدَک وَ لْيُرَ عَلَيْک أَثَرُ مَا أَنْعَمَ اللَّهُ بِهِ عَلَيْک وَ اعْلَمْ أَنَّ أَفْضَلَ الْمُؤْمِنِينَ أَفْضَلُهُمْ تَقْدِمَةً مِنْ نَفْسِهِ وَ أَهْلِهِ وَ مَالِهِ فَإِنَّک مَا تُقَدِّمْ مِنْ خَيْرٍ يَبْقَ لَک ذُخْرُهُ وَ مَا تُؤَخِّرْهُ يَکنْ لِغَيْرِک خَيْرُهُ وَ احْذَرْ صَحَابَةَ مَنْ يَفِيلُ رَأْيُهُ وَ يُنْکرُ عَمَلُهُ فَإِنَّ الصَّاحِبَ مُعْتَبَرٌ بِصَاحِبِهِ وَ اسْکنِ الْأَمْصَارَ الْعِظَامَ فَإِنَّهَا جِمَاعُ الْمُسْلِمِينَ وَ احْذَرْ مَنَازِلَ الْغَفْلَةِ وَ الْجَفَاءِ وَ قِلَّةَ الْأَعْوَانِ عَلَی طَاعَةِ اللَّهِ وَ اقْصُرْ رَأْيَک عَلَی مَا يَعْنِيک وَ إِيَّاک وَ مَقَاعِدَ الْأَسْوَاقِ فَإِنَّهَا مَحَاضِرُ الشَّيْطَانِ وَ مَعَارِيضُ الْفِتَنِ وَ أَکثِرْ أَنْ تَنْظُرَ إِلَی مَنْ فُضِّلْتَ عَلَيْهِ فَإِنَّ ذَلِک مِنْ أَبْوَابِ الشُّکرِ وَ لَا تُسَافِرْ فِي يَوْمِ جُمُعَةٍ حَتَّی تَشْهَدَ الصَّلَاةَ إِلَّا فَاصِلًا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوْ فِي أَمْرٍ تُعْذَرُ بِهِ وَ أَطِعِ اللَّهَ فِي جَمِيعِ أُمُورِک فَإِنَّ طَاعَةَ اللَّهِ فَاضِلَةٌ عَلَی مَا سِوَاهَا وَ خَادِعْ نَفْسَک فِي الْعِبَادَةِ وَ ارْفُقْ بِهَا وَ لَا تَقْهَرْهَا وَ خُذْ عَفْوَهَا وَ نَشَاطَهَا إِلَّا مَا کانَ مَکتُوباً عَلَيْک مِنَ الْفَرِيضَةِ فَإِنَّهُ لَا بُدَّ مِنْ قَضَائِهَا وَ تَعَاهُدِهَا عِنْدَ مَحَلِّهَا وَ إِيَّاک أَنْ يَنْزِلَ بِک الْمَوْتُ وَ أَنْتَ آبِقٌ مِنْ رَبِّک فِي طَلَبِ الدُّنْيَا وَ إِيَّاک وَ مُصَاحَبَةَ الْفُسَّاقِ فَإِنَّ الشَّرَّ بِالشَّرِّ مُلْحَقٌ وَ وَقِّرِ اللَّهَ وَ أَحْبِبْ أَحِبَّاءَهُ وَ احْذَرِ الْغَضَبَ فَإِنَّهُ جُنْدٌ عَظِيمٌ مِنْ جُنُودِ إِبْلِيسَ وَ السَّلَامُ .

متن فارسی

بخشی از نامه ای است از اميرالمومنين (علیه السلام)به حارث همدانی:

و به ريسمان قرآن، چنگ بزن و از او نصيحت بخواه، حلالش را، حلال بدان و حرامش را حرام، آنچه را از حق که پيش از اين آورده شده است (ظ يعنی پيامبران گذشته آورده اند) راست بدان و با دقت و توجه به آنچه از وضع و حالت دنيا گذشته و پيش آمده، برای هر چه از آن باقی مانده مايه عبرت قرار ده، که به راستی بعضی از دنيا به بعضی ديگر شبيه است، و آخر آن به اول آن، پيوسته و ملحق می گردد (ظ يعنی اول و آخر آن، همانند يکديگر است) و همه آن از ميان رونده و جدا شونده است نام خدا را بزرگتر از اين بدان که آن را در غير موارد حق ذکر بکنی يا به ناحق به آن سوگند ياد کنی.
 بسيار به ياد مرگ و عقبات بعد از آن باش، البته در آرزوی مرگ مباش، مگر آنکه به سعادت و رو سفيدی در آن جهان اطمينان داشته باشی، از هر کاری که انجام دهنده آن ، برای خود می پسندد، اما در نزد عموم ناپسند و زشت است ، حذر کن، و از هر عملی که در نهان انجام می يابد و اگر آشکار گردد، موجب شرمساری است، نيز حذر کن و از هر کاری هم که چون از انجام دهنده آن، سئوال کنی، آن را انکار می کند يا از آن عذر می خواهد بر حذر باش، آبرو و شرافت خود را، هدف و نشانه ای برای سخنان مردم که همچون تيری است که از کمان رها می شود، قرار مده، هر چه را می شنوی برای مردم، (از قول خودت) بازگو مکن، که همين عمل برای دروغ بودن آن کافی است، و آنچه را مردم به تو خبر می دهند رد مکن و دروغ ندان که همين کار برای اثبات نادانی کافی است، خشم را فرو نشان و هنگام قدرت از تقصير مردم بگذر و در وقت خشمناکی بردبار باش و در زمان تسلط، خطای ديگران را ببخشای و از آن درگذر.
 که اگر چنين باشی، عاقبت نيکو برای تو خواهد بود، هر نعمتی را که خداوند به تو عطا فرموده (با شکرگزاری) قدر آن را بدان و آن را برای خود، پايدار ساز، و با تاکيد به تو سفارش می کنم که هيچ نعمتی از نعمتهای خدا را که در نزد تو است ضايع و بی اثر مکن، و بايد، تاثير نعمتهايی که خدا به تو داده، در تو ديده شود.
 بدان که بهترين مردمان مومن، کسی است که برای حفظ دين خود و خانواده و مالش را بذل و انفاق کند که به راستی، تو آنچه از خوبيها را در راه خدا تقديم کنی (يا جلوتر بفرستی) ذخيره ای است که برايت باقی می ماند، و هر چه را که در فرستادن آن تاخير روا داری، خير آن، نصيب غير تو (ظ وارثان) خواهد شد، از همنشينی و دوستی با کسی که دارای انديشه و فکری سخيف و ضعيف است و مردم ، کارهای او را زشت می شمارند، حذر کن، که همانا انسان با مصاحب و همنشين خود سنجيده و شناخته می گردد، در شهرهای بزرگ، ساکن شو که به راستی آن شهرها، محل اجتماع مسلمانان است، و از سکونت در منزلی که مردمانی غافل از وظائف دينی و افرادی ستمگر و جاهل در آن زيست می کنند و در جايی که کسانی وجود ندارند که انسان را در انجام طاعت خدا و فرايض او، ياری کنند، بر حذر باش، رای و فکر خود را، به چيزی که به کارت می آيد منحصر نما.
 زنهار از نشستن در محلهايی از بازار که (افراد بيکاره و فاسد) در آنها می نشينند که به راستی آن مکانها جای حضور شيطان و عرضه شدن فتنه و فساد است، درباره کسی که خدا تو را (از جهت مقام يا ثروت يا علم) بر او فضيلت نهاده و برتر ساخته، نيک بينديش، که همانا اين، يکی از انواع شکر است، (زيرا خداوند تو را از نعمتی از قبيل علم يا ثروت يا مقام برخوردار نموده که ديگری از آن محروم است) در روز جمعه، تا در نماز حضور نيابی، به سفر مرو مگر آنکه بيرون رفتنت در راه خدا بوده باشد، يا مربوط به کاری باشد که در مورد آن، عذری داشته باشی، در همه امور خود، از خدا فرمان ببر، که همانا فرمانبری از خدا از هر چيز ديگری برتر و والاتر است، در عبادت (ظ مقصود نمازهای مستحبی است) نفس خود را فريب ده و با او نرمی کن و با خشونت و قهر و غلبه با آن رفتار مکن، و زمان آرامش و نشاط او را (برای عبادت) در نظر بگير، مگر عبادتهايی که بر تو فرض و معين گشته است، که از گزاردن و انجام آن در وقت معلوم و مشخص، گريزی نيست، زنهار از فرود آمدن مرگ بر تو، در حالی که تو بنده ای باشی که در راه دنيا طلبی، از نزد پروردگارت گريخته ای، زنهار از همنشينی با فاسقان که به راستی بدی به بدی پيوسته می گردد (طبيعت زشت آنها در انسان اثر می گذارد) خدا را با عظمت ياد کن و دوستان او را دوست بدار، از خشمناکی حذر کن که همانا خشم سپاهی بزرگ از سپاههای ابليس است.
و سلام به پيروان راه حق.