متن عربی
221.وَ مِنَ الْکَلَام لَه علیه السلام قَالَهُ بَعْدَ تِلَاوَتِه: (أَلْهَاكُمُ التَّكَاثُرُ * حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ)
- يَا لَهُ مَرَاماً مَا أَبْعَدَهُ! وَ زَوْراً مَا أَغْفَلَهُ!
- وَ خَطَراً مَا أَفْظَعَهُ!
- لَقَدِ اسْتَخْلَوْا مِنْهُمْ أَيَّ مُدَّكِرٍ،
- وَ تَنَاوَشُوهُمْ مِنْ مَکَانٍ بَعِیدٍ!
- أَفَبِمَصَارِعِ آبَائِهِمْ یَفْخَرُونَ!
- أَمْ بِعَدِیدِ الْهَلْکَى یَتَکَاثَرُونَ!
- یَرْتَجِعُونَ مِنْهُمْ أَجْسَاداً خَوَتْ،
- وَ حَرَکَاتٍ سَکَنَتْ، وَ لَأَنْ یَکُونُوا عِبَراً،
- أَحَقُّ مِنْ أَنْ یَکُونُوا مُفْتَخَراً؛
- وَ لَأَنْ یَهْبِطُوا بِهِمْ جَنَابَ ذِلَّةٍ،
- أَحْجَى مِنْ أَنْ یَقُومُوا بِهِمْ مَقَامَ عِزَّةٍ!
- لَقَدْ نَظَرُوا إِلَیْهِمْ بِأَبْصَارِ الْعَشْوَةِ،
- وَ ضَرَبُوا مِنْهُمْ فِی غَمْرَةِ جَهَالَةٍ،
- وَ لَوِ اسْتَنْطَقُوا عَنْهُمْ عَرَصَاتِ تِلْکَ الدِّیَارِ الْخَاوِیَةِ، وَ الرُّبُوعِ الْخَالِیَةِ،
- لَقَالَتْ: ذَهَبُوا فِی الْاَرْضِ ضُلَّالاً،
- وَ ذَهَبْتُمْ فِی أَعْقَابِهِمْ جُهَّالاً، تَطَؤُونَ فِی هَامِهِمْ،
- وَ تَسْتَثْبِتُونَ فِی أَجْسَادِهِمْ، وَ تَرْتَعُونَ فِیَما لَفَظُوا،
- وَ تَسْکُنُونَ فِیَما خَرَّبُوا؛
- وَ إِنَّما الْاَیَّامُ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ بَوَاکٍ وَ نَوَائِحُ عَلَیْکُمْ.
- أولئِکُمْ سَلَفُ غَایَتِکُمْ، وَ فُرَّاطُ مَنَاهِلِکُمْ؛
- الَّذِینَ کانَتْ لَهُمْ مَقَاوِمُ الْعِزِّ،
- وَ حَلَبَاتُ الْفَخْرِ، مُلُوکاً وَ سُوَقاً.
- سَلَکُوا فِی بُطُونِ الْبَرْزَخِ سَبِیلاً سُلِّطَتِ الْاَرْضُ عَلَیْهِمْ فِیهِ،
- فَأَکَلَتْ مِنْ لُحُومِهِمْ، وَ شَرِبَتْ مِنْ دِمَائِهِمْ.
- فَأَصْبَحُوا فِی فَجَوَاتِ قُبُورِهِمْ جَمَاداً لا یَنْمُونَ،
- وَ ضِماراً لاَیُوجَدُونَ، لا یُفْزِعُهُمْ وُرُودُ الْاَهْوَالِ،
- وَ لا یَحْزُنُهُمْ تَنَکُّرُ الْاَحْوَالِ.
- وَ لا یَحْفِلُونَ بِالرَّوَاجِفِ،
- وَ لا یَأْذَنـُونَ لِلْقَواصِفِ.
- غُیَّباً لا یُنْتَظَرُونَ، وَ شُهُوداً لا یَحْضُرُونَ،
- وَ إِنَّما کَانُوا جَمِیعاً فَتَشَتَّتُوا،
- وَ آلافاً فَافْتَرَقُوا، وَ مَا عَنْ طُولِ عَهْدِهِمْ وَ لا بُعْدِ مَحَلِّهِمْ،
- عَمِیَتْ أَخْبَارُهُمْ، وَ صَمَّتْ دِیَارُهُمْ،
- وَ لکِنَّهُمْ سُقُوا کَأْساً بَدَّلَتْهُمْ بِالنُّطْقِ خَرَساً،
- وَ بِالسَّمْعِ صَمَماً، وَ بِالْحَرَکاتِ سُکُوناً،
- فَکَأَنَّهُمْ فِی ارْتِجَالِ الصِّفَةِ صَرْعَى سُبَاتٍ.
- جِیرَانٌ لا یَتَأَنَّسُونَ، وَ أَحِبَّاءُ لا یَتَزَاوَرُونَ،
- بَلِیَتْ بَیْنَهُمْ عُرَا التَّعَارُفِ، وَ انْقَطَعَتْ مِنْهُمْ أَسْبَابُ الْاِخَاءِ،
- فَکُلُّهُمْ وَحِیدٌ وَهُمْ جَمِیعٌ، وَ بِجَانِبِ الْهَجْرِ وَ هُمْ أَخلاءُ،
- لا یَتَعَارَفُونَ لِلَیْلٍ صَبَاحاً، وَ لا لِنَهَارٍ مَسَاءً.
- أَیُّ الْجَدِیدَیْنِ ظَعَنُوا فِیهِ کانَ عَلَیْهِمْ سَرْمَداً،
- شَاهَدُوا مِنْ أَخْطَارِ دَارِهِمْ أَفْظَعَ مِمَّا خَافُوا،
- وَرَأَوْا مِنْ آیاتِهَا أَعْظَمَ مِمَّا قَدَّرُوا،
- فَکِلْتَا الْغَایَتَیْنِ مُدَّتْ لَهُمْ إِلَى مَبَاءَةٍ،
- فَاتَتْ مَبَالِغَ الْخَوْفِ وَ الرَّجَاءِ.
- فَلَوْ کَانُوا یَنْطِقُونَ بِهَا لَعَیُّوا بِصِفَةِ مَا شَاهَدُوا وَ مَا عَایَنُوا.
- وَ لَئِنْ عَمِیَتْ آثَارُهُمْ، وَ انْقَطَعَتْ أَخْبَارُهُمْ.
- لَقَدْ رَجَعَتْ فِیهِمْ أَبْصَارُ الْعِبَرِ، وَ سَمِعَتْ عَنْهُمْ آذَانُ الْعُقُولِ،
- وَ تَکَلَّمُوا مِنْ غَیْرِ جِهَاتِ النُّطْقِ،
- فَقَالُوا: کَلَحَتِ الْوُجُوهُ النَّواضِرُ، وَ خَوَتِ الْاَجْسَامُ النَّوَاعِمُ،
- وَ لَبِسْنَا أَهْدَامَ الْبِلَى، وَ تَکَاءَدَنَا ضِیقُ الْمَضْجِعِ،
- وَ تَوَارَثْنَا الْوَحْشَةَ، وَ تَهَکَّمَتْ عَلَیْنَا الرُّبُوعُ الصُّمُوتُ،
- فَانْمَحَتْ مَحَاسِنُ أَجْسَادِنَا، وَ تَنَکَّرَتْ مَعَارِفُ صُوَرِنَا؛
- وَ طَالَتْ فِي مَسَاكِنِ الْوَحْشَةِ إِقَامَتُنَا؛
- وَ لَمْ نَجِدْ مِنْ کَرْبٍ فَرَجاً، وَ لا مِنْ ضِیقٍ مُتَّسَعاً!
- فَلَوْ مَثَّلْتَهُمْ بِعَقْلِکَ، أَوْ کُشِفَ عَنْهُمْ مَحْجُوبُ الْغِطَاءِ لَکَ،
- وَ قَدِ ارْتَسَخَتْ أَسْمَاعُهُمْ بِالْهَوَامِّ فَاسْتَکَّتْ،
- وَ اکْتَحَلَتْ أَبْصَارُهُمْ بِالتُّرَابِ فَخَسَفَتْ،
- وَ تَقَطَّعَتِ الْاَلْسِنَةُ فِی أَفْوَاهِهِمْ بَعْدَ ذَلَاقَتِهَا،
- وَ هَمَدَتِ الْقُلُوبُ فِی صُدُورِهِمْ بَعْدَ یَقَظَتِهَا،
- وَ عَاثَ فِی کُلِّ جَارِحَةٍ مِنْهُمْ جَدِیدُ بِلىً سَمَّجَهَا،
- وَ سَهَّلَ طُرُقَ الْآفَةِ إِلَیْهَا، مُسْتَسْلِمَاتٍ فَلا أَیْدٍ تَدْفَعُ،
- وَ لا قُلُوبٌ تَجْزَعُ، لَرَأَیْتَ أَشْجَانَ قُلُوبٍ،
- وَ أَقْذَاءَ عُیُونٍ، لَهُمْ فِی کُلِّ فَظَاعَةٍ صِفَةُ حَالٍ لا تَنْتَقِلُ،
- وَ غَمْرَةٌ لا تَنْجَلِی.
- فَکَمْ أَکَلَتِ الْاَرْضُ مِنْ عَزِیزِ جَسَدٍ، وَ أَنِیقِ لَوْنٍ،
- کانَ فِی الدُّنْیَا غَذِیَّ تَرَفٍ، وَ رَبِیبَ شَرَفٍ!
- یَتَعَلَّلُ بِالسُّرُورِ فِی سَاعَةِ حُزْنِهِ،
- وَ یَفْزَعُ إِلَى السَّلْوَةِ إِنْ مُصِیبَةٌ نَزَلَتْ بِهِ،
- ضَنّاً بِغَضَارَةِ عَیْشِهِ، وَ شَحَاحَةً بِلَهْوِهِ وَ لَعِبِهِ؟!
- فَبَیْنَا هُوَ یَضْحَکُ إِلَى الدُّنْیَا وَ تَضْحَکُ إِلَیْهِ،
- فِی ظِلِّ عَیْشٍ غَفُولٍ؛
- إِذْ وَطِیءَ الدَّهْرُ بِهِ حَسَکَهُ،
- وَ نَقَضَتِ الْاَیَّامُ قُوَاهُ، وَ نَظَرَتْ إِلَیْهِ الْحُتُوفُ مِنْ کَثَبٍ،
- فَخَالَطَهُ بَثٌّ لا یَعْرِفُهُ، وَ نَجِیُّ هَمٍّ مَا کانَ یَجِدُهُ،
- وَ تَوَلَّدَتْ فِیهِ فَتَرَاتُ عِلَلٍ، آنَسَ مَا کانَ بِصِحَّتِهِ،
- فَفَزِعَ إِلَى مَا کانَ عَوَّدَهُ الْاَطِبَّاءُ مِنْ تَسْکِینِ الْحَارِّ بِالْقَارِّ،
- وَ تَحْرِیکِ الْبَارِدِ بِالْحَارِّ، فَلَمْ یُطْفِىءْ بِبَارِدٍ إلَّا ثَوَّرَ حَرَارَةً،
- وَ لا حَرَّکَ بِحَارٍّ إِلَّا هَیَّجَ بُرُودَةً،
- وَ لا اعْتَدَلَ بِمُمَازِجٍ لِتِلْکَ الطَّبَائِعِ إِلَّا أَمَدَّ مِنْهَا کُلَّ ذَاتِ دَاءٍ؛
- حَتَّى فَتَرَ مُعَلِّلُهُ، وَ ذَهَلَ مُمَرِّضُهُ،
- وَ تَعَایَا أَهْلُهُ بِصِفَةِ دَائِهِ،
- وَ خَرِسُوا عَنْ جَوَابِ السَّائِلِینَ عَنْهُ،
- وَ تَنَازَعُوا دُونَهُ شَجِیَّ خَبَرٍ یَکْتُمُونَهُ:
- فَقَائِلٌ یَقُولُ: هُوَ لِمَا بِهِ،
- وَ مُمَنٍّ لَهُمْ إِیَابَ عَافِیَتِهِ،
- وَ مُصَبِّرٌ لَهُمْ عَلَى فَقْدِهِ،
- یُذَکِّرُهُمْ أَسَى الْمَاضِینَ مِنْ قَبْلِهِ.
- فَبَیْنَا هُوَ کَذَلِکَ عَلَى جَنَاحٍ مِنْ فِرَاقِ الدُّنْیَا؛ وَ تَرْکِ الْاَحِبَّةِ؛
- إِذْ عَرَضَ لَهُ عَارِضٌ مِنْ غُصَصِهِ، فَتَحَیَّرَتْ نَوَافِذُ فِطْنَتِهِ،
- وَ یَبِسَتْ رُطُوبَةُ لِسَانِهِ،
- فَکَمْ مِنْ مُهِمٍّ مِنْ جَوَابِهِ عَرَفَهُ فَعَیَّ عَنْ رَدِّهِ،
- وَ دُعَاءٍ مُؤْلِمٍ بِقَلْبِهِ سَمِعَهُ فَتَصَامَّ عَنْهُ!
- مِنْ کَبِیرٍ کانَ یُعَظِّمُهُ،أَوْ صَغِیرٍ کانَ یَرْحَمُهُ،
- وَ إِنَّ لِلْمَوْتِ لَغَمَراتٍ هِیَ أَفْظَعُ مِنْ أَنْ تُسْتَغْرَقَ بِصِفَةٍ،
- أَوْ تَعْتَدِلَ عَلَى عُقُولِ أَهْلِ الدُّنْیَا.
متن فارسی
221.از سخنان آن حضرت هنگام تلاوت آیات (أَلْهَاکُمْ التَّکَاثُرُ * حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ)
- عبرت از حال گذشتگان: شگفتا! چه هدف ومقصد بسیار دورى و چه زیارت کنندگان غافلى
- و چه افتخار موهوم و نفرت انگیزى (که به کنار قبور پیشینیان خود مى آیند و به تعداد آن ها بر یکدیگر تفاخر مى کنند)
- آن ها (در حال زیارت قبور) همه جا را از پیشینیان خود خالى دیدند،
- چه عبرت بزرگى! (ولى این غافلان بیدار نشدند) آن ها به سراغ کسانى رفتند که از دسترسشان دورند (و یک عالم میان آن ها فاصله است)
- آیا به گورها و محل سقوط اجساد پدرانشان افتخار مى کنند
- یا با شمارش تعداد مردگان، فزونى مى طلبند؟!
- گویى آن ها مى خواهند اجساد بى جان و بدن هاى بى روح و از کار افتاده را بازگردانند (چه خیال باطل و فکر محالى)؛
- ولى اگر آن (اجساد بى جان و استخوان هاى پوسیده) مایه عبرت گردد،
- سزاوارتر است از این که مایه تفاخر شود
- و اگر با توجّه به وضع آنان این بازماندگان، به آستانه تواضع و ذلت فرود آیند عاقلانه تر است از
- این که آن ها را وسیله سربلندى و عزت خود بدانند.
- (آرى!) این به دلیل آن است که آن ها با چشمان کم نور به مردگان خود نگریستند
- و در دریاى جهل و غرور فرو رفتند،
- اگر شرح حال آنان را از عرصه هاى ویران شده آن دیار و خانه هاى خالى مى پرسیدند
- در پاسخ به آن ها مى گفتند: آن ها در زمین گم شدند (و اجسادشان خاک و پراکنده شد)؛
- ولى شما از روى جهل، همان مسیر آن ها را ادامه دادید در حالى که از روى جمجمه هایشان عبور مى کنید
- و روى اجسادشان زراعت مى نمایید و از آنچه آن ها باقى گذاشتند مى خورید
- و در خانه هاى آن ها که رو به ویرانى مى رود سکونت مى گزینید،
- (شما بر آن ها مى گریید) در حالى که روزهایى که در میان شما و آن ها قرار دارند بر شما مى گریند و نوحه گرى مى کنند!
- احوال مردگان: آن ها پیش از شما در کام مرگ که سرنوشت نهایى همه شماست فرو رفتند و قبل از شما به این آبشخور وارد شدند.
- همان ها که صاحب مجالس عزّت (و شکوه)
- و مرکب هاى افتخار بودند؛ گروهى سلاطین وگروهى رعایا.
- (آرى!) آن ها همه درون قبرها خزیده اند و زمین در آن جا بر آن ها مسلّط شد؛
- از گوشت هایشان خورد و از خون هایشان نوشید.
- در حفره هاى گور خویش به صورت جمادى درآمده اند که هرگز نموّى ندارند
- و ناپیدایانى که امیدى به یافت شدنشان نیست. حوادث هراس انگیز هرگز آن ها را در وحشت فرو نمى برد
- و دگرگونى حالات، آنان را اندوهگین نمى سازد.
- به زلزله ها و لرزه ها اعتنایى ندارند
- و به صداهاى وحشتناک گوش فرانمى دهند.
- غایبانى هستند که انتظار بازگشتشان نمى رود و شاهدانى که هرگز حضور ندارند.
- آن ها جمع بودند و پراکنده شدند،
- و با یکدیگر الفت داشتند و جدا گشتند.
- اگر اخبارشان به دست فراموشى سپرده شده و خانه هایشان در سکوت فرو رفته،
- بر اثر طول زمان و دورى از محل سکونت نیست، بلکه جامى به آن ها نوشانده شده که به جاى سخن گفتن گنگ بودن
- و به جاى شنوایى کر شدن را به آن ها داده و حرکاتشان به سکون مبدّل شده است
- و در نگاه اوّل گمان مى برى که همگى افتاده اند و به خواب فرو رفته اند (امّا چنین نیست).
- آنان همسایگانى هستند که با یکدیگر انس نمى گیرند و دوستانى که به دیدار هم نمى روند.
- رشته هاى شناسایى در میان آن ها کهنه شده و اسباب برادرى، قطع گردیده است.
- با این که همه جمع اند، ولى تنهایند! و با این که دوست هستند از یکدیگر دورند!
- نه براى شب، صبحگاهى مى شناسند و نه براى روز، شامگاهى.
- (آرى!) شب یا روزى که رخت سفر مرگ در آن بسته و از آن کوچ کرده اند براى آن ها جاودان خواهد بود.
- آن ها خطرات آن جهان را وحشتناک تر از آنچه از آن مى ترسیدند یافتند
- و آیات و نشانه ها (ى پاداش و ثواب) را بزرگتر از آنچه مى پنداشتند، مشاهده کردند
- و براى وصول به هر یک از این دو نتیجه نهایى (بهشت یا دوزخ) تا رسیدن به قرارگاهشان مهلت داده شدند
- و عالَمى از بیم و امید براى آن ها فراهم شد که
- اگر قادر به سخن گفتن بودند از وصف آنچه در آن جا (از عذاب الهى) مشاهده کرده اند یا (از نعمت هاى عظیم خداوند) دیده اند عاجز مى ماندند.
- پیام مردگان: هر چند آثارشان محو شده و اخبارشان منقطع گشته است،
- ولى چشمان عبرت بین، آنان را مى بیند و گوش هاى عقل گفتارشان را مى شنود.
- (آرى!) آن ها سخن مى گویند، ولى نه از طریق زبان،
- آن ها (با زبانحال) مى گویند: چهره هاى خرم و زیباى ما زشت و پژمرده شد و بدن هاى نرم و نازک ما (که در ناز و نعمت پرورش یافته بود) بر زمین افتاد و از هم متلاشى گشت،
- لباس کهنگى و فرسودگى بر تن پوشیدیم و تنگى قبر، سخت ما را در فشار قرار داد.
- وحشت و ترس را از یکدیگر به ارث برده ایم و خانه هاى خاموش قبر بر ما فرو ریخته است.
- زیبایى هاى بدن هاى ما محو شده و نشانه هاى شناسایى چهره ما دگرگون گشته
- و اقامت ما در این خانه هاى وحشت، طولانى شده است.
- نه از این درد و رنج، فرجى یافته ایم و نه از تنگى قبر، گشایشى.
- اگر با عقل خود آن ها را در نظر خویش، مجسم سازى یا پرده ها کنار رود
- و با چشم خود آن ها را ببینى در حالى که گوش هاى آن ها را حشرات خورده اند و از کار افتاده
- و بر چشم هایشان سرمه خاک کشیده شده و(در کاسه) فرو رفته،
- زبان هایى که با سرعت و فصاحت سخن مى گفتند پاره پاره شده،
- قلب ها در سینه هاى آن ها پس از بیدارى خاموش گشته
- و در هر یک از اعضاى آنان پوسیدگى تازه اى آشکار شده و آن را زشت و بدمنظر ساخته
- و راه آفات را به سوى آن به آسانى گشوده در حالى که همه آن ها در برابر این امور تسلیم اند، نه دستى براى دفاع وجود دارد
- و نه قلبى براى جزع و بى تابى (و ناله سردادن)، (آرى، اگر حال آن ها را در نظر خود مجسم سازى)
- قلب هایى پر از غم و چشم هایى پر خاشاک را مى بینى (که بر آن ها نوحه گرى مى کنند و از همه مصیبت بارتر این که)
- آن ها در هر شدت و سختى، حالات ناراحت کننده اى دارند که هرگز دگرگون نمى شود (و به سوى خوبى نمى گراید) و بلاى فراگیرى دارند که هیچ گاه برطرف نمى گردد.
- احوال روزهاى پایانى عمر: چه بسیار که زمین اجساد نیرومند زیبا و خوش آب ورنگ را
- که در دنیا پرورده ناز و نعمت بودند و پرورش یافته دامان احترام و شرف، در کام خود فرو برد؛
- همان ها که مى خواستند با سرور و خوشحالى غم ها را از دل بزدایند
- و به هنگام فرارسیدن مصیبت براى از بین نرفتن طراوت زندگى
- و از دست ندادن سرگرمى هاى آن به لذت و خوشگذرانى پناه بردند.
- (آرى) در آن هنگام که او به دنیا مى خندید
- و دنیا نیز در سایه زندگى مرفه وغفلت زا بر او خنده مى کرد،
- ناگهان روزگار خارهاى جانگداز آلام و مصائب را در دل او فرو کرد
- و گذشت روزگار قواى او را در هم شکست و عوامل مرگ از نزدیک به او نظر افکند،
- در نتیجه غم و اندوهى که هرگز از آن آگاهى نداشت با او درآمیخت و غصه هاى پنهانى که حتى خیال آن را نمى کرد در وجودش راه یافت،
- سُستى بیمارى ها در او ظاهر شد در حالى که با سلامتى و تندرستى، انس شدید داشت.
- در این هنگام، هراسان و ترسان به آنچه طبیبان او را به آن، عادت داده بودند پناه برد که حرارت را با برودت تسکین دهد
- و برودت را با حرارت تحریک کند؛ ولى در چنین حالتى هیچ حرارتى را با عوامل برودت فرو ننشاند جز این که حرارت شعله ورتر شد
- و هیچ برودتى را با داروى حرارت زا تحریک نکرد جز این که برودت را به هیجان درآورد.
- براى اعتدال مزاج به هیچ معجونى پناه نبرد جز آن که به سبب آن، آماده بیمارى دیگرى شد.
- این وضع همچنان ادامه یافت تا آن جا که طبیب از درمانش ناتوان شد و پرستارش او را به فراموشى سپرد
- و خانواده اش از وصف بیمارى او خسته شدند
- و در پاسخ سؤال کنندگان فروماندند.
- آن ها در کنار بیمار خود نشسته و درباره خبر ناگوارى که تا آن وقت از او مکتوم مى داشتند
- آشکارا به گفتگو پرداختند.
- یکى مى گفت: او را به حال خود رها کنید (که رفتنى است)
- دیگرى آرزوى بازگشت بهبود او را مى کرد
- و(سومى) آنان را به شکیبایى در فقدانش، دعوت مى نمود
- و (براى تحمّل این مصیبت) مصائب و اندوه گذشتگان را به یادشان مى آورد. در این حال که او در شرف فراق از دنیا و ترک دوستان بود،
- ناگهان عارضه اى گلوگیرش شد که فهم و درک او را ناتوان ساخت و در حیرت و سرگردانى فرو برد
- و زبانش خشک شد.
- در این هنگام به فکر وصایا و سؤالات مهم و لازمى مى افتد که پاسخ آن ها را مى دانست، امّا چه سود که زبانش از گفتن بازمانده است،
- و سخنانى مى شنود که قلب او را به درد مى آورد (مى خواهد جواب آن ها را بگوید، امّا قدرت ندارد، از این رو) خود را به ناشنوایى مى زند
- چه بسیار سخنان و زخم زبان هایى که گاه از شخص بزرگى صادر مى شود که این بیمار او را محترم مى شمرْد یا از کوچکى که در گذشته بر او ترحم مى کرده است.
- (به هر حال) مرگ دشوارى هایى دارد که انسان را در خود غرق مى کند، مشکلاتى که هراس انگیزتر از آن است که بتوان در قالب الفاظ ریخت
- یا اندیشه هاى اهل دنیا آن را درک کند.
