متن عربی
105.وَ مِنْ خُطبَةٍ لَهُ عَلیهِ السَّلامُ فی بعض صفات الرسول الکریم، و تهدید بنی أًمیّة، وعِظَة الناس
الرَّسولُ الکَرِیمُ
- حَتَّى بَعَثَ اللّهُ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله)،
- شَهِیداً، وَ بَشِیراً، وَ نَذِیراً،
- خَیْرَ الْبَرِیَّةِ طِفْلاً، وَ أَنْجَبَهَا کَهْلاً،
- وَ أَطْهَرَ الْمُطَهَّرِینَ شِیمَةً،
- وَ أَجْوَدَ الْمُسْتَمْطَرِينَ دِیمَةً.
بَنو أُمَیَّةَ - فَمَا احْلَوْلَتْ لَکُمُ الدُّنْیَا فِی لَذَّتِهَا،
- وَ لا تَمَکَّنْتُمْ مِنْ رَضَاعِ أَخْلاَفِهَا،
- إِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا صَادَفْتُمُوهَا جَائِلاً خِطَامُهَا، قَلِقاً وَضِینُهَا،
- قَدْ صَارَ حَرَامُهَا عِنْدَ أَقْوَامٍ بِمَنْزِلَةِ السّدْرِ الْمَخْضُودِ،
- وَ حَلَالُهَا بَعِیداً غَیْرَ مَوْجُودٍ، وَ صَادَفْتُمُوهَا،
- وَ اللّهِ، ظِلًّا مَمْدُوداً إِلَى أَجَلٍ مَعْدُودٍ.
- فَالْاَرْضُ لَکُمْ شَاغِرَةٌ،
- وَ أَیْدِیکُمْ فِیها مَبْسُوطَةٌ؛
- وَ أَیْدِی الْقَادَةِ عَنْکُمْ مَکْفُوفَةٌ،
- وَ سُیُوفُکُمْ عَلَیْهِمْ مُسَلَّطَةٌ،
- وَ سُیُوفُهُمْ عَنْکُمْ مَقْبُوضَةٌ،
- أَلا وَ إِنَّ لِکُلِّ دَمٍ ثَائِراً،
- وَ لِکُلِّ حَقٍّ طَالِباً،
- وَ إِنَّ الثَّائِرَ فِی دِمَائِنَا کَالْحَاکِمِ فِی حَقِّ نَفْسِهِ،
- وَ هُوَ اللّهُ الذِّی لا یُعْجِزُهُ مَنْ طَلَبَ،
- وَ لا یَفُوتُهُ مَنْ هَرَبَ.
- فَأُقْسِمُ بِاللّهِ یَا بَنی أُمَیَّةَ عَمَّا قَلِیلٍ لَتَعْرِفُنَّهَا فِی أَیْدی غَیْرِکُمْ،
- وَ فِی دَارِ عَدُوِّکُمْ!
- أَلا إِنَّ أَبْصَرَ الْاَبْصَارِ مَا نَفَذَ فِی الْخَیْرِ طَرْفُهُ!
- أَلا إِنَّ أَسْمَعَ الْاَسْمَاعِ مَا وَعَى التَّذْکِیرَ وَ قَبِلَهُ!
وَعْظ النّاسِ - أَیُّهَا النَّاسُ، اسْتَصْبِحُوا مِنْ شُعْلَةِ مِصْبَاحِ وَاعِظٍ مُتَّعِظٍ،
- وَامْتَاحُوا مِنْ صَفْوِ عَیْنٍ قَدْ رُوِّقَتْ مِنَ الْکَدَرِ.
- عِبَادَاللّهِ، لا تَرْکَنُوا إِلَى جَهَالَتِکُمْ،
- وَ لا تَنْقَادُوا لِاَهْوَائِکُمْ،
- فَإِنَّ النَّازِلَ بِهذَا الْمَنْزِلِ نَازِلٌ بِشَفَا جُرُفٍ هَارٍ،
- یَنْقُلُ الرَّدَى عَلَى ظَهْرِهِ مِنْ مَوْضِعٍ إِلَى مَوْضِعٍ،
- لِرَأْیٍ یُحْدِثُهُ بَعْدَ رَأْیٍ؛
- یُرِیدُ أَنْ یُلْصِقَ مَا لا یَلْتَصِقُ،
- وَ یُقَرِّبَ مَا لا یَتَقَارَبُ!
- فَاللّهَ اللّهَ أَنْ تَشْکُوا إِلَى مَنْ لا یُشْکِی شَجْوَکُمْ،
- وَ لا یَنْقُضُ بِرَأْیِهِ مَا قَدْ أَبْرَمَ لَکُمْ.
- إِنَّهُ لَیْسَ عَلَى الْاِمَامِ إِلَّا مَا حُمِّلَ مِنْ أَمْرِ رَبِّهِ،
- الْاِبْلاغُ فِی الْمَوْعِظَةِ، وَ الْاِجْتِهَادُ فِی النَّصِیحَةِ،
- وَ الْاِحْیَاءُ لِلسُّنَّةِ،
- وَ إِقَامَةُ الْحُدُودِ عَلَى مُسْتَحِقِّیهَا،
- وَ إِصْدَارُ السُّهْمَانِ عَلَى أَهْلِهَا.
- فَبَادِرُوا الْعِلْمَ مِنْ قَبْلِ تَصْوِیحِ نَبْتِهِ،
- وَ مِنْ قَبْلِ أَنْ تُشْغَلوا بِأَنْفُسِکُمْ عَنْ مُسْتَثَارِ الْعِلْمِ مِنْ عِنْدِ أَهْلِهِ،
- وَ انْهَوْا عَنْ الْمُنْکَرِ وَ تَنَاهَوْا عَنْهُ،
- فَإِنَّمَا أُمِرْتُمْ بِالنَّهْی بَعْدَ التَّنَاهِی!
متن فارسی
105. از خطبه هاى آن حضرت است درباره بخشى از صفات پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) و تهدید بنى امیّه و موعظه مردم
صفات پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله)
- (مردم جهان سخت در گمراهى بودند) تا این که خداوند محمّد (صلی الله علیه و آله) را مبعوث کرد
- که گواه بر اعمال آن ها و بشارت دهنده (به پاداش هاى الهى در برابر نیکى ها) و بیم دهنده (از کیفر الهى در برابر زشتى ها) بود.
- در کودکى شایسته ترین مخلوق، و در بزرگسالى نجیب ترین و شایسته ترین آنان بود.
- اخلاقش از همه پاکان، پاک تر،
- و باران جود وسخایش، از همه بادوام تر بود.
خبر از سرنوشت بنى امیه - شما (اى افراد ضعیف الایمان) زمانى از لذّت و زرق و برق دنیا بهره بردید
- و از پستان آن شیر نوشیدید،
- که افسارش رها، و تنگ جهازش گشوده بود.
- (و کار شما به جایى رسید که) حرام دنیا در نظر گروهى، همچون درخت سدر بى خار بود
- و حلالش دور دست بلکه غیر موجود!
- به خدا سوگند! دنیایى که شما با آن روبه رو هستید، همچون سایه اى است گسترده، تا سرآمدى معیّن.
- امروز زمین براى شما آزاد و بى مانع
- دست هایتان باز است،
- در حالى که دست رهبران (الهى شما) درباره شما بسته است؛
- شمشیرهاى شما بر آنان مسلّط،
- و شمشیرهاى آنان از شما بازگرفته شده است؛
- ولى آگاه باشید! هر خونى خونخواهى دارد.
- و هر حقّى صاحب و طالبى.
- و انتقام گیرنده خون هاى ما مانند کسى است که داور خویش است (که چیزى را فروگذار نخواهد کرد،)
- و او خداوندى است که از گرفتن و مجازات کسى ناتوان نگردد
- و هیچ کس از پنجه عدالتش نگریزد.
- اى بنى امیّه! به خدا سوگند! به زودى این خلافت را در دست دیگران
- و در خانه دشمنان خود خواهید دید.
- آگاه باشید! بیناترین چشم ها آن است که شعاعش در دل نیکى ها نفوذ کند،
- و شنواترین گوش ها آن است که اندرزها را در خود جاى دهد و پذیرا گردد!.
پند و اندرز به مردم - اى مردم! چراغِ قلبِ خود را از شعله (پرفروغ) واعظ باعمل، روشن سازید،
- و ظرف وجود خویش را از آب زلال چشمه اى که از آلودگى ها پاک است، پُر کنید.
- اى بندگان خدا! بر نادانى هاى خود تکیه نکنید
- و تسلیم هوس هاى خویش نشوید!
- زیرا آن کس که در این مقام برآید (و تکیه بر جهالت و هوا و هوس ها کند) همچون کسى است که بر لب پرتگاهى که در شُرُف فروریختن مى باشد قرار گرفته است.
- او بار هلاکت را بر دوش مى کشد و از جایى به جاى دیگر مى برد
- و براى توجیه آراى ناپخته
- و ضدّ و نقیض خویش،
- مطالب نامتناسب را به هم پیوند مى دهد.
- از (نافرمانى) خدا بپرهیزید! و شکایت خویش را نزد کسى که نمى تواند مشکل شما را حل کند
- و توان ندارد که با فکر خود گره از کار شما بگشاید، نبرید.
- وظایف امام و مردم: به یقین امام و پیشوا جز وظایفى که به امر خداوند بر عهده او نهاده شده، وظیفه اى ندارد؛
- یعنى ابلاغ مواعظ به همه مردم و تلاش و کوشش در خیرخواهى در تمام زمینه ها،
- احیاى سنّت پیامبر (صلی الله علیه و آله) (و اجراى تمام قوانین الهى)
- و اجراى حدود الهى درباره تمام مستحقّین، بدون تبعیض و بى کم و کاست،
- و احقاق حقوق و پرداختن سهم همگان (از بیت المال).
- (امّا وظیفه شما این است که) در فراگرفتن علم بکوشید، پیش از آن که درخت آن بخشکد
- و قبل از آن که به خود مشغول گردید علم و دانش را از معدن آن که نزد اهلش مى باشد استخراج کنید.
- مردم را از منکرات بازدارید، و خودتان نیز مرتکب نشوید!
- چرا که شما موظّف هستید خود، ترک گناه کنید، آنگاه مردم را از آن نهى نمایید!.
