متن عربی

466. و قال (علیه السلام) :

الْعَیْنُ وِکَاءُ السَّهِ.

قال الرَّضیُّ: وهذه من الاستِعارات العجیبة، کأنّه یشبّه السَّهَ بالوِعاءِ، والعَیْنَ بالوِکاءِ، فإذا أطلقِ الوکاءُ لم ینضَبِط الوِعاءُ وهذا القول فی الأشهر الأظهر من کلامِ النَّبِیَّ (صلی الله علیه و آله) وقد رواه قومٌ لأمیر المؤمنین (علیه السلام) وذکر ذلک المبرّد فی کتاب «المقتضب» فی باب «اللفظ بالحروف». وقد تکلّمنا على هذه الاستِعارة فی کتابنا الموسوم: «بمَجازات الآثار النبویّة»

متن فارسی

امام (علیه السلام) فرمود:

چشم، نگهدارنده نشیمنگاه است.

مرحوم سید رضى در توضیح این گفتار مى گوید: «این کلام امام (علیه السلام) از تشبیهات عجیب است. امام (علیه السلام) نشیمنگاه را به مَشک تشبیه کرده و چشم را به بندى که بر دهانه مشک مى بندند که هرگاه بند را رها کنند مَشک نمى تواند آنچه در آن است نگهدارى کند، مشهور است که این سخن نخست از پیامبر (صلی الله علیه و آله) شنیده شده ولى جمعى آن از امیرمؤمنان (علیه السلام) نقل کرده اند، این را مبرد در کتاب المقتضب در باب اللفظ بالحروف آورده وما در کتاب مجازات آثار النبویة درباره این استعاره و تشبیه سخن گفته ایم».