متن عربی

104- و من خطبة له (علیه السلام) فی بعض صفات الرسول الکریم و تهدید بنی أمیة و عظة الناس :
الرسول الکریم
حَتَّی بَعَثَ اللَّهُ مُحَمَّداً (صلی الله علیه وآله) شَهِیداً وَ بَشِیراً وَ نَذِیراً خَیرَ الْبَرِیةِ طِفْلًا وَ أَنْجَبَهَا کهْلًا وَ أَطْهَرَ الْمُطَهَّرِینَ شِیمَةً وَ أَجْوَدَ الْمُسْتَمْطَرِینَ دِیمَةً.
بنو أمیة
فَمَا احْلَوْلَتْ لَکمُ الدُّنْیا فِی لَذَّتِهَا وَ لَا تَمَکنْتُمْ مِنْ رَضَاعِ أَخْلَافِهَا إِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا صَادَفْتُمُوهَا جَائِلًا خِطَامُهَا قَلِقاً وَضِینُهَا قَدْ صَارَ حَرَامُهَا عِنْدَ أَقْوَامٍ بِمَنْزِلَةِ السِّدْرِ الْمَخْضُودِ وَ حَلَالُهَا بَعِیداً غَیرَ مَوْجُودٍ وَ صَادَفْتُمُوهَا وَ اللَّهِ ظِلًّا مَمْدُوداً إِلَی أَجْلٍ مَعْدُودٍ فَالْأَرْضُ لَکمْ شَاغِرَةٌ وَ أَیدِیکمْ فِیهَا مَبْسُوطَةٌ وَ أَیدِی الْقَادَةِ عَنْکمْ مَکفُوفَةٌ وَ سُیوفُکمْ عَلَیهِمْ مُسَلَّطَةٌ وَ سُیوفُهُمْ عَنْکمْ مَقْبُوضَةٌ أَلَا وَ إِنَّ لِکلِّ دَمٍ ثَائِراً وَ لِکلِّ حَقٍّ طَالِباً وَ إِنَّ الثَّائِرَ فِی دِمَائِنَا کالْحَاکمِ فِی حَقِّ نَفْسِهِ وَ هُوَ اللَّهُ الَّذِی لَا یعْجِزُهُ مَنْ طَلَبَ وَ لَا یفُوتُهُ مَنْ هَرَبَ فَأُقْسِمُ بِاللَّهِ یا بَنِی أُمَیةَ عَمَّا قَلِیلٍ لَتَعْرِفُنَّهَا فِی أَیدِی غَیرِکمْ وَ فِی دَارِ عَدُوِّکمْ أَلَا إِنَّ أَبْصَرَ الْأَبْصَارِ مَا نَفَذَ فِی الْخَیرِ طَرْفُهُ أَلَا إِنَّ أَسْمَعَ الْأَسْمَاعِ مَا وَعَی التَّذْکیرَ وَ قَبِلَهُ.
وعظ الناس
أَیهَا النَّاسُ اسْتَصْبِحُوا مِنْ شُعْلَةِ مِصْبَاحٍ وَاعِظٍ مُتَّعِظٍ ، وَ امْتَاحُوا مِنْ صَفْوِ عَینٍ قَدْ رُوِّقَتْ مِنَ الْکدَرِ ، عِبَادَ اللَّهِ لَا تَرْکنُوا إِلَی جَهَالَتِکمْ ، وَ لَا تَنْقَادُوا لِأَهْوَائِکمْ ، فَإِنَّ النَّازِلَ بِهَذَا الْمَنْزِلِ نَازِلٌ بِشَفَا جُرُفٍ هَارٍ ، ینْقُلُ الرَّدَی عَلَی ظَهْرِهِ مِنْ مَوْضِعٍ إِلَی مَوْضِعٍ لِرَأْی یحْدِثُهُ بَعْدَ رَأْی ، یرِیدُ أَنْ یلْصِقَ مَا لَا یلْتَصِقُ ، وَ یقَرِّبَ مَا لَا یتَقَارَبُ ، فَاللَّهَ اللَّهَ أَنْ تَشْکوا إِلَی مَنْ لَا یشْکی شَجْوَکمْ ، وَ لَا ینْقُضُ بِرَأْیهِ مَا قَدْ أَبْرَمَ لَکمْ ، إِنَّهُ لَیسَ عَلَی الْإِمَامِ إِلَّا مَا حُمِّلَ مِنْ أَمْرِ رَبِّهِ : الْإِبْلَاغُ فِی الْمَوْعِظَةِ ، وَ الِاجْتِهَادُ فِی النَّصِیحَةِ ، وَ الْإِحْیاءُ لِلسُّنَّةِ ، وَ إِقَامَةُ الْحُدُودِ عَلَی مُسْتَحِقِّیهَا ، وَ إِصْدَارُ السُّهْمَانِ عَلَی أَهْلِهَا ، فَبَادِرُوا الْعِلْمَ مِنْ قَبْلِ تَصْوِیحِ نَبْتِهِ ، وَ مِنْ قَبْلِ أَنْ تُشْغَلُوا بِأَنْفُسِکمْ عَنْ مُسْتَثَارِ الْعِلْمِ مِنْ عِنْدِ أَهْلِهِ ، وَ انْهَوْا عَنِ الْمُنْکرِ وَ تَنَاهَوْا عَنْهُ ، فَإِنَّمَا أُمِرْتُمْ بِالنَّهْی بَعْدَ التَّنَاهِی.

متن فارسی

صفات پیامبرصلی الله علیه و آله و سلم
قسمتی از یکی از خطبه های امیرالمومنین علیه السلام است:

(مردم در جاهلیت به سر می بردند) تا اینکه خداوند، محمد صلی الله علیه و آله را مبعوث گردانید، تا گواه فرمانبری و نافرمانی امت و مژده دهنده به فرمانبران و بیم دهنده به نافرمانان باشد، او در حال کودکی، بهترین خلق خدا و در سالخوردگی، گرامی ترین آنان بود، از جهت خلق و خوی پاکترین پاکان و از حیث فیض بخشی، بخشنده ترین کسانی بود که از آنان درخواست فیض می شود . (و مانند باران رحمتی بود که بر همه می بارید) .

اما شما (ای مردم یا ای بنی امیه) لذتهای دنیا بر شما فرود نیامد و به نوشیدن شیر از پستانهای دنیا دست نیافتید، مگر زمانی (که پیغمبر (صلی الله علیه و آله) از میان شما رفت) و پس از آن به دنیا رسیدید در حالی که لجامش گسیخته و تنگش آویخته بود، و به تحقیق امور حرام آن در نظر گروههایی از شما به منزله درخت سدری بود که خارهای آن از میان برده شده (و دسترسی به آن آسان است) و اما امور حلال دنیا دور و غیر موجود بود، به خدا قسم، شما همچون سایه ای که تا زمانی معین کشیده شده، به دنیا برخورد کرده اید، پس اکنون زمین برای شما خالی است (و کسی نیست که شما را از لذات دنیا باز دارد) دستهایتان در آن باز و دستهای پیشوایان از فرمان دادن به شما بسته است، شمشیرهای شما بر آنان آخته و مسلط و شمشیرهای آنان بر شما بسته و در نیام است، آگاه باشید و بدانید که بی گمان برای هر خونی، خونخواهی و برای هر حقی، جوینده و خواهانی است، و به راستی، آن کس که خون ما را طلب می کند، مانند کسی است که خود درباره خود داوری می کند و او خداوندی است که از یافتن هر کس را که بجوید، عاجز نمی شود و هر کس بگریزد، از نظر او دور نمی ماند، قسم به خدا، ای بنی امیه، به زودی خلافت و حکومت را در دست کسانی غیر خودتان به خوبی خواهید شناخت و آن را در خانه دشمنانتان خواهید یافت ، آگاه باشید و بدانید که به راستی، بیناترین چشمان آن است که به امور نیک، دوخته شود، آگاه باشید و بدانید که به راستی، شنونده ترین گوشها، آن است که پندها و یادآوریها را در خود نگاه دارد و آن را بپذیرد.
 ای مردم، از نور چراغ هدایت واعظی که خود از آنچه می گوید، پند می گیرد و به آن عمل می کند، درخواست روشنایی بکنید و از چشمه آب صاف و پاکی که آب آن از تیرگی و آلودگی، پاک گردیده، برای رفع عطش خود، آب بخواهید.
 ای بندگان خدا، به نادانیهای خود، تکیه نکنید و مطیع هوای نفس خویشتن نباشید، پس به راستی کسی که در نادانی و هوای نفس فرود آید و منزل سازد، مانند کسی است که در کنار زمینی که جریان سیل، آن را شسته و مشرف به ویرانی شده است، فرود آید، چنین کسی پستیها و امور هلاکت آور را، بر پشت خود، حمل می کند، و از محلی به محلی دیگر منتقل می سازد، تا اینکه اندیشه فاسدی را بعد از اندیشه فاسد دیگری به وجود آورد، قصدش این است که دو چیز را که قابل چسبیدن به یکدیگر نیست، به همدیگر بچسباند و آنچه را که قابل نزدیک شدن نیست، نزدیک سازد، به خدا پناه برید به خدا پناه برید از شکایت کردن در نزد کسی که مشکل شما را حل نکند و با رای خود، گره محکمی را که به کارتان زده شده، نگشاید، همانا وظیفه امام جز این نیست که آنچه از دستورهای الهی به عهده او گذاشته شده، انجام دهد، (آن دستورها عبارت است از:) رساندن پندهای الهی به مردم، کوشش در خیرخواهی مردم، زنده نگاه داشتن سنت پیامبر (صلی الله علیه و آله) به پا داشتن حدود الهی درباره کسانی که استحقاق آن را دارند، برگردانیدن سهم و حق هر کس به او.
 بنابر آنچه گفته شد (که در حل مشکلات به نااهلان رجوع نکنید) قبل از اینکه درخت و منبع علم خشک شود، در بدست آوردن آن پیشدستی کنید و پیش از آنکه فتنه ها شما را مشغول سازد، نور علم را از معدن علم به دست آورید، از کارهای منکر و زشت نهی کنید، خود را نیز از ارتکاب منکرات باز دارید، پس همانا به شما دستور داده شده است که نخست، خود مرتکب گناه نشوید، آن گاه دیگران را نهی نمایید.