متن عربی
113.وَ مِنْ خُطبَةٍ لَهُ عَلیهِ السَّلامُ فی ذَمِّ الدُّنْیا
- وَ أُحَذِّرُکُمُ الدُّنْیَا فَإِنَّهَا مَنْزِلُ قُلْعَةٍ.
- وَ لَیْسَتْ بِدَارِ نُجْعَةٍ.
- قَدْ تَزَیَّنَتْ بِغُرُورِهَا، وَ غَرَّتْ بِزِیْنَتِهَا.
- دَارٌ هَانَتْ عَلَى رَبِّهَا،
- فَخَلَطَ حَلاَلَهَا بِحَرَامِهَا،
- وَ خَیْرَهَا بِشَرِّهَا،
- وَ حَیَاتَهَا بِمَوْتِهَا،
- وَ حُلْوَهَا بِمُرِّهَا.
- لَمْ یُصْفِهَا اللّهُ تَعَالَى لِاَوْلِیَائِهِ،
- وَ لَمْ یَضِنَّ بِهَا عَلَى أَعْدَائِهِ.
- خَیْرُهَا زَهِیدٌ،
- وَ شَرُّهَا عَتِیدٌ.
- وَ جَمْعُهَا یَنْفَدُ،
- وَ مُلْکُهَا یُسْلَبُ،
- وَ عَامِرُهَا یَخْرَبُ.
- فَمَا خَیْرُ دَارٍ تُنْقَضُ نَقْضَ الْبِنَاءِ،
- وَ عُمُرٍ یَفْنَى فِیهَا فَنَاءَ الزَّادِ،
- وَ مُدَّةٍ تَنْقَطِعُ انْقِطَاعَ السَّیْرِ!
- اِجْعَلُوا مَا افْتَرَضَ اللّهُ عَلَیْکُمْ مِنْ طَلَبِکُمْ،
- وَ اسْألُوهُ مِنْ أَدَاءِ حَقِّهِ مَا سَأَلَکُمْ.
- وَ أَسْمِعُوا دَعْوَةَ الْمَوْتِ آذَانَکُمْ قَبْلَ أَنْ یُدْعَى بِکُمْ.
- إِنَّ الزَّاهِدِینَ فِی الدُّنْیَا تَبْکِی قُلُوبُهُمْ وَ إِنْ ضَحِکُوا،
- وَ یَشْتَدُّ حُزْنُهُمْ وَ إِنْ فَرِحُوا،
- وَ یَکْثُرُ مَقْتُهُمْ أَنْفُسَهُمْ
- وَ إِنِ اغْتُبَطُوا بِمَا رُزِقُوا.
- قَدْ غَابَ عَنْ قُلُوبِکُمْ ذِکْرُ الْآجَالِ،
- وَ حَضَرَتْکُمْ کَوَاذِبُ الآمَالِ،
- فَصَارَتِ الدُّنْیَا أَمْلَکَ بِکُمْ مِنَ الآخِرَةِ،
- وَ العَاجِلَةُ أَذْهَبَ بِکُمْ مِنَ الآجِلَةِ،
- وَ إِنَّمَا أَنْتُمْ إِخْوَانٌ عَلَى دِینِ اللّهِ،
- مَا فَرَّقَ بَیْنَکُمْ إِلَّا خُبْثُ السَّرَائِرِ، وَ سُوءُ الضَّمَائِرِ.
- فَلا تَوَازَرُونَ،
- وَ لا تَنَاصَحُونَ،
- وَ لا تَبَاذَلُونَ
- وَ لا تَوَادُّونَ.
- مَا بَالُکُمْ تَفْرَحُونَ بِالْیَسِیرِ مِنَ الدُّنْیَا تُدْرِکُونَهُ،
- وَ لا یَحْزُنُکُمُ الْکَثِیرُ مِنَ الآخِرَةِ تُحْرَمُونَهُ!
- وَ یُقْلِقُکُمُ الْیَسِیرُ مِنَ الدُّنْیَا یَفُوتُکُمْ،
- حَتَّى یَتَبَیَّنَ ذَلِکَ فِی وُجُوهِکُمْ،
- وَ قِلَّةِ صَبْرِکُمْ عَمَّا زُوِیَ مِنْهَا عَنْکُمْ!
- کَأَنَّهَا دَارُ مُقَامِکُمْ.
- وَ کَأَنَّ مَتَاعَهَا بَاقٍ عَلَیْکُمْ.
- وَ مَا یَمْنَعُ أَحَدَکُمْ أَنْ یَسْتَقْبِلَ أَخَاهُ بِمَا یَخَافُ مِنْ عَیْبِهِ،
- إِلَّا مَخَافَةُ أَنْ یَسْتَقْبِلَهُ بِمِثْلِهِ.
- قَدْ تَصَافَیْتُمْ عَلَى رَفْضِ الآجِلِ،
- وَ حُبِّ الْعَاجِلِ، وَ صَارَ دِینُ أَحَدِکُمْ لُعْقَةً عَلَى لِسَانِهِ.
- صَنِیعَ مَنْ قَدْ فَرَغَ مِنْ عَمَلِهِ وَ أَحْرَزَ رِضَا سَیِّدِهِ.
متن فارسی
113.از خطبه هاى آن حضرت است در نکوهش دنیا (و دنیاپرستى)
- دنیاپرستى: شما را از دل بستگى به دنیا سخت بر حذر مى دارم که منزلگاهى است کوچ کردنى
- و جاى اقامت نیست.
- خود را با مکر و نیرنگ آراسته و با زرق و برق خود، مردم را مى فریبد!
- سرایى است که در نظر صاحب اصلى اش بى مقدار است،
- لذا حلالش را با حرام،
- و خیرش را با شرّ،
- و زندگى اش را با مرگ،
- و شیرینى اش را با تلخى آمیخته است
- (به همین دلیل) خداوند آن را مخصوص اولیایش نساخته،
- و از دشمنانش دریغ نداشته است.
- خوبى هایش کم،
- و شرّ آن آماده (و فراوان)،
- جمعش رو به فنا
- و ملک و حکومتش رو به زوال،
- و آبادى اش رو به ویرانى است.
- چه ارزشى دارد سرایى که همچون عمارت هاى فرسوده در حال فروریختن است؟
- و چه خوبى اى دارد عمرهایى که همچون زاد و توشه (ى مختصر) پایان مى گیرد؟
- و زندگى هایى که همچون ایّام سفر به آخر مى رسد؟
- (بنابراین) آنچه را که خداوند بر شما واجب کرده است جزءِ خواسته هاى خویش قرار دهید
- و از او بخواهید که براى اداى حقوقى که از شما طلب کرده یارى تان کند.
- و پیش از آن که به سوى مرگ فراخوانده شوید دعوت مرگ را به گوش هاى خویش برسانید (و آماده شوید).
- وصف زاهدان: زاهدان در دنیا، قلوبشان مى گرید گر چه ظاهراً بخندند،
- سخت محزون و غمگین اند گر چه ظاهراً شادمانى کنند،
- و از خود (و وضع اخلاقى و کمى طاعات خویش) سخت خشمگین اند
- هر چند به سبب روزى هاى فراوانى که به آن ها داده شده در پیشگاه خدا شاکرند.
- یاد مرگ از دل هایتان پنهان شده
- و آمال و آرزوهاى دروغین در برابر شما حاضر گشته،
- از این رو سلطه دنیا بر شما بیش از آخرت شده
- و زندگانى زودرس دنیا شما را از (یاد) حیات جاودانى آخرت بیرون برده است.
- شما همگى در اسلام و دین خدا برادر (و برابر) هستید
- و تفرقه و اختلاف در میان شما تنها به سبب آلودگى درون و سوء نیت هاست
- به همین دلیل نه به یکدیگر کمک مى کنید،
- و نه همدیگر را نصیحت،
- نه بذل و بخشش به هم دارید،
- و نه به یکدیگر مهر مى ورزید!
- دنیاپرستى: شما را چه شده که با تحصیل مقدار کمى از دنیا مسرور و خوشحال مى شوید،
- ولى محروم شدن از مقدار فراوانى از آخرت، هرگز شما را غمگین نمى کند؟!
- از دست رفتن مقدار ناچیزى از متاع دنیا شما را سخت پریشان مى سازد
- به گونه اى که آثارش در چهره هایتان نمایان مى شود،
- و براى آنچه از دست داده اید بى تابى مى کنید،
- گویى این جا سراى اقامت جاودانه شماست
- و متاع دنیا همیشه براى شما باقى مى ماند.
- کسى از شما نمى تواند عیب خطرناک برادر خود را (به منظور اصلاح و نهى از منکر) بازگو کند
- چرا که مى ترسد برادرش نیز همان عیب را درباره او بازگوید!
- (گویى) همگى دست به دست هم داده اید که آخرت را کنار بگذارید
- و به دنیا عشق ورزید و دین شما تنها بر زبانتان است و کارتان شبیه کار کسى است که گویى تمام وظیفه خود را انجام داده
- و رضایت مولاى خویش را فراهم ساخته است (در حالى که شما نه تنها انجام وظیفه نکرده اید بلکه خشم مولاى خود را فراهم ساخته اید).