اگر بندة خدا اجل و پايان كارش را مى ديد، با آرزو و فريب آن دشمنى مى ورزيد.
مرکز جهانی اطلاع رسانی آل البیت

خانه  >  وصیت نامه مالى امام (علیه السلام) ( نامه شماره 24 )

خطبـه ها
نامـــه ها
حکمت ها
غرائب الکلم
برای دسترسی سریع به حکمت مورد نظر، شماره حکمت را وارد کنید

متن عربی

24.وَ مِن وَصیَّةٍ لَهُ عَلیهِ السَّلامُ بِمَا یُعْمَلُ فِی أَمْوالِهِ؛ کَتَبَها بَعْدَ مُنِصَرَفِهِ مِنْ صِفِّینَ

  1. هذَا مَا أَمَرَ بِهِ عَبْدُ اللّهِ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ فِی مَالِهِ، ابْتِغَاءَ وَجْهِ اللّهِ، لِیُولِجَهُ بِهِ الْجَنَّةَ، وَ یُعْطِیَهُ بِهِ الْاَمَنَةَ.
  2. منها: فَإِنَّهُ یَقُومُ بِذَلِکَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ یَأْکُلُ مِنْهُ بِالْمَعْرُوفِ وَ یُنْفِقُ مِنْهُ بِالْمَعْرُوفِ،
  3. فَإِنْ حَدَثَ بِحَسَنٍ حَدَثٌ وَ حُسَیْنٌ حَیٌّ، قَامَ بِالْاَمْرِ بَعْدَهُ، وَ أَصْدَرَهُ مَصْدَرَهُ.
  4. وَ إِنَّ لاِبْنَیْ فَاطِمَةَ مِنْ صَدَقَةِ عَلِیٍّ مِثْلَ الَّذِی لِبَنِی عَلِیٍّ،
  5. وَ إِنِّی إِنَّما جَعَلْتُ الْقِیَامَ بِذَلِکَ إِلَى ابْنَیْ فَاطِمَةَ
  6. ابْتِغَاءَ وَجْهِ اللّهِ، وَ قُرْبَةً إِلَى رَسُولِ اللّهِ (صلی الله علیه و آله) ، وَ تَکْرِیماً لِحُرْمَتِهِ؛ وَ تَشْرِیفاً لِوُصْلَتِهِ.
  7. وَ یَشْتَرِطُ عَلَى الَّذِی یَجْعَلُهُ إِلَیْهِ
  8. أَنْ یَتْرُکَ الْمَالَ عَلَى أُصُولِهِ،
  9. وَ یُنْفِقَ مِنْ ثَمَرِهِ حَیْثُ أُمِرَ بِهِ وَ هُدِیَ لَهُ،
  10. وَ أَلَّا یَبِیعَ مِنْ أَوْلَادِ نَخِیلِ هذِهِ الْقُرَى وَدِیَّةً حَتَّى تُشْکِلَ أَرْضُهَا غِرَاساً.
  11. وَ مَنْ کَانَ مِنْ إِمَائِی اللَّاتِی أَطُوفُ عَلَیْهِنَّ لَهَا وَلَدٌ،
  12. أَوْ هِیَ حَامِلٌ، فَتُمْسَکُ عَلَى وَلَدِهَا وَ هِیَ مِنْ حَظِّهِ،
  13. فَإِنْ مَاتَ وَلَدُهَا وَ هِیَ حَیَّةٌ، فَهِیَ عَتِیقَةٌ، قَدْ أَفْرَجَ عَنْهَا الرِّقُّ، وَ حَرَّرَهَا الْعِتْقُ.

قالَ الشَّرِیفُ: قَوْلُهُ (علیه السلام) فی هذِهِ الوَصِیَّةِ:«وَ أَلا یَبِیْعَ مِنْ نَخْلِهَا وَ دِیَّةً»، الوَدِیَّةُ: الفَسِیلَةُ، وَ جَمْعُها وَدِىٌّ. وَ قَوْلُهُ عَلَیهِ السَّلَامُ: «حَتَّى تُشْکِلَ أَرْضِهَا غِرَاساً» هُوَ مِنْ أَفْصَحِ الکَلَامِ، وَ المُرَادُ بِهِ أَنَّ الأَرْضَ یَکْثُرُ فِیهَا غِرَاسُ النَّخْلِ حَتَّى یَراهَا النّاظِرُ عَلَى غَیْرِ تِلْکَ الصَّفَةِ الَّتِی عَرَفَها بِهَا فَیُشْکِلَ عَلَیْهِ أَمْرُهَا وَ یَحْسِبُها غَیْرَها.


متن فارسی

24.از وصایا وسفارش هاى امام (علیه السلام) درباره اموال (و موقوفاتش) بعد از بازگشت از صفین

  1. وصیت نامه مالى امام (علیه السلام): این دستورى است که بنده خدا على بن ابى طالب امیرمؤمنان در مورد اموالش (موقوفاتش) صادر کرده و هدفش جلب خشنودى خداوند است تا از این طریق او را وارد بهشت کند و امنیت و آرامش سراى دیگر را به او عطا فرماید.
  2. بخشى از این وصیت این است: سرپرستى این موقوفه بر عهده حسن بن على است که به طور شایسته (دور از اسراف و تبذیر) از درآمد آن مصرف کند و بخش دیگرى از آن را (در راه خدا) انفاق نماید
  3. و اگر براى حسن حادثه اى رخ دهد، و (برادرش) حسین زنده باشد سرپرستى آن را بعد از وى به عهده مى گیرد و همان کارى را که حسن انجام مى داد، برادرش انجام مى دهد.
  4. پسران فاطمه همان مقدار از این موقوفه سهم دارند که پسران على (از غیر فاطمه (علیها السلام)) سهم دارند
  5. و من سرپرستى آن را به پسران فاطمه واگذاشتم
  6. فقط براى خدا و براى تقرب به رسول الله (صلی الله علیه و آله) و بزرگداشت حرمت او و گرامى داشت پیوند خویشاوندى اش.
  7. (بنده خدا على بن ابى طالب) با کسى که این اموال در دست اوست شرط مى کند
  8.  که اصل این اموال را حفظ کند
  9. و تنها از میوه و درآمدش در راهى که به او دستور داده شده و راهنمایى گردیده انفاق کند
  10. و چیزى از نهال هاى تازه روییده نخل هاى این آبادى هارا نفروشد تا همه این سرزمین زیر پوشش نخل قرار گیرد (و یک پارچه آباد شود)
  11. و هرکدام از کنیزانم که با آن ها آمیزش داشته ام صاحب فرزند یا باردار است، از سهم ارث فرزندش آزاد مى شود
  12. و اگر فرزندش بمیرد و او زنده باشد، او نیز آزاد است و بند بردگى از گردنش برداشته شده و به آزاد شدگان ملحق مى شود.

سیّد رضى (رحمه الله) مى گوید: تعبیر امام (علیه السلام) به «وَدَّیِة» به معناى نهال نخل است که جمع آن «وَدى» (بر وزن على) است.

جمله دیگر حضرت که مى فرماید: «حَتّى تُشْکِلَ أَرْضُها غِراساً» از فصیح ترین سخنان است و مفهوم آن این است که آن قدر درختان و نهال هاى خرما زیاد شود و صحنه نخلستان را بپوشاند که هرکس آن را قبلاً دیده باشد تشخیص آن براى او مشکل شود و گمان کند به سرزمین دیگرى گام نهاده است».

قبلی بعدی