متن عربی

155-  و من خطبة له (عليه السلام) يذكر فيها بديع خلقة الخفاش :
حمد اللّه و تنزيهه
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي انْحَسَرَتِ الْأَوْصَافُ عَنْ كُنْهِ مَعْرِفَتِهِ وَ رَدَعَتْ عَظَمَتُهُ الْعُقُولَ فَلَمْ تَجِدْ مَسَاغاً إِلَى بُلُوغِ غَايَةِ مَلَكُوتِهِ هُوَ اللَّهُ الْحَقُّ الْمُبِينُ أَحَقُّ وَ أَبْيَنُ مِمَّا تَرَى الْعُيُونُ لَمْ تَبْلُغْهُ الْعُقُولُ بِتَحْدِيدٍ فَيَكُونَ مُشَبَّهاً وَ لَمْ تَقَعْ عَلَيْهِ الْأَوْهَامُ بِتَقْدِيرٍ فَيَكُونَ مُمَثَّلًا خَلَقَ الْخَلْقَ عَلَى غَيْرِ تَمْثِيلٍ وَ لَا مَشُورَةِ مُشِيرٍ وَ لَا مَعُونَةِ مُعِينٍ فَتَمَّ خَلْقُهُ بِأَمْرِهِ وَ أَذْعَنَ لِطَاعَتِهِ فَأَجَابَ وَ لَمْ يُدَافِعْ وَ انْقَادَ وَ لَمْ يُنَازِعْ .

خلقة الخفاش
وَ مِنْ لَطَائِفِ صَنْعَتِهِ وَ عَجَائِبِ خِلْقَتِهِ مَا أَرَانَا مِنْ غَوَامِضِ الْحِكْمَةِ فِي هَذِهِ الْخَفَافِيشِ الَّتِي يَقْبِضُهَا الضِّيَاءُ الْبَاسِطُ لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ وَ يَبْسُطُهَا الظَّلَامُ الْقَابِضُ لِكُلِّ حَيٍّ وَ كَيْفَ عَشِيَتْ أَعْيُنُهَا عَنْ أَنْ تَسْتَمِدَّ مِنَ الشَّمْسِ الْمُضِيئَةِ نُوراً تَهْتَدِي بِهِ فِي مَذَاهِبِهَا وَ تَتَّصِلُ بِعَلَانِيَةِ بُرْهَانِ الشَّمْسِ إِلَى مَعَارِفِهَا وَ رَدَعَهَا بِتَلَأْلُؤِ ضِيَائِهَا عَنِ الْمُضِيِّ فِي سُبُحَاتِ إِشْرَاقِهَا وَ أَكَنَّهَا فِي مَكَامِنِهَا عَنِ الذَّهَابِ فِي بُلَجِ ائْتِلَاقِهَا فَهِيَ مُسْدَلَةُ الْجُفُونِ بِالنَّهَارِ عَلَى حِدَاقِهَا وَ جَاعِلَةُ اللَّيْلِ سِرَاجاً تَسْتَدِلُّ بِهِ فِي الْتِمَاسِ أَرْزَاقِهَا فَلَا يَرُدُّ أَبْصَارَهَا إِسْدَافُ ظُلْمَتِهِ وَ لَا تَمْتَنِعُ مِنَ الْمُضِيِّ فِيهِ لِغَسَقِ دُجُنَّتِهِ فَإِذَا أَلْقَتِ الشَّمْسُ قِنَاعَهَا وَ بَدَتْ أَوْضَاحُ نَهَارِهَا وَ دَخَلَ مِنْ إِشْرَاقِ نُورِهَا عَلَى الضِّبَابِ فِي وِجَارِهَا أَطْبَقَتِ الْأَجْفَانَ عَلَى مَآقِيهَا وَ تَبَلَّغَتْ بِمَا اكْتَسَبَتْهُ مِنَ الْمَعَاشِ فِي ظُلَمِ لَيَالِيهَا فَسُبْحَانَ مَنْ جَعَلَ اللَّيْلَ لَهَا نَهَاراً وَ مَعَاشاً وَ النَّهَارَ سَكَناً وَ قَرَاراً وَ جَعَلَ لَهَا أَجْنِحَةً مِنْ لَحْمِهَا تَعْرُجُ بِهَا عِنْدَ الْحَاجَةِ إِلَى الطَّيَرَانِ كَأَنَّهَا شَظَايَا الْآذَانِ غَيْرَ ذَوَاتِ رِيشٍ وَ لَا قَصَبٍ إِلَّا أَنَّكَ تَرَى مَوَاضِعَ الْعُرُوقِ بَيِّنَةً أَعْلَاماً لَهَا جَنَاحَانِ لَمَّا يَرِقَّا فَيَنْشَقَّا وَ لَمْ يَغْلُظَا فَيَثْقُلَا تَطِيرُ وَ وَلَدُهَا لَاصِقٌ بِهَا لَاجِئٌ إِلَيْهَا يَقَعُ إِذَا وَقَعَتْ وَ يَرْتَفِعُ إِذَا ارْتَفَعَتْ لَا يُفَارِقُهَا حَتَّى تَشْتَدَّ أَرْكَانُهُ وَ يَحْمِلَهُ لِلنُّهُوضِ جَنَاحُهُ وَ يَعْرِفَ مَذَاهِبَ عَيْشِهِ وَ مَصَالِحَ نَفْسِهِ فَسُبْحَانَ الْبَارِئِ لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ عَلَى غَيْرِ مِثَالٍ خَلَا مِنْ غَيْرِهِ .

متن فارسی

ص   361
امام عليه السلام در خطبه اى در باره خلقت شب پره چنين فرمود: سپاس خدائى را كه علامت ها از معرفى كردن عمق وى عاجز است و عظمتش افكار را از دركش منع ميكند بهمين جهت راهى به انتهاى ملكوت خدا نمى يابى .  خدائى است بر حق و آشكار، ثابت و آشكارتر از آن است كه چشم ها او را درك كنند .
 عقل ها نمى توانند با علامت گذارى او را تصور كنند . زيرا منتهى به نمونه داشتن مى گردد . اوهام نمى توانند او را بسنجند چه شبيه پيدا ميكند . خدا موجودات را بدون داشتن نمونه و يا مشورت با مشاورى و يا كمك گرفتن از همكارى خلق كرد . خلقت جهان به امرش پايان پذيرفت و تسليم دستور وى گرديد نه به دفاع پرداخت و نه بمخالفت . از ريزه كارى هاى قدرت خدا و عجائب حكمت وى، ريزه كارى هائى است كه در خلقت خفاش ها مى بينيم . نورى كه آشكار مى شود، همه جا را پرتو مى افكند خفاش را در مضيقه قرار مى دهد و تاريكى كه همه چيز را جمع ميكند خفاش را آزاد مى گذارد . راستى چگونه چشمهاى خفاش از بهره بردن از نورى كه وسيله راهنمائى راههاى بشر است و طريق سود و زيان را نشان مى دهد و بر اثر نور جلال و عظمت عيب ها را درك ميكند و طرد مى نمايد عاجز است؟ او ناگزير است در پناهگاه خود در روز روشن و درخشان بخوابد (تا چشم هايش سالم و از نور خورشيد كه براى ديگران نفع دارد و براى وى ضرر در امان باشد .) خفاش در روز پلك هاى چشمش سست است و روى هم قرار گرفته (خوابيده) است و شب براى او چراغى است كه از آن بهره مى برد و دنبال رزق خود مى رود . نه تاريكى شب باو ديدن مى دهد و نه ظلمت شب او را از بهره گرفتن از نور باز مى دارد . آن گاه كه خيمه شب بر طرف مى گردد، روز آشكار مى شود، نور خورشيد مى درخشد، بآشيانه اش پناه مى برد، چشمهاى خود را روى هم مى گذارد و رزقى را كه در تاريكى شب
ص   362
بدست آورده مى خورد .
 منزه است خدائى كه شب را براى او روز قرار داده و موقع جمع آورى رزق و روز را موقع سكونت و آسايشش . خدا براى خفاش از گوشتش بال خلق كرده كه به هنگام نياز بوسيله آن پرواز كند . گويا بال هاى او دو قطعه گوش است نه پر دارد و نه بال بزرگ وقتى نگاه كنى جاى رگها را بخوبى مى بينى . اين بال ها نه نازك است كه شكافته شود و نه كلفت است كه جسم خفاش را سنگين كند . خفاش كه پرواز ميكند فرزندش را خوب ببغل گرفته است، با او مى نشيند و همراهش پرواز ميكند . بچه از مادرش جدا نمى گردد تا بدنش نيرومند گردد و بتواند با پر و بال خود پرواز كند و راه بدست آوردن رزق و صلاح خود را درك كند .
 منزه است خدائى كه تمام موجودات را بدون اين كه نمونه اى از خالقى مانده باشد خلق كرده است .