1778. زندگی فقیران، حساب توانگران!

عجبت للبخیل یستعجل الفقر، الذی منه هرب، و یفوته الغنی الذی ایاه طلب، فیعیش فی الدنیا عیش الفقراء؛ و یحاسب فی الاخره حساب الاغنیاء.

من درشگفتم از بخیل که به سوی فقر می شتابد، فقری که از آن گریخته است و بی نیازی و ثروتی که جویای آن است به دست نمی آورد. بنابراین در دنیا همچون فقیران زیست می کند و در آخرت همانند توانگران به حساب او رسیدگی می شود. ( حکمت 126)

1779. عیب حقیقی

البخل عار.

بخل عیب و ننگ است. ( حکمت 3)

1780. پرهیز از مشورت با بخیل

لا تدخلن فی مشورتک بخیلا یعدل بک عن الفضل و یعدک الفقر.

در مشورت بخیل را بر خویش راه مده که تو را از احسان و بخشش بازدارد و فقر و تهیدستی را برایت وعده می دهد. ( نامه 53)

1781. دوری از بخل

البخل جامع لمساوی العیوب، و هو زمام یقاد به الی کل سوء.

بخل در بردارنده بدی های هر عیبی است و افساری است که (بخیل) به وسیله آن به سوی هر بدی کشانده می شود. ( حکمت 378)

1782. بخیل و شایسته ولایت نیست!

قد علمتم انه لا ینبعی ان یکون الوالی علی الفروج و الدماء و المغانم و الاحکام، و امامه المسلمین، البخیل.

شما می دانید که مسئول و زمامدار ناموس و جان و غنایم (و اموال) و احکام و پیشوایی مسلمانان، نباید شخصی بخیل باشد. ( خطبه 131)

1783. توصیه به احسان

یاتی علی الناس زمان عضوض، یعض الموسر فیه علی ما فی یدیه و لم یؤ مر بذلک، قال الله سبحانه: (و لا تنسوا الفضل بینکم).

زمانی سخت بر مردم فرا می رسد که آن که توانمند است بر آن چه در دست دارد سخت امساک می کند، در حالی که او به این بخل دستور داده نشده است. خداوند سبحان فرموده است: و فضل و احسان را در میان خود فراموش مکنید. ( حکمت 468)

1784. نهی از رقابت با بخیلان

یا بنی! … ایاک و مصادقه البخیل؛ فانه یقعد عنک احوج ما تکون الیه.

(ای مردم)! از دوستی با افراد بخیل بپرهیز؛ چرا که در هنگام شدت نیاز و حاجت به او رهایت می سازد. ( حکمت 38)