ذات و صفات الهی در کلام امام علی علیه السلام
فیلسوفان در ادامه این استدلال می گویند: اگر علت آن قائم به غیر، خود معلول باشد، به دلیل معلول بودنش به علتی نیاز دارد و علت آن، یا علت دیگری است و یا معلول خودش
توحید در نگاه امام علی (ع)
اکـثر قاطع دهریون، مخاطبان اهل کتاب و مشرکین بوده اند که اصل مـبـدا و مـعـاد را قـبـول داشـتـند، با این حال پرستش بت ها و مـعـبـودهـای سـاخـتگی را واسطه فیض می دانستند: (ما نعبدهم الا لـیقربونا الی الله زلفی4؛ ما آن ها را نمی پرستیم جز برای این که ما را به خدا نزدیک سازند.)
صفات خدا در قرآن و نهج البلاغه
در این گفتار، بحث صفات خدا را براساس قرآن (سوره اعراف، آیه 180) مطرح و پیرامون دو محور اساسی آن، گفت و گو می کند: معنای اسماء حسنی و الحاد در اسماء خدا. پس از آن به توقیفیت اسماء حسنی می پردازد و نظرات زمخشری و احمدبن منیر اسکندری را می آورد. سپس به تفصیل، کلام علامه سید محمد حسین طباطبایی را نقل و نقد و بررسی می کند. آنگاه چهار جمله از نهج البلاغه می آورد که توقیفیت اسماء را نشان می دهد.
توحید از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه(3)
نگارنده در اين گفتار، بر مبناى خطبه 49 نهج البلاغه، «شناخته بودن خداى تعالى براى بشر، در عين عدم احاطه بشر بر او» را به عنوان يكى از مهمترين اركان توحيدِ قرآن و نهج البلاغه برمی شمارد. پس از آن ديدگاه دو گروه از فلاسفه را نقد و بررسى می كند،و در بحث «نفى تعطيل»، به تفصيل، سخن قاضى سعيد قمى درباره اشتراك لفظى و نقد علامه مجلسى بر آن را مي آورد. در پايان با اشاره به چند آيه از قرآن و چند سخن از نهج البلاغه، بار ديگر همان اصل مهم توحيدى را يادآور میشود.
توحيد از ديدگاه قرآن و نهج البلاغه (۲)
نگارنده در اين گفتار، با تأكيد بر سه اصل توحيد (عدم مشابهت خدا با خلق، مبرّا بودن خداوند از نقائص، توقيفيت اسماء و صفات الهى)، اين اصول را در برخى از آيات و پاره اى از جملات خطبه اوّل نهج البلاغه پى مى گيرد. در خلال مباحث، بعضى از ديدگاه هاى فلاسفه و عرفا نيز نقد و بررسى مى شود.
توحید از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه(1)
با توجه به این نکته، باید ببینیم که قرآن کریم برای عقائد و معارف مطرح شده از جانب خودش چه دلائلی را مطرح کرده است ؟ و با وجود این شیوه که قرآن از همه گروه ها برهان ودلیل می طلبد، آیا ممکن است که خودش برای مطالب خود دلیل نیاورد؟ و آیا جا دارد که ما برای معارف اسلام، از جای دیگر طلب دلیل کنیم ؟
توحید از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه
نگارنده در این گفتار، سه اصل برای بیان توحید از نظر قرآن یاد می کند: عدم مشابهت خداوند تعالی با دیگر موجودات، مبرّا بودن خداوند از هر نقص، توفیقیّت اسماء و صفات الهی. اصل اول (عدم مشابهت)، تعبیری دیگر از توحید خدا است که مطلق و حقیقی است و با یگانه بودن برخی از آفریدگان در بعضی از ویژگی ها تفاوت دارد. براساس اصل دوم، مبرّا بودن خداوند از هر نقص و عیب، اصلی فطری است که انسان به محض شنیدن، آن را سازگار با فطرت خود می یابد. اصل سوم، انسان را از بیان صفات و اسماء الهی براساس عقل و درک خود بازمی دارد.
قدرت خدا در نهج البلاغه
ادله اى كه بر وجود خدا اقامه مى شود مثل برهان حدوث و نظم و عنايت بر قدرت خدا نيز دلالت دارند و خلق آسمان و زمين و تمام مخلوقات از كوچك و بزرگ با نظامات دقيقى كه در آنها برقرار است و با تناسبى كه دارند همه و هر يك دليلى بر قدرت بى پايان او مى باشند.