![](https://farsi.balaghah.net/sites/default/files/styles/is3/public/danestaniha/zarb.jpg?itok=fh5qkGlV)
معماهاي ضربالمثلها
حضرت علي(علیه السلام)جمله«شما براي تيراندازي نشانه و براي خورنده لقمه و براي حمله كننده شكاريد»
![](https://farsi.balaghah.net/sites/default/files/styles/is3/public/danestaniha/nahj%20%28115%29.jpg?itok=FACYS6k8)
بررسي ضرب المثل هاي نهج البلاغه
در ضرب المثل ها، جمع بندي، کل نگري و نتيجه گيريهاي لازم وجود دارد که در فراگيري عموم طبقات اثر بسزائي داشته و توان و قدرت آموزشي را بالا مي برد.
از اين رو توجه به ضرب المثل هاي نهج البلاغه ضروري است و پروراندن آن ها، يکي از اهداف آموزشي ارزنده مي باشد که امام (ع) متناسب با مباحث خطبه ها و با توجه به فرهنگ و آداب مردمي با آنان سخن مي گفت و در رابطه با حوادث سياسي گوناگون از ضرب المثل ها کمک مي گرفت و با جاذبه ي هنري آن، معارف بلند اخلاقي، سياسي، اجتماعي را براي عموم مردم مطرح مي فرمود
![](https://farsi.balaghah.net/sites/default/files/styles/is3/public/danestaniha/nahj%20%2860%29.jpg?itok=5sekfr09)
رعايت اصل «پيام رسانى» در ضرب المثلها
پس از تحقيق و برّرسى در ضرب المثلهاى نهج البلاغه، و شناخت كاربردى آن در روزگاران گذشته به اين نتيجه مىرسيم كه امام عليه السّلام در خطبه 5 مىخواهد بفرمايد كه: «من از مسائل سياسى كشور غافل نيستم.» و در خطبه 192 اين مفهوم را مىخواهد منتقل كند كه: «من چونان فرزندى كه از مادر جدا نمىشود، همواره با پيامبر بودم.» و حكمت 61، يك ضرب المثل است و اين پيام را دارد كه: «نيش زن براى شوهرش شيرين است»
![](https://farsi.balaghah.net/sites/default/files/styles/is3/public/danestaniha/nahj%20%2854%29.jpg?itok=S6D4TG31)
امثال و حکم نهج البلاغه و تزکيه اخلاقي
مثل هاي علومي از آنجا که سرچشمه ي يک روح الهي تربيت يافته در مکتب محمدي (ص) است . اين نقش تهذيبي را برجسته تر و نمايان تر در خود دارند ، لذا با تعمق و تفکر در اين گونه مثل ها که همچون چراغ پر فروغي روشنايي بخش هدايت و رستگاري است ، انسان بهتر و سريعتر به سر منزل مقصود که همان شايستگي قرب الهي يافتن است خواهد رسيد و کمتر به تحير و سرگرداني و بي هدفي مبتلا خواهد شد .
![](https://farsi.balaghah.net/sites/default/files/styles/is3/public/danestaniha/nahj%20%28241%29.jpg?itok=5uNfDPst)
ضرب المثل در نهج البلاغه
از جمله مصداقهای بلاغت کلام علوی بهره گیری از صناعات لفظی و کلامی در سخن خاصه ضرب المثلها است ، ضرب المثلها دارای دو جنبه لفظی ساختار شناسی و متنی زیبا شناختی است که اگر صرفاً در حد لفظ و ظاهر کلام توقف کنیم از درک کنه معنی و پیام اصلی کلام جامانده ایم واین خسرانی است بس بزرگ ، برای آنکه سیرازلفظ به معنی داشته باشیم باید ضرب المثل را شناخت و معادل معنائی و مفهومی آنرا در زبان مقصد که حداکثر ظرفیت پیام اصلی لفظ را منتقل کرد به کار برد .
![](https://farsi.balaghah.net/sites/default/files/styles/is3/public/danestaniha/nahj%20%2821%29.jpg?itok=DVUAac65)
ضرب المثلهای نهج البلاغه
مفهوم ضربالمثل«گوسفند تك رو طعمه گرگ میگردد» یعنی چه و به چه مناسبتی حضرت علی ـ علیه السلام ـ ذكر كردهاند؟
![](https://farsi.balaghah.net/sites/default/files/styles/is3/public/article/nahj%20%283%29.jpg?itok=JigY86yT)
امثال و حکم نهج البلاغه و تزکيه اخلاقي
مثل را آثار و نتايج بسياري است که از جمله آنها مي توان به نقش تهذيبي مثل اشاره کرد . هر مثل به منزله ي واعظي شيرين بيان و ناصحي مهربان است که مخاطبان را با زباني ساده و اثر گذار به فرا گرفتن آداب و صفات پسنديده و فرو گذاردن عادات و افعال نکوهيده فرا مي خواند ، و بدين صورت افکار مخاطب را تعديل و تهذيب مي کند و نوعي نقش آراستگي و پيراستگي را در جامعه ايفا مي کند.