ستودن بيش از آنچه كه سزاوار است نوعى چاپلوسى ، و كمتر از آن ، درماندگى يا حسادت است.
مرکز جهانی اطلاع رسانی آل البیت

خانه  >  کتاب شناسی  >  مستدرک نهج البلاغة (شيخ هادى آل کاشف الغطاء)

مولف: 
شریف الرضی، محمد بن حسین
محقق: 
آل کاشف الغطاء، هادی
محل نشر: 
بیروت - لبنان
ناشر: 
مکتبه الاندلس
تاریخ نشر: 
1370/01/01
نوع مدرک: 
کتاب
زبان : 
فارسی
موضوع اصلی: 
شروح نهج البلاغه
کلید واژگان: 
شرح نهج البلاغه-شيخ هادى كاشف الغطاء
توضیحات: 

مستدرك نهج البلاغه
معرفى اجمالى
كتاب «مستدرك نهج البلاغه»، تاليف شيخ هادى كاشف الغطاء به زبان عربى شرحى است بر كتاب شريف نهج البلاغه كه در عراق تاليف و به چاپ رسيده است. اين اثر يكى از شروح نهج البلاغه است كه تمام خطبه هاى نهج البلاغه و ديگر مطالب آن را در هر بخشى كه وارد شده، به خوبى تبيين كرده است. از آنجايى كه مولف آن از بزرگان علماى شيعه مى باشد، از علوم مختلفى در شرح كلمات امام(علیه السلام) سود برده است.
ساختار كتاب
كتاب در سه باب و بخشى به نام «مدارك نهج البلاغه و دفع الشبهات عنه» تبيين شده است. بخش آخر خود نيز داراى مقدمه، سه باب و الحاق مى باشد. مستدرك نهج البلاغه؛ همانند نهج البلاغه به سه بخش تقسيم شده: سخنان، نامه ها و كلمات قصار . وى سند و منبع احاديث را به دست نداده است و مانند سيد رضى ملتزم نيست كه تمامى خطبه، يا نامه را ذكر كند يا تنها از يك منبع حديث را بگيرد؛ بلكه شيوه تقطيع و تلفيق را در نظر دارد. مستدرك نهج البلاغه داراى ٩٢ خطبه و ۵٣ نامه است. اين كتاب در ١٨٩ صفحه، در ١٣۵۴ق توسط انتشارات كتاب خانه اندلس در بيروت به چاپ رسيده است. نويسنده، مدارك نهج البلاغه را هم در ٨٠ صفحه به دنبال آورده است.
 گزارش محتوا
در باب اول كتاب به بعضى از خطبه هاى حضرت على(علیه السلام) پرداخته شده است و در اين بخش مولف خطبه را از مسانيد مختلف مورد بررسى قرار داده است و كم و زياد بودن مطالب را در پاورقى متذكر شده است. باب دوم كتاب، به بررسى نامه هاى حضرت صرف شده است و تعدادى از اين نامه ها را مورد نقد قرار داده است. باب سوم، كتاب متعلق به كلمات قصار حضرت مى باشد.

در بخش آخر كتاب « مدارك نهج البلاغه و دفع الشبهات عنه» كه خود به سه بخش تقسيم مى شود و در ابتدا نيز مولف مقدمه، در توضيح كتاب نهج البلاغه در ابتداى كتاب، ذكر كرده است. در مقدمه كتاب، مطالبى درباره مولف، شروح، اعتقادات شيعه، كلمات بعض شكاكين، ... بيان شده است.

در باب اول اين بخش، سخنى در باب خطبه هاى نهج البلاغه بيان شده است و در باب دوم، درباره نامه ها و در بخش سوم، درباره نامه هاى حضرت مى باشد. اصطلاح مستدرك نويسى در ميان نويسندگان، اصطلاحى آشناست و به اين معناست كه امورى در راستاى هدف مؤلف بوده است؛ ولى مؤلف به آن دست يابى نداشته است تا بتواند همه را در تاليف خويش ذكر نمايد، در كتاب ديگرى جمع آورى شود. نكته ى قابل توجه، هدف و انگيزه ى مؤلف است كه در مستدرك نويسى بايد مورد لحاظ قرار گيرد. مثلا در كتاب شريف نهج البلاغه سيد رضى به قصد جمع آورى سخنانى فصيح و بليغ، دست به تاليف زده است و علاوه بر اين مى خواسته فضايل جامع حضرت و محاسن او را بيان كند.

با توجه به مطالب فوق، مستدرك نويس هاى نهج البلاغه غالبا نتوانسته اند به هر دو هدف دست يابند، گر چه در جلب هدف دوم موفق بوده اند. در مجموع مستدركاتى براى نهج البلاغه وجود داشته كه برخى ها در دسترس نيست و فقط نامى از آنها به يادگار مانده و برخى از آنها موجود است. از برخى از نسخه هاى نهج البلاغه برمى آيد كه سيد رضى خود در فكر تكمله اى بوده تا همه ى سخنان حضرت را به منظور تأمين هدف خويش در آن ارائه نمايد. ولى چيزى از آن به دست ما نرسيده است.