تاثیرپذیری «شیخ اجل» از قرآن، سنت و نهج‌البلاغه
1401/02/01
در آئین «گلستان قرآن» به مناسبت یادروز سعدی در شیراز مطرح شد؛
سید‌مهدی جعفری قرآن‌پژوه و سعدی‌شناس در آئین «گلستان قرآن» به‌مناسبت یادروز سعدی گفت:وی در فقه، حدیث، تفسیر، کلام، تاریخ، سیره و اخلاق تحصیل کرده و به استادی دست یافته است.
تاثیرپذیری «شیخ اجل» از قرآن، سنت و نهج‌البلاغه
به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در فارس، «آئین گلستان قرآن» به‌مناسبت «روز سعدی» با حضور حمیدرضا قانعی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس، کورش کمالی سروستانی، رئیس مرکز اسناد و کتابخانه فارس، سید‌مهدی جعفری قرآن‌پژوه و سعدی‌شناس و اصحاب فرهنگ و ادب چهارشنبه شب (31 فروردین‌ماه) در کنار آرامگاه سعدی برگزار شد.
جعفری گفت: سعدی در سفر سی و چند ساله خود از مرکز فرهنگ و تمدن کهن فارس به مراکز تمدنی چندی هجرت کرد و در سراسر این مدت به تحصیل، تدریس، ارشاد، تجربه اندوختن و عبرت آموختن پرداخت.
وی، افزود: سعدی پس از سال‌ها گشت و گذار در شام و حجاز به بغداد مرکز حکومت و خلافت جهان اسلام و مهد تمدن فرهنگ اسلامی و انسانی آن روز جهان می‌رود و در بزرگترین دانشگاه آن روز یعنی «نظامیه» به تحصیل و سپس به تدریس می‌پردازد و با توشه‌ای گران‌سنگ و با ارزش به شیراز باز می‌گردد.
به گفته جعفری چنان‌که از آثار سعدی بر می‌آید وی در فقه، حدیث، تفسیر، کلام، تاریخ، سیره و اخلاق تحصیل کرده و به استادی دست یافته است. سعدی در این سفر از سه منبع بزرگ معارف بشری یعنی قرآن، سنت و نهج‌البلاغه اثر پذیرفته است.
این پژوهشگر متون دینی، با بیان این‌که حدود ۲۶۰ شعر سعدی از نهج‌البلاغه تاثیر پذیرفته است، تصریح کرد: بوستان و گلستان بزرگترین رهاورد این سیر و سفر معراج‌گونه سعدی است. سعدی در این سفر حدود ۱۴ بار مشرف به حج شده است. البته وی در قصاید، قطعات و حتی غزل‌های زلال خود نیز معارف فرهنگی بشری آموخته و اندوخته را بازتاب داده است؛ اما بوستان و گلستان دو گوهر تابناک بر تارک ادبیات جهانی به شمار می‌رود.
وی ادامه داد: سعدی مضامین قرآن و حدیث را با چنان با استادی و مهارت ادبی در آثار نظم و نثر خود گنجانیده که اگر کسی با قرآن و حدیث آشنایی ژرف و دیرپایی نداشته باشد کمتر می‌تواند دریابد که سعدی این مضامین را از کجا گرفته است.
جعفری در ادامه به اشعار و ابیاتی از سعدی که از قرآن تأثیر گرفته است اشاره کرد و گفت: باید در قرآن تدبر کنیم و ببینیم که سعدی چگونه تدبر کرده و چه مایه‌هایی از این منبع آسمانی برگرفته است.
همچنین در این مراسم حجت‌السلام والمسلمین سعید رحیمیان، استاد گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه شیراز به تاثیراتی که قرآن بر سعدی و آثار سعدی دارد اشاره کرد و گفت: این تأثیرات را با توجه به محیط تربیتی سعدی، الفاظ و ابیات و آیات و اصطلاحاتی که سعدی از قرآن وام گرفته و روح کلی و معانی و مفاهیم قرآنی که در سراسر ابیات مشهور سعدی ساری و جاری است می‌توان دریافت.
به گفته او، سعدی شیرازی دست‌پرورده حوزه‌هایی است که علوم قرآنی و حدیثی در این حوزه‌ها تدریس می‌شده است. در واقع تعلیم را با بهره‌گیری از مفاهیم و الهاماتی که از قرآن کریم می‌گرفتند پیش می‌بردند.
رحیمیان با بیان این‌که خانواده، نمونه دیگری از محیط تربیتی سعدی است، افزود: حکایتی که سعدی از پدرش نقل می‌کند حاکی از آن است که چه مایه قوت تربیت اخلاقی الهام گرفته از قرآن کریم در خانواده سعدی حاکم بوده است. از سویی، اقتباس‌های صریح لفظی که سعدی در آثارش از قرآن کریم دارد نیز نشان‌دهنده تاثیرپذیری این شاعر از قرآن است.
رحیمیان به جریان معارف و روح نهانی قرآن در لابه‌لای حکایات، اشعار و آثار سعدی اشاره کرد و گفت: در ضمیر ناخودآگاه سعدی انس با قرآن کریم و معارف آن هویدا و در الفاظ و زبان و بلاغت و فصاحت او ظاهر است.
وی با بیان این‌که در ساده‌ترین ابیات سعدی روح قرآنی موج می‌زند، گفت: سعدی آموزه‌های بسیاری ازجمله آموزه مراتب گناه و توبه را از قرآن گرفته است. بدون شک هر عملی که برای احیای قرآن کریم انجام شود اجر خود را خواهد داشت.
به گزارش ایبنا؛ در ادامه برنامه‌های یادروز سعدی، در روزهای اول تا یازدهم اردیبهشت‌ماه دکتر نصرالله پورجوادی، دکتر محمدجعفر جعفری لنگرودی، عبدالعلی دستغیب، دکتر میرجلال الدین کزازی، دکتر اصغر دادبه، دکتر راجندر کمار از دانشگاه دهلی، دکتر ناهید نوروزی از دانشگاه بولونیا، دکتر محمدرضا امینی، دکتر عبدالرضا مدرس زاده، سید‌علی میر فتاح، دکتر سید‌حسین محمودی، کاوه بهبهانی، دکتر محمدرضا خالصی، نایب شیرازی و دکتر فرح نیازکار درباره موضوعات مختلف در زندگی و آثار سعدی سخنرانی خواهند کرد.
گزارشگر
محمدحسین نیکوپور
منبع :خبرگزاری کتاب ایران
