1287. حق همسایه

قال علیه السلام عند وفاته: الله الله فی جیرانکم، فانهم وصیه نبیکم. ما زال یوصی بهم، حتی ظننا انه سیورثهم.

در هنگام وفات خویش فرمود: خدا را خدا را! درباره همسایگانتان که آنان سفارش شده پیامبر شمایند. پیامبر صلی الله علیه و آله پیوسته درباره همسایگان سفارش می کرد چندان که گمان بردیم آن ها را ارث بر قرار خواهد داد. ( نامه 47)

1288. نیاز خویشاوندی به دوستی

القرابه الی الموده، احوج من الموده الی القرابه

خویشاوندی به دوستی نیازمندتر است تا دوستی به خویشاوندی. ( حکمت 308)

1289. محبت به خویشاوندان

ایها الناس! انه لا یستغنی الرجل و ان کان ذا مال عن عترته، و دفاعهم عنه بایدیهم و السنتهم، و هم اعطی الناس حیطه من ورائه، و المهم لشعثه، و اعطفهم علیه عند نازله اذا نزلت به. و لسان الصدق یجعله الله للمرء فی الناس، خیر له من المال یرثه غیره.

و منها: الا لا یعدلن احدکم عن القرابه یری بها الخصاصه ان یسدها بالذی لا یزیده ان امسکه، و لا ینقصه ان اهلکه. و من یقبض یده عن عشیرته فانما تقبض منه عنهم ید واحده و تقبض منهم عنه اید کثیره؛ و من تلن حاشیته، یستدم من قومه الموده

ای مردم! هیچ کس هر اندازه هم ثروتمند باشد، از خویشان (ایل و عشیره) خود و حمایت عملی و زبانی آن ها از خویش بی نیاز نیست. آنان بزرگ ترین گروهی هستند که از انسان پشتیبانی می کنند و پراکندگی و پریشانی او را از بین می برند و در مصیبت ها و حوادثی که برایش پیش می آید بیش از همه به او مهربان و دلسوزند. نام نیکی که خداوند برای انسان در میان مردم پدید می آورد بهتر است از مال و ثروتی که وی برای دیگران باقی می گذارد.

هان! مبادا از خویشاوند نیازمند خود روی برتابید و از دادن اندک مال به او، که اگر ندهید چیزی بر ثروت شما نمی افزاید و اگر بدهید چیزی کم نمی شود، دریغ نکنید. هر که از خویشان خود دست کشد، یک دست از آنان باز گرفته، اما دست های فراوانی از خود کنار زده است و آن کس که با قوم و خویشان خود نرم خو و مهربان باشد، دوستی و محبت همیشگی آنان را به دست آورد. ( خطبه 23)

1290. وجوب صله رحم

(فرض الله) صله الرحم منماه للعدد.

خداوند صله رحم را برای کثرت نفرات واجب گردانید. ( حکمت 252)

1291. فلسفه خانه بزرگ

لعلاء بن زیاد، لما رای سعه داره: ما کنت تصنع بسعه هذه الدار فی الدنیا، و انت الیها فی الاخره کنت احوج؟

و بلی ان شئت بلغت بها الاخره. تقری فیها الضیف، و تصل فیها الرحم، و تطلع منها الحقوق مطالعها، فاذا انت قد بلغت بها الاخره.

امام علی علیه السلام وقتی خانه وسیع علاء بن زیاد را دید به او فرمود: چه کاری به بزرگی و فراخی این خانه در دنیا داری، در حالی که تو در آخرت به آن نیازمندتر خواهی بود.

آری! اگر بخواهی با این خانه بزرگ توشه برای آخرت ذخیره کنی در این خانه مهمان را بنوازی و پیوند با خویشان را محکم تر کنی. و حقوق آن را به مصارف خود ادا کنی، با این شرایط است که برای آخرت خود زاد و توشه تحصیل نموده ای. ( خطبه 209)

1292. ره آورد جوانمردی

الکرم اعطف من الرحم.

بزرگواری و جوانمردی بیشتر از علقه خویشاوندی موجب مهربانی و توجه مردم نسبت به انسان می گردد. ( حکمت 247)

1293. زکات مال

من آتاه الله مالا، فلیصل به القرابه، و لیحسن منه الضیافه.

هر کسی که خدا به او مالی داد به نزدیکان خود بپردازد و مهمان نوازی کند. ( خطبه 142)

1294. غریب حقیقی

رب بعید اقرب من قریب، و قریب ابعد من بعید. و الغریب من لم یکن له حبیب.

بسا دوری که از هر نزدیکی نزدیک تر است و بسا نزدیکی که از هر دوری از آدمی دورتر است، غریب کسی است که دوستی نداشته باشد. ( نامه 31)