(از مجموعۀ 2 جلدی)شرح نهج ‏البلاغه ابن ابی الحدید به دلیل گستردگی اطلاعات شارح از تاریخ، کلام، قرآن و حدیث و شناخت افکار و اندیشه امام علی از جایگاه ویژه‏ای برخوردار است.

جلد دوم این شرح از خطبه 209 به بعد و همه نامه‏ ها و کلمات قصار را شامل می ‏شود.

در این چاپ ضمن تصحیح و مطابقت متن با نسخه‏ های مختلف، ویرایش فنی، اعراب‏ گذاری، حذف مطالب غیر ضروری، نقد برخی از گفتارهای شارح و تهیه فهارس فنی آیات، روایات، اماکن و کتب و اعلام بر ارزش کتاب افزوده است. بعد از نقل عبارات متن، شرح و تبیین جنبه‏ های ادبی، تاریخی، کلامی و حدیثی آن آمده است.
اين اثر از چهار زاويه به ‏توضيح و تبيين عبارات نهج البلاغه پرداخته است:
۱. شرح كلمات امام على‏ ـ عليه السلام ـ در خطبه‌‏ها و نامه‏‌ها و حكمت‏ها
۲. ردّ كتاب «الشافى فى الامامة»، تأليف سيد مرتضى
۳. يادآوری بخش‏هایى از تاريخ اسلام و به خصوص تاريخ امام على‏ (علیه السلام)
۴. بحث‏هاى استطرادى لغوى و ادبى و اخلاقى و... .
غالب مراجعه كنندگان به اين كتاب، نياز خود را معطوف به زاويه اوّل شرح مى‏ بينند؛ لذا تهذيب اين شرح از سه زاويه ديگر آن، كمك بسيارى به خوانندگان می‌كند.
كتاب «نهج البلاغه» از آغاز تأليف، توجه عالمان دينى و مردم متدين و با فرهنگ را به خود جلب كرد.

شايد در ابتدا براى اعراب، متن بلاغى اين كتاب بيشتر قابل توجه بود ولی در طول زمان، اين نكته براى ايشان ظاهر شد كه اين كتاب علاوه بر شيوه بلاغت، شيوه زندگى را نيز در بر دارد.
معارف بلند الهى از توحيد، نبوت، امامت، اخلاق، سياست و غيره در لا به ‏لاى متون اين كتاب موج مى‌‏زند. حكمت‏ها و ارشادات امام على‏ (علیه السلام)، گهرهاى گران‌بهایى است كه با كمال دقت و اختصار، استوارترين آموزه‌هاى دينى را در خود گرد آورده است.

اين خصوصيات موجب شد كه عالمانى به شرح عبارات اين كتاب همت گمارند و مفاهيم و محتويات آن را تبيين كنند. از اين ميان، شرح ابن ابى الحديد معتزلى (۵۸۶ - ۶۵۶ ق) از شهرت و اهميت ويژه‌اى برخوردار شد. او كه اديب، مورخ و متكلم برجسته‌‏اى بود، تمام هنر و معلومات خود را به كار گرفت تا شرحى جامع فراهم آورد.
كتاب «تهذيب شرح نهج البلاغة لابن ابی الحديد المعتزلی» به تازگی در دو جلد وزيری و به زبان عربی توسط سازمان چاپ و نشر مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحديث منتشر شده است.