متن عربی

27-  و من عهد له ( عليه السلام ) إلى محمد بن أبي بکر رضي الله عنه حين قلده مصر :
فَاخْفِضْ لَهُمْ جَنَاحَک وَ أَلِنْ لَهُمْ جَانِبَک وَ ابْسُطْ لَهُمْ وَجْهَک وَ آسِ بَينَهُمْ فِي اللَّحْظَةِ وَ النَّظْرَةِ حَتَّى لَا يطْمَعَ الْعُظَمَاءُ فِي حَيفِک لَهُمْ وَ لَا ييأَسَ الضُّعَفَاءُ مِنْ عَدْلِک عَلَيهِمْ فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَى يسَائِلُکمْ مَعْشَرَ عِبَادِهِ عَنِ الصَّغِيرَةِ مِنْ أَعْمَالِکمْ وَ الْکبِيرَةِ وَ الظَّاهِرَةِ وَ الْمَسْتُورَةِ فَإِنْ يعَذِّبْ فَأَنْتُمْ أَظْلَمُ وَ إِنْ يعْفُ فَهُوَ أَکرَمُ وَ اعْلَمُوا عِبَادَ اللَّهِ أَنَّ الْمُتَّقِينَ ذَهَبُوا بِعَاجِلِ الدُّنْيا وَ آجِلِ الْآخِرَةِ فَشَارَکوا أَهْلَ الدُّنْيا فِي دُنْياهُمْ وَ لَمْ يشَارِکوا أَهْلَ الدُّنْيا فِي آخِرَتِهِمْ سَکنُوا الدُّنْيا بِأَفْضَلِ مَا سُکنَتْ وَ أَکلُوهَا بِأَفْضَلِ مَا أُکلَتْ فَحَظُوا مِنَ الدُّنْيا بِمَا حَظِي بِهِ الْمُتْرَفُونَ وَ أَخَذُوا مِنْهَا مَا أَخَذَهُ الْجَبَابِرَةُ الْمُتَکبِّرُونَ ثُمَّ انْقَلَبُوا عَنْهَا بِالزَّادِ الْمُبَلِّغِ وَ الْمَتْجَرِ الرَّابِحِ أَصَابُوا لَذَّةَ زُهْدِ الدُّنْيا فِي دُنْياهُمْ وَ تَيقَّنُوا أَنَّهُمْ جِيرَانُ اللَّهِ غَداً فِي آخِرَتِهِمْ لَا تُرَدُّ لَهُمْ دَعْوَةٌ وَ لَا ينْقُصُ لَهُمْ نَصِيبٌ مِنْ لَذَّةٍ فَاحْذَرُوا عِبَادَ اللَّهِ الْمَوْتَ وَ قُرْبَهُ وَ أَعِدُّوا لَهُ عُدَّتَهُ فَإِنَّهُ يأْتِي بِأَمْرٍ عَظِيمٍ وَ خَطْبٍ جَلِيلٍ بِخَيرٍ لَا يکونُ مَعَهُ شَرٌّ أَبَداً أَوْ شَرٍّ لَا يکونُ مَعَهُ خَيرٌ أَبَداً فَمَنْ أَقْرَبُ إِلَى الْجَنَّةِ مِنْ عَامِلِهَا وَ مَنْ أَقْرَبُ إِلَى النَّارِ مِنْ عَامِلِهَا وَ أَنْتُمْ طُرَدَاءُ الْمَوْتِ إِنْ أَقَمْتُمْ لَهُ أَخَذَکمْ وَ إِنْ فَرَرْتُمْ مِنْهُ أَدْرَککمْ وَ هُوَ أَلْزَمُ لَکمْ مِنْ ظِلِّکمْ الْمَوْتُ مَعْقُودٌ بِنَوَاصِيکمْ وَ الدُّنْيا تُطْوَى مِنْ خَلْفِکمْ فَاحْذَرُوا نَاراً قَعْرُهَا بَعِيدٌ وَ حَرُّهَا شَدِيدٌ وَ عَذَابُهَا جَدِيدٌ دَارٌ لَيسَ فِيهَا رَحْمَةٌ وَ لَا تُسْمَعُ فِيهَا دَعْوَةٌ وَ لَا تُفَرَّجُ فِيهَا کرْبَةٌ وَ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَنْ يشْتَدَّ خَوْفُکمْ مِنَ اللَّهِ وَ أَنْ يحْسُنَ ظَنُّکمْ بِهِ فَاجْمَعُوا بَينَهُمَا فَإِنَّ الْعَبْدَ إِنَّمَا يکونُ حُسْنُ ظَنِّهِ بِرَبِّهِ عَلَى قَدْرِ خَوْفِهِ مِنْ رَبِّهِ وَ إِنَّ أَحْسَنَ النَّاسِ ظَنّاً بِاللَّهِ أَشَدُّهُمْ خَوْفاً لِلَّهِ وَ اعْلَمْ يا مُحَمَّدَ بْنَ أَبِي بَکرٍ أَنِّي قَدْ وَلَّيتُک أَعْظَمَ أَجْنَادِي فِي نَفْسِي أَهْلَ مِصْرَ فَأَنْتَ مَحْقُوقٌ أَنْ تُخَالِفَ عَلَى نَفْسِک وَ أَنْ تُنَافِحَ عَنْ دِينِک وَ لَوْ لَمْ يکنْ لَک إِلَّا سَاعَةٌ مِنَ الدَّهْرِ وَ لَا تُسْخِطِ اللَّهَ بِرِضَا أَحَدٍ مِنْ خَلْقِهِ فَإِنَّ فِي اللَّهِ خَلَفاً مِنْ غَيرِهِ وَ لَيسَ مِنَ اللَّهِ خَلَفٌ فِي غَيرِهِ صَلِّ الصَّلَاةَ لِوَقْتِهَا الْمُؤَقَّتِ لَهَا وَ لَا تُعَجِّلْ وَقْتَهَا لِفَرَاغٍ وَ لَا تُؤَخِّرْهَا عَنْ وَقْتِهَا لِاشْتِغَالٍ وَ اعْلَمْ أَنَّ کلَّ شَي‏ءٍ مِنْ عَمَلِک تَبَعٌ لِصَلَاتِک .

وَ مِنْهُ : ‏فَإِنَّهُ لَا سَوَاءَ إِمَامُ الْهُدَى وَ إِمَامُ الرَّدَى وَ وَلِي النَّبِي وَ عَدُوُّ النَّبِي وَ لَقَدْ قَالَ لِي رَسُولُ اللَّهِ ( صلى الله عليه وآله ) إِنِّي لَا أَخَافُ عَلَى أُمَّتِي مُؤْمِناً وَ لَا مُشْرِکاً أَمَّا الْمُؤْمِنُ فَيمْنَعُهُ اللَّهُ بِإِيمَانِهِ وَ أَمَّا الْمُشْرِک فَيقْمَعُهُ اللَّهُ بِشِرْکهِ وَ لَکنِّي أَخَافُ عَلَيکمْ کلَّ مُنَافِقِ الْجَنَانِ عَالِمِ اللِّسَانِ يقُولُ مَا تَعْرِفُونَ وَ يفْعَلُ مَا تُنْکرُونَ .

متن فارسی

فرماني است از آن حضرت (عليه السلام)  به (محمد بن ابي بکر) رضي الله عنه موقعي که اميرالمومنين (عليه السلام) حکومت مصر را به او سپرد. 

بال فروتني را بر مردم آن سرزمين بگستران، و با آنان با نرمش رفتار کن و همواره گشاده رو باش، و به آنان در هرگونه نگاه چه گذرا و چه دقيق با تساوي بنگر تا چشمگيران جامعه طمع ظلم از طرف تو درباره رعيت نداشته باشند و ناتوانان از دادگري تو نااميد نگردند. زيرا خداوند همه شما بندگانش را از همه اعمال کوچک و بزرگ و آشکار و نهان مسوول قرار خواهد داد. و اگر عذاب کند شما ستمکارتريد و اگر ببخشايد او کريم تر از همه است.و بدانيد اي بندگان خدا، مردم با تقوي بهره ها از دنياي گذرا و امتيازي از سعادت اخروي را بردند، آنان در امور دنيوي با مردم دنيا شرکت ورزيدند، ولي اهل دنيا شرکتي در آخرت آنان ننمودند. آن مردم با تقوي از مزاياي مسکن و خوردني هاي دنيا به بهترين وجه برخوردار شدند و از همان امتيازات سهمي گرفتند که کامکاران در اين دنيا از آن بهره مند گشتند و از اين گذرگاه از همان سرمايه ها استفاده کردند که جباران روزگار آنها را مختص خود مي ديدند. سپس آن انسان هاي باتقوي با زاد و توشه کامل و تجارت سودآور به سوي ابديت حرکت کردند. لذت زهد و پارسايي دنيا را در دنيايشان چشيدند و بر آن يقين بودند که فراد در آخرتشان، همسايگان خداوندي خواهند بود. دعاي از آنان در پيشگاه خداوندي مردود نمي شود و هيچ نقصي به بهره اي از لذايذ (حقيقي) آنان وارد نمي گردد. اي بندگان خدا، از مرگ و نزديکي آن برحذر باشيد و توشه آن را مهيا سازيد:
 زيرا مرگ حقيقتي باعظمت و حادثه اي بزرگ با خود خواهد آورد:
 يا خير (و سعادتي) که هرگز شري پس از آن وجود نخواهد داشت و يا شر (و شقاوتي) که هرگز خيري پس از آن نخواهد بود. پس چه کسي به بهشت نزديکتر است از کسي که عمل براي آن انجام مي دهد و چه کسي به آتش نزديکتر است از کسي که نتايج کارش دوزخ است.
 و بدانيد شما رانده شده هاي مرگيد. اگر توقف کنيد شما را خواهد گرفت و اگر فرار کنيد شما را خواهد يافت. مرگ براي شما پيوسته تر از سايه شما است. مرگ بر پيشاني هاي شما بسته است. (شما که حرکت مي کنيد) دنيا از پشت سرتان در نورديده (پيچيده و جمع) مي شود. برحذر باشيد از آتشي که ژرفاي آن دور و گرمايش شديد و عذابش در جرياني است نو به نو. دوزخ جايگاهي است که رحمتي در آن وجود ندارد و دعايي شنيده نمي شود و رهايي از هيچ مشتقي در آن نيست. و اگر بتوانيد، ترس شديد از خداوند سبحان را با خوش گماني درباره او جمع کنيد، زيرا جز اين نيست که حسن ظن بنده خدا به پروردگارش به اندازه ترس او از آن مقام ربوبي است و خوش گمان ترين مردم به خدا، ترسنده ترين مردم از خدا است.و بدان اي محمد بن ابي بکر من تو را بر باعظمت ترين لشکريانم در نظرم (مردم مصر) والي نمودم. پس تو ملزم هستي که با نفس خود مخالفت نمايي و از دين خود دفاع کني، اگر چه براي تو از روزگار عمرت جز ساعتي نباشد و خدا را براي به دست آوردن خشنودي کسي از مخلوقاتش غضبناک مکن، زيرا اگر با خدا باشي بي نياز از همه اي ولي با هر چيز باشي از خدا بي نياز نخواهي گشت. نماز را در همان وقتي که براي آن مقرر شده است، بر پاي دار. نه به جهت داشتن فراغت براي اداي آن تعجيل کن و نه به جهت اشتغال اداي آن را به تاخير بينداز.
 و بدان هر چيزي از کارهاي تو فرعي براي نماز توست.

از جمله همين خطبه است که مي فرمايد:
 هرگز يکسان نيستند: پيشواي هدايت و پيشرو هلاکت، و ولي پيامبر و دشمن آن بزرگوار. رسول خدا (صلي الله عليه و آله) به من فرمود: من براي امت خود نه از مومن مي ترسم و نه از مشرک، زيرا خداوند مومن را به وسيله ايمان از خطاها و انحرافات باز مي دارد و مشرک را به جهت شرکش ريشه کن مي سازد. ولي من درباره شما از کسي مي ترسم که در دل منافق و در زبان عالم باشد، آنچه را که شما مي دانيد و به آن عمل مي کنيد به زبان مي آورد و آنچه را که شما منکريد (و نمي پذيريد) انجام مي دهد.