ابن نباته فارقی
غالب تمثیل های ابن ابی الحدید در خطبه ها و نکاتش از ابن نباته است او در جلد هفتم موازنه ای بین کلام مولی علی(علیه السلام) و ابن نباته دارد
ابن ابي الحديد معتزلی
بدان توحيد و عدل و ساير مباحث شريف الهي جز از سخن اين رجل الهي دانسته نشد، زيرا سخن ديگران از بزرگان صحابه، حاوي اين مطالب نيست، بلكه اين مطالب به فكر آنها خطور هم نمي‌كرد. اگر خطور مي‌كرد، بيان مي‌كردند همانا اين بزرگترين فضيلت علي عليه السلام است.
ديدگاه ابن ابي الحديد درباره نهج البلاغه
«فصاحت را ببين كه چگونه افسار خود را به دست اين مرد داده و مهار خود را به او سپرده است. نظم عجيب الفاظ را تماشا كن؛ يكي پس از ديگري ميآيند و در اختيار او قرار ميگيرند، مانند چشمهاي كه خود به خود و بدون زحمت از زمين بجوشد. سبحان الله! جواني از عرب در شهري مانند مكه بزرگ ميشود، با هيچ حكيمي برخورد نكرده است.
