متن عربی
113- و من خطبة له ( عليه السلام ) في ذم الدنيا:
وَ أُحَذِّرُکمُ الدُّنْيَا فَإِنَّهَا مَنْزِلُ قُلْعَةٍ وَ لَيْسَتْ بِدَارِ نُجْعَةٍ قَدْ تَزَيَّنَتْ بِغُرُورِهَا وَ غَرَّتْ بِزِينَتِهَا دَارُهَا هَانَتْ عَلَى رَبِّهَا فَخَلَطَ حَلَالَهَا بِحَرَامِهَا وَ خَيْرَهَا بِشَرِّهَا وَ حَيَاتَهَا بِمَوْتِهَا وَ حُلْوَهَا بِمُرِّهَا لَمْ يُصْفِهَا اللَّهُ تَعَالَى لِأَوْلِيَائِهِ وَ لَمْ يَضِنَّ بِهَا عَلَى أَعْدَائِهِ خَيْرُهَا زَهِيدٌ وَ شَرُّهَا عَتِيدٌ وَ جَمْعُهَا يَنْفَدُ وَ مُلْکهَا يُسْلَبُ وَ عَامِرُهَا يَخْرَبُ فَمَا خَيْرُ دَارٍ تُنْقَضُ نَقْضَ الْبِنَاءِ وَ عُمُرٍ يَفْنَى فِيهَا فَنَاءَ الزَّادِ وَ مُدَّةٍ تَنْقَطِعُ انْقِطَاعَ السَّيْرِ اجْعَلُوا مَا افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَيْکمْ مِنْ طَلَبِکمْ وَ اسْأَلُوهُ مِنْ أَدَاءِ حَقِّهِ مَا سَأَلَکمْ وَ أَسْمِعُوا دَعْوَةَ الْمَوْتِ آذَانَکمْ قَبْلَ أَنْ يُدْعَى بِکمْ إِنَّ الزَّاهِدِينَ فِي الدُّنْيَا تَبْکي قُلُوبُهُمْ وَ إِنْ ضَحِکوا وَ يَشْتَدُّ حُزْنُهُمْ وَ إِنْ فَرِحُوا وَ يَکثُرُ مَقْتُهُمْ أَنْفُسَهُمْ وَ إِنِ اغْتَبَطُوا بِمَا رُزِقُوا قَدْ غَابَ عَنْ قُلُوبِکمْ ذِکرُ الْآجَالِ وَ حَضَرَتْکمْ کوَاذِبُ الْآمَالِ فَصَارَتِ الدُّنْيَا أَمْلَک بِکمْ مِنَ الْآخِرَةِ وَ الْعَاجِلَةُ أَذْهَبَ بِکمْ مِنَ الْآجِلَةِ وَ إِنَّمَا أَنْتُمْ إِخْوَانٌ عَلَى دِينِ اللَّهِ مَا فَرَّقَ بَيْنَکمْ إِلَّا خُبْثُ السَّرَائِرِ وَ سُوءُ الضَّمَائِرِ فَلَا تَوَازَرُونَ وَ لَا تَنَاصَحُونَ وَ لَا تَبَاذَلُونَ وَ لَا تَوَادُّونَ مَا بَالُکمْ تَفْرَحُونَ بِالْيَسِيرِ مِنَ الدُّنْيَا تُدْرِکونَهُ وَ لَا يَحْزُنُکمُ الْکثِيرُ مِنَ الْآخِرَةِ تُحْرَمُونَهُ وَ يُقْلِقُکمُ الْيَسِيرُ مِنَ الدُّنْيَا يَفُوتُکمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ ذَلِک فِي وُجُوهِکمْ وَ قِلَّةِ صَبْرِکمْ عَمَّا زُوِيَ مِنْهَا عَنْکمْ کأَنَّهَا دَارُ مُقَامِکمْ وَ کأَنَّ مَتَاعَهَا بَاقٍ عَلَيْکمْ وَ مَا يَمْنَعُ أَحَدَکمْ أَنْ يَسْتَقْبِلَ أَخَاهُ بِمَا يَخَافُ مِنْ عَيْبِهِ إِلَّا مَخَافَةُ أَنْ يَسْتَقْبِلَهُ بِمِثْلِهِ قَدْ تَصَافَيْتُمْ عَلَى رَفْضِ الْآجِلِ وَ حُبِّ الْعَاجِلِ وَ صَارَ دِينُ أَحَدِکمْ لُعْقَةً عَلَى لِسَانِهِ صَنِيعَ مَنْ قَدْ فَرَغَ مِنْ عَمَلِهِ وَ أَحْرَزَ رِضَى سَيِّدِهِ.
متن فارسی
خطبه اي است از آن حضرت (علیه السلام): در سرزنش دنيا
و من شما را از دنيا برحذر مي دارم. زيرا اين دنيا شايسته استقرار براي سکونت نيست. و خانه اي نيست که بتوان اميد عالم حيات (دايمي) به آن بست. آراسته با نمودهاي فريبايش، و فريبنده با آرايش بي اساسش. سرايي است موهون و محقر در نزد پروردگارش که حلالش را با حرامش و خيرش را با شر و زندگي اش را با مرگ و شيرينش را با تلخش درآميخته است. خداوند متعال اين دنيا را براي اولياء خود صاف (و بدون مشکلات) مقرر نفرموده. و براي دشمنانش امساک از آن ننموده است. خير اين دنيا ناچيز است، و شر آن هميشه حاضر. جمع شده اش رو به فناست، و ملکش ربوده شدني، و آبادش رو به ويراني. پس چيست نفع آن خانه اي که از بنيادش شکسته مي شود. و چه منفعتي است در عمري که در اين دنيا مانند فناي زاد و توشه اش رو به زوال است و چه سودي است در امتداد آن مدت که مانند قطع شدن حرکت به پايان مي رسد. اي مردم، آنچه را که خداوند بر شما مقرر فرموده است، مطلب و مطلوب خود تلقي کنيد، و از اداي حق خداوندي آنچه را که از شما خواسته است، مسالت نماييد. و دعوت مرگ را پيش از آن که شما را (براي عبور از پل زندگي) بخوانند، به گوش هاي خود شنوانيد.
دلهاي پارسايان در اين دنيا مي گريد اگر چه بخندند، و اندوه آنان سخت مي شود اگر چه شادمان باشند. خصومت آنان با نفس هاي اماره شان فراوان است، اگر چه به آنچه به آنان روزي شده باشد مورد غبطه باشند. ذکر فرا رسيدن پايان زندگي ها از دل هايتان ناپديد و آرزوهاي بي اساس و دروغين در قلوبتان حاضر است. در نتيجه، دنيا شما را پيش از آخرت گشته است. و جز اين نيست که شما بر مبناي دين خداوندي، برادران يکديگريد. ميان شما جدايي نينداخته است مگر پليدي درون ها و بدي نيتهايتان. به اين جهت است که به کمک هم نمي شتابيد و خيرخواه يکديگر نيستيد و به همديگر نمي بخشيد و مهر نمي ورزيد. چه شده به شما که از اندکي از دنيا که مي يابيد شادمان مي شويد. ولي بسياري از آخرت که از آن محروم مي گرديد، شما را اندوهگين نمي سازد! چه شده است که اگر اندکي از دنيا از شما فوت مي شود، پريشان مي گرديد، تا آنجا که در صورتهاي شما نمودار مي شود. و تحمل شما درباره چيزي از دنيا که از شما دور شده است کم مي گردد. گويي اين دنيا اقامتگاه ابدي است و متاع آن براي شما پايدار خواهد ماند. و هيچ يک از شما را رويارويي با برادرش براي اظهار عيب او جلوگيري نمي کند، مگر ترس از آن که او هم با اظهار عيبي مانند عيب او رو در رو شود. دست اتحاد به هم داديد که آخرت را رها کنيد و به دنياي زودگذر محبت بورزيد، و دين هر يک از شما براي يک بار ليسيدن آن با زبان شده است. (اين کارهاي شما) مانند کار کسي است که از عمل خود آسوده و رضايت مولايش را به دست آورده است.