متن عربی
173- و من خطبة له ( عليه السلام ) في رسول اللّه، صلى اللّه عليه و سلم، و من هو جدير بأن يکون للخلافة و في هوان الدنيا:
رسول الله صلى اللّه عليه و سلم
أَمِينُ وَحْيِهِ وَ خَاتَمُ رُسُلِهِ وَ بَشِيرُ رَحْمَتِهِ وَ نَذِيرُ نِقْمَتِهِ.
الجدير بالخلافة
أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ أَحَقَّ النَّاسِ بِهَذَا الْأَمْرِ أَقْوَاهُمْ عَلَيْهِ وَ أَعْلَمُهُمْ بِأَمْرِ اللَّهِ فِيهِ فَإِنْ شَغَبَ شَاغِبٌ اسْتُعْتِبَ فَإِنْ أَبَى قُوتِلَ وَ لَعَمْرِي لَئِنْ کانَتِ الْإِمَامَةُ لَا تَنْعَقِدُ حَتَّى يَحْضُرَهَا عَامَّةُ النَّاسِ فَمَا إِلَى ذَلِک سَبِيلٌ وَ لَکنْ أَهْلُهَا يَحْکمُونَ عَلَى مَنْ غَابَ عَنْهَا ثُمَّ لَيْسَ لِلشَّاهِدِ أَنْ يَرْجِعَ وَ لَا لِلْغَائِبِ أَنْ يَخْتَارَ أَلَا وَ إِنِّي أُقَاتِلُ رَجُلَيْنِ رَجُلًا ادَّعَى مَا لَيْسَ لَهُ وَ آخَرَ مَنَعَ الَّذِي عَلَيْهِ أُوصِيکمْ عِبَادَ اللَّهِ بِتَقْوَى اللَّهِ فَإِنَّهَا خَيْرُ مَا تَوَاصَى الْعِبَادُ بِهِ وَ خَيْرُ عَوَاقِبِ الْأُمُورِ عِنْدَ اللَّهِ وَ قَدْ فُتِحَ بَابُ الْحَرْبِ بَيْنَکمْ وَ بَيْنَ أَهْلِ الْقِبْلَةِ وَ لَا يَحْمِلُ هَذَا الْعَلَمَ إِلَّا أَهْلُ الْبَصَرِ وَ الصَّبْرِ وَ الْعِلْمِ بِمَوَاضِعِ الْحَقِّ فَامْضُوا لِمَا تُؤْمَرُونَ بِهِ وَ قِفُوا عِنْدَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ وَ لَا تَعْجَلُوا فِي أَمْرٍ حَتَّى تَتَبَيَّنُوا فَإِنَّ لَنَا مَعَ کلِّ أَمْرٍ تُنْکرُونَهُ غِيَراً.
هوان الدنيا
أَلَا وَ إِنَّ هَذِهِ الدُّنْيَا الَّتِي أَصْبَحْتُمْ تَتَمَنَّوْنَهَا وَ تَرْغَبُونَ فِيهَا وَ أَصْبَحَتْ تُغْضِبُکمْ وَ تُرْضِيکمْ لَيْسَتْ بِدَارِکمْ وَ لَا مَنْزِلِکمُ الَّذِي خُلِقْتُمْ لَهُ وَ لَا الَّذِي دُعِيتُمْ إِلَيْهِ أَلَا وَ إِنَّهَا لَيْسَتْ بِبَاقِيَةٍ لَکمْ وَ لَا تَبْقَوْنَ عَلَيْهَا وَ هِيَ وَ إِنْ غَرَّتْکمْ مِنْهَا فَقَدْ حَذَّرَتْکمْ شَرَّهَا فَدَعُوا غُرُورَهَا لِتَحْذِيرِهَا وَ أَطْمَاعَهَا لِتَخْوِيفِهَا وَ سَابِقُوا فِيهَا إِلَى الدَّارِ الَّتِي دُعِيتُمْ إِلَيْهَا وَ انْصَرِفُوا بِقُلُوبِکمْ عَنْهَا وَ لَا يَخِنَّنَّ أَحَدُکمْ خَنِينَ الْأَمَةِ عَلَى مَا زُوِيَ عَنْهُ مِنْهَا وَ اسْتَتِمُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْکمْ بِالصَّبْرِ عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ وَ الْمُحَافَظَةِ عَلَى مَا اسْتَحْفَظَکمْ مِنْ کتَابِهِ أَلَا وَ إِنَّهُ لَا يَضُرُّکمْ تَضْيِيعُ شَيْءٍ مِنْ دُنْيَاکمْ بَعْدَ حِفْظِکمْ قَائِمَةَ دِينِکمْ أَلَا وَ إِنَّهُ لَا يَنْفَعُکمْ بَعْدَ تَضْيِيعِ دِينِکمْ شَيْءٌ حَافَظْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَمْرِ دُنْيَاکمْ أَخَذَ اللَّهُ بِقُلُوبِنَا وَ قُلُوبِکمْ إِلَى الْحَقِّ وَ أَلْهَمَنَا وَ إِيَّاکمُ الصَّبْرَ.
متن فارسی
خطبه اي است از آن حضرت (علیه السلام): درباره رسول خدا (صلي الله عليه و آله )و در اين که چه کسي شايسته خلافت است و در حقارت دنيا
رسول خدا امين وحي او، و خاتم رسولان او بود و بشارت دهنده رحمت او و تهديدکننده از عذاب او.
اوست شايسته خلافت
اي مردم، شايسته ترين انسان ها به امر خلافت، نيرومندترين مردم بر اين امر است و داناترين آنان به مشيت خداوندي درباره آن. اگر کسي در موضوع خلافت پس از ثبوت آن، شر و فساد برانگيزد، بايد او را وادار به توبه و بازگشت نمود و اگر امتناع بورزد، بايد با او به پيکار برخاست. و سوگند به جانم، اگر بنا شود که زمامداري بدون حضور و اجتماع همه مردم، تحقق نيابد، هرگز راهي بر چنين اجتماع و حضور همه بدون استثناء وجود ندارد. آنچه که امکان پذير است اين است که انسان هاي شايسته از عموم مردم که توانايي حضور در انتخاب زمامدار را دارند، با نظري که مي دهند، به کساني که غايبند، يقين تکليف مي کنند. پس از اين گزينش، نه آن کسي که حاضر است مي تواند از نظر خود برگردد و نه کسي که غايب بوده است، مي تواند زمامدار ديگري را مطرح کند (مگر اين که به خطا رود و راه انحراف پيش گيرد). آگاه باشيد، من با دو نفر جنگ خواهم کرد:
مردي که چيزي را ادعا کند که شايسته آن نيست و مردي که از اداي حقي (امانتي) که به عهده دارد، امتناع بورزد.
اي بندگان خدا، شما را به تقواي الهي توصيه مي کنم، زيرا وصيت به تقوا بهترين وصيتي است که مردم درباره يکديگر انجام مي دهند و شايسته ترين عواقب امور (پايان همه امور زندگي) است در نزد خدا. اکنون، جنگ ميان شما و اهل قبله آغاز شده است و پرچم اين جنگ را نبايد بر دوش بگيرد مگر کسي که بينا به امور و شکيبا و به موارد حق دانا باشد. پس حرکت کنيد به سوي آنچه ماموريت داريد و توقف کنيد در جايي که نهي از اقدام شده ايد. در هيچ مساله اي عجله نکنيد تا تحقيق کامل درباره آن نموده باشيد، زيرا براي ما در هر امري که آن را ناخوش داريد، امکان تغييراتي است.
آفرينش دنيا
آگاه باشيد، اين دنيايي که شما همواره آن را آرزو مي کنيد و رغبت و ميل به آن داريد و اين دنيا هم شما را گاهي خشنود و گاهي ناخشنود مي دارد، خانه جاوداني براي شما نيست و نه آن منزلي است که براي آن آفريده شده ايد و نه جايگاهي است که به آن دعوت شده ايد. قطعي است که اين دنيا براي شما پايدار نيست و شما هم براي آن پايدار نيستيد. اين دنيا اگر چه شما را فريب داده است، با اين حال شما را از شر خود نيز برحذر داشته است. پس فريبکاري دنيا را در برابر تهديدي که شما را نموده است رها کنيد و عوامل طمع آن را در مقابل ترساندنتان از خود دور کنيد. در اين دنيا به آن سراي ابدي سبقت جوييد که به سوي آن دعوت شده ايد. و با دل هاي خود از اين دنياي ناپايدار روي گردان شويد. و هيچ يک از شما ناله نکند چونان کنيزي که از دنياي او چيزي سلب شده باشد. نعمت خداوندي را به وسيله صبر بر اطاعت خداوندي و التزام به آنچه که خداوند در کتابش شما را به آن ملزم ساخته است تتميم نماييد. آگاه باشيد، چيزي که از دنيا از دست مي دهيد ضرري به شما وارد نخواهد کرد، مادامي که رکن دينتان را حفظ کرده باشيد. نيز آگاه باشيد که اگر دينتان را ضايع کنيد، هر آنچه که از امور دنيوي خود حفظ کنيد، سودي براي شما نخواهد داشت. خداوند دل هاي ما و شما را به سوي خود جذب نمايد و به ما و شما صبر عنايت فرمايد.